Ο καρκίνος του παγκρέατος και ο καρκίνος του παχέος εντέρου συγκαταλέγονται στις πιο δύσκολες μορφές καρκίνου ως προς την αντιμετώπιση και παρουσιάζουν ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά υποτροπής, ακόμη και χρόνια μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας. Ένα νέο εμβόλιο, με την ονομασία ELI-002 2P, δίνει αισιοδοξία σε ασθενείς και επιστημονική κοινότητα, μετά τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα που καταγράφηκαν σε πρόσφατη κλινική δοκιμή στις ΗΠΑ.
Το εμβόλιο, το οποίο χαρακτηρίζεται ως “off-the-shelf”, δηλαδή έτοιμο προς χρήση χωρίς να απαιτείται εξατομίκευση για κάθε ασθενή, έχει αναπτυχθεί από ερευνητές σε συνεργασία με διάφορα αμερικανικά ιδρύματα. Στόχος του είναι οι μεταλλάξεις του γονιδίου KRAS, οι οποίες ανιχνεύονται σε ποσοστό 93% των περιπτώσεων καρκίνου του παγκρέατος και στο 50% των καρκίνων του παχέος εντέρου.
Η καινοτομία δεν περιορίζεται μόνο στον στόχο, αλλά και στον τρόπο χορήγησης. Μέσω ενός ειδικού συστήματος μεταφοράς, το δραστικό συστατικό του εμβολίου κατευθύνεται απευθείας στους λεμφαδένες, εκεί όπου συγκεντρώνονται και ενεργοποιούνται κρίσιμα κύτταρα του ανοσοποιητικού. Αυτή η στοχευμένη προσέγγιση επιτρέπει πιο αποτελεσματική αντίδραση του οργανισμού απέναντι στα καρκινικά κύτταρα.
Ο Zev Wainberg, ογκολόγος στο University of California, Los Angeles, τόνισε ότι η πρόοδος αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική για τους ασθενείς με καρκίνο που σχετίζεται με μεταλλάξεις του KRAS. «Στον καρκίνο του παγκρέατος, η υποτροπή μετά την κλασική θεραπεία είναι σχεδόν βέβαιη, ενώ οι διαθέσιμες αποτελεσματικές θεραπείες είναι ελάχιστες» σημείωσε, υπογραμμίζοντας τη σημασία των νέων δεδομένων.
Η κλινική δοκιμή περιέλαβε 20 άτομα που ανέρρωναν από καρκίνο του παγκρέατος και πέντε από καρκίνο του παχέος εντέρου. Όλοι είχαν υποβληθεί σε χειρουργική αφαίρεση των όγκων, αλλά οι εξετάσεις έδειχναν ενδείξεις πιθανής επανεμφάνισης της νόσου. Μετά από σειρά ενέσεων του εμβολίου, τα αποτελέσματα ήταν ενθαρρυντικά: το 84% των συμμετεχόντων ανέπτυξαν Τ-λεμφοκύτταρα ειδικά για τις μεταλλάξεις του KRAS, ενώ στο 24% εντοπίστηκε πλήρης εξαφάνιση ιχνών του όγκου.
Από όσους εμφάνισαν την ισχυρότερη ανοσολογική αντίδραση, οι 17 στους 24 παρέμεναν χωρίς καρκίνο έως την τελευταία παρακολούθηση, περίπου 20 μήνες μετά. Για τύπους καρκίνου με τόσο επιθετική πορεία, αυτά τα νούμερα θεωρούνται ιδιαίτερα υψηλά. «Οι ασθενείς που ανέπτυξαν ισχυρή ανοσολογική απόκριση έμειναν χωρίς νόσο και έζησαν πολύ περισσότερο απ’ ό,τι συνήθως αναμένεται» ανέφερε ο Wainberg.
Συνολικά, οι συμμετέχοντες παρουσίασαν διάμεση επιβίωση χωρίς υποτροπή 16,33 μηνών και συνολική επιβίωση 28,94 μηνών – σημαντικά υψηλότερες τιμές από τον μέσο όρο για αυτούς τους καρκίνους. Η φύση του εμβολίου, που δεν απαιτεί εξατομίκευση, μειώνει τον χρόνο και το κόστος χορήγησης, κάτι που θα μπορούσε να διευκολύνει την ευρεία διάθεσή του εφόσον εγκριθεί.
Παρά το θετικό κλίμα, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι απαιτούνται περαιτέρω κλινικές δοκιμές για την πλήρη αξιολόγηση της ασφάλειας και της αποτελεσματικότητάς του. Ωστόσο, τα δεδομένα δείχνουν ότι θα μπορούσε να προσφέρει πολύτιμα επιπλέον χρόνια ζωής και καλύτερη ποιότητα ζωής στους ασθενείς. Επιπλέον, οι ερευνητές παρατήρησαν σημάδια ότι το εμβόλιο μπορεί να εκπαιδεύσει το ανοσοποιητικό να αναγνωρίζει και άλλες μεταλλάξεις καρκίνου, διευρύνοντας έτσι τις μελλοντικές θεραπευτικές δυνατότητες.
Όπως εξηγεί ο Wainberg, η στόχευση του KRAS θεωρούνταν επί δεκαετίες μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στην ογκολογική θεραπεία. «Η μελέτη δείχνει ότι το ELI-002 2P μπορεί με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα να εκπαιδεύσει το ανοσοποιητικό να αναγνωρίζει και να καταπολεμά μεταλλάξεις που οδηγούν σε καρκίνο» ανέφερε, προσθέτοντας πως η μέθοδος αυτή δημιουργεί ακριβείς και μακροχρόνιες ανοσολογικές αποκρίσεις χωρίς την πολυπλοκότητα και το κόστος των πλήρως εξατομικευμένων εμβολίων.
Η έρευνα βρίσκεται ακόμη σε σχετικά πρώιμο στάδιο, αλλά τα πρώτα στοιχεία αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο το ELI-002 2P να εξελιχθεί σε μια από τις πιο σημαντικές εξελίξεις στην ανοσοθεραπεία του καρκίνου τα επόμενα χρόνια.
[via]
