Για δεκαετίες, τα υποβρύχια υπήρξαν το απόλυτο όπλο-φάντασμα των θαλασσών. Η ικανότητά τους να εξαφανίζονται στα βάθη των ωκεανών τα καθιστούσε ανεκτίμητα εργαλεία αποτροπής και στρατηγικής ισχύος. Όμως μια νέα κινεζική έρευνα αφήνει να εννοηθεί ότι αυτή η εποχή ίσως φτάνει στο τέλος της.
Μια ομάδα ερευνητών με επικεφαλής τον Meng Hao, ανώτερο μηχανικό του China Helicopter Research and Development Institute, ανέπτυξε ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που υπόσχεται να μεταμορφώσει τον ανθυποβρυχιακό πόλεμο. Η τεχνολογία αυτή, σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν, φτάνει σε ποσοστά επιτυχίας σχεδόν 95%, εντοπίζοντας τα υποβρύχια 19 στις 20 φορές.
Το σύστημα λειτουργεί με την αρχή της «συγχώνευσης δεδομένων» σε πραγματικό χρόνο. Πληροφορίες από πλωτούς αισθητήρες σόναρ, ραντάρ, ανιχνευτές μαγνητικών ανωμαλιών και ωκεανογραφικούς μετρητές –όπως η θερμοκρασία και η αλατότητα του νερού– συγκεντρώνονται και επεξεργάζονται από τον αλγόριθμο. Το αποτέλεσμα είναι ένας συνεχώς ανανεωμένος χάρτης, ικανός να αποκαλύψει την πορεία ενός υποβρυχίου, ακόμη κι όταν εκείνο επιχειρεί παραπλανητικούς ελιγμούς.
Σε προσομοιώσεις υπολογιστή, ακόμη και οι πιο εξελιγμένες μέθοδοι παραπλάνησης –όπως τα ακουστικά δολώματα ή η χρήση υποβρυχίων drones– δεν στάθηκαν ικανές να μπερδέψουν για πολύ το σύστημα. Ο αλγόριθμος προσαρμοζόταν σχεδόν ακαριαία, αλλάζοντας στρατηγική εντοπισμού μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα.
Η πιθανότητα διαφυγής ενός υποβρυχίου περιορίζεται πλέον μόλις στο 5%. Αυτό μεταφράζεται σε μια θεμελιώδη ανατροπή: το πλεονέκτημα της «αορατότητας», που μέχρι σήμερα θεωρούνταν το μεγαλύτερο όπλο των υποβρυχιακών στόλων, φαίνεται να υποχωρεί.
Παρά τις νέες τεχνολογίες, τα υποβρύχια εξακολουθούν να αποτελούν βασικό στοιχείο στρατιωτικής ισχύος. Εκτός από τον ρόλο τους στην πυρηνική αποτροπή, χρησιμοποιούνται για παρακολούθηση εχθρικών κινήσεων, αιφνιδιαστικές επιθέσεις σε ναυτικές δυνάμεις και μυστικές αποστολές συλλογής πληροφοριών.
Οι ΗΠΑ διαθέτουν σήμερα περίπου 70 πυρηνοκίνητα υποβρύχια, τα οποία αποτελούν κεντρικό άξονα της στρατηγικής τους στον Ειρηνικό και βασικό αντίβαρο στη ραγδαία αναπτυσσόμενη κινεζική ναυτική ισχύ. Η ικανότητά τους να «χάνονται» μέσα στον θόρυβο των ωκεανών και να χρησιμοποιούν συστήματα παραπλάνησης τους δίνει μέχρι στιγμής σαφές πλεονέκτημα.
Για να αντισταθμίσουν αυτό το πλεονέκτημα, οι Κινέζοι ερευνητές πειραματίζονται και με τη χρήση γλωσσικών μοντέλων μεγάλης κλίμακας. Ο στόχος είναι να διευκολύνουν τους ανθρώπινους διοικητές, μεταφράζοντας τους πολύπλοκους υπολογισμούς της τεχνητής νοημοσύνης σε απλές και άμεσες συστάσεις.
Σε καταστάσεις όπου πρέπει να ληφθούν αποφάσεις μέσα σε δευτερόλεπτα, η δυνατότητα του AI να παρέχει γρήγορες και κατανοητές οδηγίες μπορεί να αποδειχθεί κρίσιμη. Έτσι, η συνδυασμένη δράση πλοίων επιφανείας, εναέριων drones και υποβρύχιων οχημάτων μπορεί να δημιουργήσει ένα τρισδιάστατο «δίχτυ κυνηγιού» με ελάχιστα περιθώρια διαφυγής για τον αντίπαλο.
Η ισορροπία ανάμεσα στην αορατότητα και τον εντοπισμό υπήρξε ανέκαθεν το πιο λεπτό σημείο της ναυτικής στρατηγικής. Αν η κινεζική τεχνητή νοημοσύνη αποδειχθεί στην πράξη τόσο αποτελεσματική όσο στις προσομοιώσεις, τότε βρισκόμαστε μπροστά σε ένα νέο κεφάλαιο στην κούρσα εξοπλισμών.
[via]
