Η επόμενη γενιά φαρμάκων για την παχυσαρκία: Το «τετραπλό όπλο» που αλλάζει τα δεδομένα

Η παγκόσμια μάχη κατά της παχυσαρκίας αποκτά ένα νέο, ισχυρό εργαλείο που υπόσχεται να φέρει επανάσταση στις θεραπείες απώλειας βάρους. Ερευνητές του Tufts University ανέπτυξαν ένα φάρμακο που συνδυάζει τη δράση τεσσάρων διαφορετικών ορμονών σε ένα μόριο, ανοίγοντας τον δρόμο για πιο αποτελεσματικά και πιο ανεκτά σκευάσματα σε σύγκριση με τις σημερινές επιλογές όπως τα Ozempic και Wegovy.

Φάρμακα όπως το Ozempic και το Wegovy έχουν αλλάξει ριζικά την αγορά απώλειας βάρους και χρησιμοποιούνται ήδη από εκατομμύρια ενήλικες παγκοσμίως. Ωστόσο, τα αποτελέσματά τους δεν είναι πάντα μόνιμα: πολλοί ασθενείς ξαναπαίρνουν βάρος μετά τη διακοπή της αγωγής, ενώ παρενέργειες όπως η ναυτία, η απώλεια οστικής πυκνότητας και η μείωση της μυϊκής μάζας δημιουργούν ανησυχίες για τη μακροχρόνια χρήση τους. Επιπλέον, οι ενέσεις σε εβδομαδιαία βάση λειτουργούν αποτρεπτικά για πολλούς χρήστες.

Η ομάδα του Krishna Kumar σχεδίασε μια νέα ένωση που φιλοδοξεί να ξεπεράσει αυτά τα εμπόδια. Σε αντίθεση με τα περισσότερα υπάρχοντα φάρμακα που στοχεύουν σε έναν ή δύο ορμονικούς υποδοχείς, το νέο σκεύασμα ενεργοποιεί τέσσερις διαφορετικούς μηχανισμούς: GLP-1, GIP, γλυκαγόνη και PYY.

Όπως εξηγεί ο Kumar, η παχυσαρκία συνδέεται με περισσότερες από 180 ασθένειες, μεταξύ των οποίων ο διαβήτης τύπου 2, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, η οστεοαρθρίτιδα και ορισμένες μορφές καρκίνου. Ένα φάρμακο που μπορεί να μειώσει αποτελεσματικά το βάρος θα μπορούσε ταυτόχρονα να περιορίσει τον κίνδυνο εμφάνισης πολλών από αυτές τις σοβαρές παθήσεις.

Το GLP-1 είναι ίσως το πιο γνωστό, αφού βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα και δημιουργεί αίσθημα κορεσμού. Το GIP έχει παρόμοιο ρόλο, ενώ η γλυκαγόνη, αν και αυξάνει τα επίπεδα γλυκόζης, ενισχύει την καύση ενέργειας και περιορίζει την όρεξη. Οι επιστήμονες έχουν ήδη δημιουργήσει φάρμακα που ενώνουν δομικά στοιχεία αυτών των τριών ορμονών, με το retatrudide να βρίσκεται σε κλινικές δοκιμές και να δείχνει εντυπωσιακά αποτελέσματα, με απώλεια βάρους έως και 24%.

Η πραγματική τομή στη νέα έρευνα είναι η ενσωμάτωση του PYY, μιας ορμόνης που εκκρίνεται από το έντερο μετά το γεύμα και μειώνει την όρεξη μέσω διαφορετικών μηχανισμών από το GLP-1 και το GIP. Το PYY φαίνεται επίσης να επιταχύνει την καύση λίπους. Επειδή όμως ανήκει σε διαφορετική κατηγορία ορμονών, η ένταξή του σε ένα τέτοιο συνθετικό μόριο δεν ήταν εύκολη. Η ομάδα του Tufts κατάφερε να ενώσει τμήματα πεπτιδίων σε μια νέα δομή, δημιουργώντας έναν «τετραλειτουργικό» κλινικό υποψήφιο.

Η βαριατρική χειρουργική θεωρείται σήμερα το «χρυσό πρότυπο» για την απώλεια βάρους, με μείωση έως και 30% που διαρκεί στο χρόνο. Όμως πρόκειται για επεμβατική μέθοδο, με κινδύνους και μεγάλο κόστος. Οι χημικοί του Tufts ελπίζουν ότι το νέο τετραπλό φάρμακο θα καταφέρει να προσφέρει αντίστοιχα αποτελέσματα χωρίς να χρειαστεί νυστέρι.

Ο Martin Beinborn, επισκέπτης ερευνητής στο Tufts, τονίζει ότι η στόχευση τεσσάρων διαφορετικών υποδοχέων ταυτόχρονα μπορεί να ξεπεράσει τα εμπόδια που δημιουργεί η ατομική ποικιλία στη βιολογία κάθε ασθενούς. Παράλληλα, η νέα προσέγγιση μπορεί να μειώσει το πρόβλημα της ανάκτησης βάρους μετά τη διακοπή της αγωγής, ενώ ίσως προστατεύει καλύτερα τα οστά και τους μύες.

Φυσικά, η έρευνα βρίσκεται ακόμη σε πρώιμο στάδιο και απαιτούνται εκτεταμένες κλινικές δοκιμές για να επιβεβαιωθεί τόσο η αποτελεσματικότητα όσο και η ασφάλεια του νέου φαρμάκου. Όμως η προοπτική ενός μη επεμβατικού, τετραπλού φαρμάκου που θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας δημιουργεί αισιοδοξία στην επιστημονική κοινότητα.

Η πρόοδος της επιστήμης δείχνει πως η παχυσαρκία, που επηρεάζει πάνω από 650 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως, μπορεί να αντιμετωπιστεί πιο αποτελεσματικά στο μέλλον. Εάν το νέο φάρμακο αποδειχθεί επιτυχές, θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο καμπής, όχι μόνο στην απώλεια βάρους, αλλά και στη μείωση του κινδύνου πολλών χρόνιων παθήσεων.

[via]