Γιατί ανοιγοκλείνουμε τόσο συχνά τα μάτια μας

Το ανοιγοκλείσιμο των ματιών διατηρεί τα μάτια μας υγρά, αλλά στην πραγματικότητα ανοιγοκλείνουμε τα μάτια μας πολύ πιο συχνά από ό,τι χρειάζεται, αν αυτός ήταν ο μόνος λόγος. Επιστήμονες του Πανεπιστημίου του Rochester διαπίστωσαν τώρα ότι η ακούσια αυτή ενέργεια παίζει έναν σημαντικότερο ρόλο από ό,τι νομίζαμε, βοηθώντας μας να επεξεργαστούμε τις οπτικές πληροφορίες.

Εδώ και καιρό πιστεύεται ότι ο κύριος λόγος που ανοιγοκλείνουμε τα μάτια μας είναι για να απομακρύνουμε τη σκόνη και τα υπολείμματα από τα μάτια μας, για να αποφύγουμε μολύνσεις και τραυματισμούς. Αυτό είναι προφανώς σημαντικό, αλλά η έμφυτη αντίδρασή μας φαίνεται λίγο υπερβολική: κατά μέσο όρο οι άνθρωποι ανοιγοκλείνουν τα μάτια τους έως και 20 φορές κάθε λεπτό, ή σχεδόν 20.000 φορές την ημέρα. Αν και κάθε ανοιγοκλείσιμο διαρκεί μόνο 0,1 έως 0,4 δευτερόλεπτα, αυτό σημαίνει ότι περνάμε περίπου το 8% των ωρών που είμαστε ξύπνιοι με κλειστά μάτια. Ο εγκέφαλος πρέπει να δουλέψει πιο σκληρά για να αντιμετωπίσει αυτές τις συνεχείς διακοπές στην οπτική επεξεργασία, οπότε δεν φαίνεται να είναι ένα ρίσκο που θα έπαιρνε η εξέλιξη χωρίς να έχει κάποιο άλλο όφελος σε αντάλλαγμα.

Στη νέα μελέτη, λοιπόν, οι ερευνητές του Rochester θέλησαν να διερευνήσουν ποιο μπορεί να είναι αυτό το όφελος. Η ομάδα παρακολούθησε τις κινήσεις των ματιών των ανθρώπων που παρακολουθούσαν διάφορα ερεθίσματα, όπως μοτίβα με διαφορετικά επίπεδα λεπτομέρειας. Οι ερευνητές το συνδύασαν αυτό με υπολογιστικά μοντέλα και φασματική ανάλυση για να καταλάβουν πώς το ανοιγοκλείσιμο των ματιών επηρεάζει την όραση και τον τρόπο με τον οποίο την επεξεργάζεται ο εγκέφαλος.

Οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η ταχεία κίνηση των βλεφάρων κατά τη διάρκεια ενός ανοιγοκλείσματος των ματιών αλλάζει τα μοτίβα του φωτός που διεγείρουν τον αμφιβληστροειδή, στέλνοντας στον εγκέφαλο ένα διαφορετικό είδος οπτικού σήματος από αυτό που στέλνεται όταν τα μάτια μας είναι ανοιχτά και εστιασμένα σε κάτι. Στην πράξη, το ανοιγοκλείσιμο των ματιών βοηθά τους ανθρώπους να προσλαμβάνουν τη "μεγάλη εικόνα" μιας σκηνής και να παρατηρούν μεγάλης κλίμακας, αργά μεταβαλλόμενα μοτίβα.

"Δείχνουμε ότι οι άνθρωποι παρατηρητές επωφελούνται από τις μεταβατικές κινήσεις των βλεφαρίδων, όπως προβλέπεται από τις πληροφορίες που μεταφέρονται από αυτές τις μεταβατικές κινήσεις", δήλωσε ο Bin Yang, βασικός συγγραφέας της μελέτης. "Έτσι, σε αντίθεση με την κοινή παραδοχή, οι βλεφαρίδες βελτιώνουν και δεν διαταράσσουν την οπτική επεξεργασία, αντισταθμίζοντας επαρκώς την απώλεια στην έκθεση του ερεθίσματος".

Οι κινήσεις των ματιών θεωρούνται ήδη ότι βελτιώνουν την οπτική επεξεργασία, ενώ τώρα φαίνεται ότι το ανοιγοκλείσιμο των ματιών είναι άλλο ένα γρανάζι στη μηχανή και όχι απλώς μια ενόχληση.

*Η κεντρική εικόνα προέρχεται από την Amanda Dalbjörn on Unsplash

[via]