Μια νέα διαστημική αποστολή με την ονομασία CosmoCube βρίσκεται στα σκαριά από μια ερευνητική ομάδα με έδρα το Ηνωμένο Βασίλειο. Στόχος της είναι να εντοπίσει εξαιρετικά αδύναμα ραδιοκύματα, που προέρχονται από τις πρώτες στιγμές του Σύμπαντος, σε μια προσπάθεια να ρίξει φως σε μια από τις πιο αινιγματικές εποχές της κοσμικής ιστορίας.
Το CosmoCube θα είναι ένας μικρού μεγέθους δορυφόρος που προγραμματίζεται να τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη, και πιο συγκεκριμένα στην απομονωμένη και ήσυχη από πλευράς ραδιοκυμάτων σκοτεινή πλευρά του φεγγαριού. Από αυτό το σημείο, απαλλαγμένο από τις ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές της Γης, η συσκευή θα προσπαθήσει να «ακούσει» τα ραδιοσήματα που ταξίδεψαν για πάνω από 13 δισεκατομμύρια χρόνια από μια εποχή γνωστή ως «κοσμικός σκοτεινός αιώνας».
Αυτή η περίοδος εκτείνεται από περίπου 50 εκατομμύρια έως 1 δισεκατομμύριο χρόνια μετά το Big Bang και αποτελεί ένα κρίσιμο αλλά ανεπαρκώς κατανοημένο στάδιο, κατά το οποίο εμφανίστηκαν οι πρώτοι αστέρες, γαλαξίες και μαύρες τρύπες. Όμως η παρατήρηση αυτής της εποχής δεν είναι καθόλου απλή υπόθεση.
Εκείνη την εποχή, το Σύμπαν ήταν γεμάτο από ουδέτερο υδρογόνο, το οποίο απορροφούσε το φως, καθιστώντας το Σύμπαν αδιαφανές για τις συμβατικές οπτικές παρατηρήσεις. Ωστόσο, το υδρογόνο, το πιο άφθονο στοιχείο στο Σύμπαν, εκπέμπει ένα χαρακτηριστικό ραδιοκύμα με συχνότητα 1.420 megahertz, αντίστοιχο μήκος κύματος περίπου 21 εκατοστά. Καθώς οι πρώτες φωτεινές πηγές ενεργοποιούνταν, επηρέαζαν το γύρω υδρογόνο, αλλάζοντας ελαφρώς αυτή την εκπομπή.
Η ανίχνευση αυτών των μεταβολών στο σήμα μπορεί να αποκαλύψει πώς σχηματίστηκαν τα πρώτα ουράνια σώματα, προσφέροντας μια καθαρή εικόνα των πρώτων φάσεων της κοσμικής εξέλιξης. Αν και αυτό το ραδιοσήμα έχει μελετηθεί εντός του κοντινού Σύμπαντος, η ανίχνευση του από την πρώιμη εποχή είναι εξαιρετικά δύσκολη, λόγω της αδυναμίας του και των εκτεταμένων παρεμβολών από γήινες πηγές.
Ο Eloy de Lera Acedo, επίκουρος καθηγητής ραδιοκοσμολογίας στο Πανεπιστήμιο του Cambridge και μέλος της ομάδας, εξηγεί: «Είναι σαν να προσπαθείς να ακούσεις έναν ψίθυρο ενώ δίπλα σου παίζει μια ροκ συναυλία. Οι παρεμβολές στη Γη καθιστούν σχεδόν αδύνατη την ακρόαση αυτών των σημάτων». Αυτή η ανάγκη για «σιωπή» καθιστά τη σκοτεινή πλευρά της Σελήνης ιδανικό σημείο παρατήρησης.
Εκεί, το CosmoCube θα αναπτύξει ένα ευαίσθητο ραδιομέτρο, ικανό να εντοπίζει ραδιοσήματα πολύ χαμηλής συχνότητας. Χάρη στην γεωγραφική του απομόνωση και το φυσικό φράγμα που προσφέρει το φεγγάρι έναντι των γήινων εκπομπών, ο μικρός δορυφόρος θα επιχειρήσει να καταγράψει τα πρώτα σήματα του σύμπαντος, κάτι που δεν έχει επιτευχθεί ποτέ μέχρι σήμερα με τόση λεπτομέρεια.
Η αποστολή ενδέχεται να προσφέρει και πολύτιμα δεδομένα για την επίλυση ενός ακόμη μεγάλου αινίγματος της κοσμολογίας: της λεγόμενης έντασης Hubble. Πρόκειται για τη διαφορά που παρατηρείται μεταξύ των μετρήσεων του ρυθμού διαστολής του Σύμπαντος όταν αυτές βασίζονται σε δεδομένα του πρώιμου Σύμπαντος, σε σχέση με μετρήσεις που προέρχονται από τον τοπικό, σημερινό μας κόσμο. Η δυνατότητα του CosmoCube να μελετήσει σε βάθος τα πρώτα στάδια της κοσμικής ιστορίας μπορεί να προσφέρει κρίσιμα στοιχεία για την κατανόηση αυτής της διαφωνίας.
Τα πρώτα πρωτότυπα των επιστημονικών οργάνων του δορυφόρου ήδη υποβάλλονται σε αυστηρές περιβαλλοντικές δοκιμές στα εργαστήρια του RAL Space στο Ηνωμένο Βασίλειο. Οι υπεύθυνοι της αποστολής στοχεύουν να εκτοξεύσουν τον δορυφόρο εντός των επόμενων τεσσάρων έως πέντε ετών, με απώτερο σκοπό να τεθεί σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη μέχρι το τέλος της δεκαετίας.
Ο David Bacon, κοσμολόγος στο Πανεπιστήμιο του Portsmouth, δήλωσε:
Είναι πραγματικά συγκλονιστικό να σκεφτεί κανείς πόσο μακριά έχουν ταξιδέψει αυτά τα ραδιοκύματα. Έρχονται τώρα με νέα για την ιστορία του Σύμπαντος. Το επόμενο βήμα είναι να φτάσουμε στη σιωπηλή πλευρά της Σελήνης για να τα ακούσουμε.
[via]
