Χάρη στον χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ Μηχανισμό Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και μέσω της συνεργασίας μεταξύ της Ελληνικής Κυβέρνησης, της ιδιωτικής εταιρείας δορυφόρων ICEYE και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), εκτοξεύθηκαν δύο νέοι δορυφόροι ραντάρ υψηλής ανάλυσης με σκοπό την ενίσχυση της διαχείρισης καταστροφών, της περιβαλλοντικής παρακολούθησης και της εθνικής ασφάλειας σε ολόκληρη την Ελλάδα.
Οι δύο δορυφόροι συνθετικού ανοίγματος ICEYE, που ενσωματώθηκαν μέσω της Exolaunch, τέθηκαν σε τροχιά στις 28 Νοεμβρίου 2025, με την αποστολή SpaceX Transporter-15 από τη βάση Vandenberg Space Force Base, στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, η οποία περιελάμβανε επίσης δύο δορυφόρους HydroGNSS Scout της ESA και την επόμενη σειρά δορυφόρων IRIDE της Ιταλίας.
Αυτοί οι νέοι δορυφόροι της ICEYE σηματοδοτούν την πρώτη εκτόξευση των επιχειρησιακών Δορυφόρων Παρατήρησης της Γης στο πλαίσιο του Ελληνικού Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων, το οποίο προβλέπει μια συστοιχία 13 δορυφόρων, ομαδοποιημένων σε τέσσερις κατηγορίες με βάση τα όργανα μέτρησης που διαθέτουν.
Χρηματοδοτούμενο από την Ελλάδα μέσω του Μηχανισμού Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ, το πρόγραμμα έχει σχεδιαστεί για να προωθήσει τις δυνατότητες της Ελλάδας σε δορυφορικές τεχνολογίες και εφαρμογές, να προωθήσει τη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και την οικονομική ανάπτυξη, και να ενισχύσει την ικανότητα της χώρας για διαχείριση καταστροφών, συνεχή παρακολούθηση του περιβάλλοντος και εθνική ασφάλεια.
Ενώ το Ελληνικό Κέντρο Διαστήματος και το Ελληνικό Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης ηγούνται του έργου, η ESA παρέχει το γενικό πλαίσιο και υποστηρίζει την ανάπτυξη και των δύο δορυφόρων της ICEYE. Μέσω αυτού του ρόλου, η ESA διασφαλίζει ότι τέτοιες εθνικές πρωτοβουλίες συμβάλλουν και επωφελούνται από ένα ενοποιημένο σύστημα ανταλλαγής δεδομένων παρατήρησης της Γης μεταξύ των κρατών μελών της.
Οι δύο νέοι δορυφόροι της ICEYE, που ζυγίζουν περίπου 120 κιλά ο καθένας, χρησιμοποιούν τη Ζώνη Χ σε διάφορες λειτουργίες παρατήρησης για να παρέχουν εικόνες υψηλής ανάλυσης, μέρα και νύχτα, με ανάλυση έως 25 cm.
Οι πληροφορίες από τους δύο δορυφόρους θα ενισχύσουν τις δυνατότητες της Ελλάδας στη διαχείριση καταστροφών και την εθνική ασφάλεια. Θα επιτρέψουν ταχύτερους χρόνους απόκρισης και αποτελεσματικότερη διαχείριση φυσικών καταστροφών, όπως πλημμύρες, πυρκαγιές και κατολισθήσεις.
Η Ελλάδα έχει συνάψει συμφωνία με την ICEYE, βάσει της οποίας οι δορυφόροι θα διαχειρίζονται και θα λειτουργούν σε τροχιά από την ICEYE. Μέσω αυτής της συνεργασίας, η Ελλάδα αποκτά επίσης πρόσβαση στον υπάρχοντα δορυφορικό αστερισμό συνθετικού ανοίγματος της ICEYE – τον μεγαλύτερο του είδους του στον κόσμο – επιτρέποντας στη χώρα να παρακολουθεί τις περιοχές που την ενδιαφέρουν, ενώ παράλληλα αναπτύσσει τις δικές της διαστημικές δυνατότητες.
Η Διευθύντρια των Προγραμμάτων Παρατήρησης της Γης της ESA, Simonetta Cheli, δήλωσε:
Η επιλογή της ICEYE για την ανάπτυξη των δορυφόρων συνθετικού ανοίγματος για την Ελλάδα υπογραμμίζει τη συνεχή δέσμευση της ESA να υποστηρίζει τις εθνικές διαστημικές πρωτοβουλίες των κρατών μελών της. Και, μιλώντας για εθνικές διαστημικές πρωτοβουλίες, η επόμενη σειρά δορυφόρων IRIDE για την Ιταλία εκτοξεύθηκε επίσης με τον ίδιο πύραυλο. Αυτή η προσέγγιση αναδεικνύει επίσης τον διακριτό ρόλο της ESA στη μεγιστοποίηση των κοινών οφελών τέτοιων προγραμμάτων μέσω ενός ενοποιημένου πλαισίου για την ανταλλαγή δεδομένων παρατήρησης της Γης. Η συμπερίληψη της ικανότητας συνθετικού ραντάρ Ζώνης-X της ICEYE στο Εθνικό Πρόγραμμα Μικρών Δορυφόρων της Ελλάδας είναι ένα αντιπροσωπευτικό παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο οι διαστημικές τεχνολογίες μεταφράζονται σε απτά και ζωτικά οφέλη για τη Γη.
Ο Υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης και Τεχνητής Νοημοσύνης της Ελλάδας, Δημήτριος Παπαστέργιου, δήλωσε:
Η εκτόξευση των δύο δορυφόρων ICEYE σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα προόδου για την ικανότητα της Ελλάδας να παρακολουθεί και να προστατεύει περιοχές ζωτικού ενδιαφέροντος, τόσο στην ξηρά όσο και στη θάλασσα, μέρα και νύχτα και υπό οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες. Δεν θα ενισχύσουν μόνο τις δυνατότητες αντιμετώπισης καταστροφών, αλλά θα προωθήσουν και την καινοτομία στον ελληνικό διαστημικό τομέα.
Του χρόνου, έντεκα επιπλέον επιχειρησιακοί δορυφόροι Παρατήρησης της Γης θα ενταχθούν στο σχηματισμό στο πλαίσιο του Ελληνικού Εθνικού Προγράμματος Μικροδορυφόρων, ενισχύοντας περαιτέρω τις δυνατότητες της Ελλάδας στον τομέα της Δορυφορικής Παρατήρησης της Γης. Η επέκταση αυτή θα περιλαμβάνει τέσσερις δορυφόρους θερμικής υπέρυθρης ακτινοβολίας που έχουν αναπτυχθεί από την OroraTech, οι οποίοι έχουν σχεδιαστεί για την ανίχνευση θερμικών υπογραφών και την παρακολούθηση πυρκαγιών και θερμικής δραστηριότητας, καθώς και επτά οπτικούς δορυφόρους υψηλής ανάλυσης που έχουν αναπτυχθεί από την Open Cosmos και παρέχουν λεπτομερείς εικόνες για την υποστήριξη της περιβαλλοντικής παρακολούθησης, της γεωργίας και του αστικού σχεδιασμού.
