Μια νέα εποχή στις μπαταρίες ξεκινά, καθώς επιστήμονες ανέπτυξαν έναν επαναστατικό τύπο μπαταρίας λιθίου, φτιαγμένο από υδροτζέλ, η οποία όχι μόνο είναι εύκαμπτη και ανθεκτική, αλλά έχει και τη μοναδική ικανότητα να επουλώνεται μόνη της μετά από ζημιές. Η καινοτομία αυτή φέρει την υπογραφή μιας διεθνούς ομάδας ερευνητών που φιλοδοξούν να αλλάξουν όσα ξέραμε για τις φορητές πηγές ενέργειας.
Σε αντίθεση με τις παραδοσιακές μπαταρίες ιόντων λιθίου (Li-ion), οι οποίες είναι άκαμπτες, εύθραυστες, και συχνά επικίνδυνες λόγω των εύφλεκτων ηλεκτρολυτών τους, η νέα πρόταση βασίζεται σε υδροτζέλ, ένα μαλακό, ελαστικό υλικό με βάση το νερό.
Αυτό σημαίνει ότι η μπαταρία όχι μόνο δεν αναφλέγεται, αλλά και αντέχει την υγρασία, την οποία οι συμβατικές Li-ion δεν «συμπαθούν» ιδιαίτερα. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, το βασικό πρόβλημα στις «μαλακές» μπαταρίες μέχρι σήμερα ήταν ακριβώς η διείσδυση της υγρασίας, η οποία επηρεάζει δραματικά την απόδοσή τους και περιορίζει τη διάρκεια ζωής τους.
Για να ξεπεράσουν αυτά τα εμπόδια, οι ερευνητές ανέπτυξαν έναν νέο τύπο ηλεκτρολύτη με βάση άλατα λιθίου χωρίς φθόριο (fluorine-free). Τα άλατα αυτά θεωρούνται περιβαλλοντικά ασφαλέστερα και λιγότερο τοξικά για τον ανθρώπινο οργανισμό, ενώ διατηρούν τις ηλεκτροχημικές ιδιότητες που απαιτούνται για την αποθήκευση και αποφόρτιση ενέργειας.
Το υδροτζέλ χρησιμοποιείται ταυτόχρονα ως ηλεκτρολύτης και ως διαχωριστικό (separator), μειώνοντας τον αριθμό των εξαρτημάτων και απλοποιώντας τη δομή της μπαταρίας. Επιπλέον, δεν απαιτείται σκληρό εξωτερικό περίβλημα, όπως στις συμβατικές μπαταρίες, χάρη στη σταθερότητα που παρουσιάζει ακόμα και σε ακραίες συνθήκες υγρασίας και θερμοκρασίας.
Για να αποδείξουν την ανθεκτικότητα της δημιουργίας τους, οι επιστήμονες υπέβαλαν τις πρωτότυπες μπαταρίες σε αυτό που αποκάλεσαν «βασανιστικές δοκιμές»: κόπηκαν, μαχαιρώθηκαν, στριφογυρίστηκαν βίαια και εκτέθηκαν σε ακραία θερμότητα και υγρασία. Το αποτέλεσμα; Η μπαταρία όχι μόνο συνέχισε να λειτουργεί, αλλά παρουσίασε σταθερή απόδοση για περισσότερους από 500 κύκλους φόρτισης-εκφόρτισης μέσα σε ένα μήνα. Ακόμα και όταν κόπηκε κυριολεκτικά στα δύο, το αυτοθεραπευόμενο υλικό της μπόρεσε να επαναφέρει περίπου το 90% της αρχικής της χωρητικότητας. Επιπλέον, το υδροτζέλ διατηρούσε σταθερό ποσοστό νερού της τάξης του 19%, ακόμη και σε περιβάλλον με 50% σχετική υγρασία, κάτι που αποδεικνύει τη βιωσιμότητα της λύσης χωρίς την ανάγκη σκληρής μόνωσης.
Παρά τα πλεονεκτήματα, οι νέες αυτές μπαταρίες δεν έχουν ακόμα τη δυνατότητα να αντικαταστήσουν πλήρως τις παραδοσιακές μπαταρίες ιόντων λιθίου (Li-ion) σε εφαρμογές υψηλής ενέργειας, όπως τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα ή τα μεγάλης κλίμακας συστήματα αποθήκευσης ενέργειας.
Οι μπαταρίες Li-ion φτάνουν τα 200-300 Wh/kg σε ενεργειακή πυκνότητα, ενώ οι μπαταρίες υδροτζέλ κινούνται μεταξύ 50 και 150 Wh/kg, λόγω των πολυμερικών τους δομών και της υδατικής τους φύσης. Ωστόσο, οι ερευνητές δεν βλέπουν αυτό το χαρακτηριστικό ως μειονέκτημα, αλλά ως ένδειξη ότι η τεχνολογία απευθύνεται σε διαφορετικές κατηγορίες χρήσεων.
Οι μπαταρίες υδροτζέλ αναμένεται να φέρουν επανάσταση στη φορετή τεχνολογία (wearables). Η ευκαμψία, η ασφάλεια, αλλά και η αυτοθεραπευτική τους ιδιότητα τις καθιστούν ιδανικές για εφαρμογές όπως:
- Εύκαμπτα fitness trackers
- Βιοαισθητήρες για παρακολούθηση υγείας
- Έξυπνα ρούχα με ενσωματωμένα LED, θερμαντικά στοιχεία ή ακόμα και μικροσυσκευές
Σε αυτά τα σενάρια, όπου το ανθρώπινο σώμα κινείται και ενίοτε καταπονεί τα ηλεκτρονικά, η δυνατότητα μιας μπαταρίας να αυτοθεραπεύεται μπορεί να αποδειχθεί σωτήρια για τη λειτουργικότητα και την εμπειρία του χρήστη.
Η νέα αυτή τεχνολογία δεν περιορίζεται μόνο στην καθημερινότητά μας. Οι ερευνητές υπογραμμίζουν τη χρησιμότητά της και σε πιο απαιτητικά περιβάλλοντα, όπως:
- Διάστημα: όπου οι κατασκευές πρέπει να είναι ελαφριές, ευέλικτες και ανθεκτικές.
- Υποβρύχια ρομπότ: που απαιτούν αντοχή στο νερό και στα άλατα χωρίς να χάνουν την ενεργειακή τους απόδοση.
Η δυνατότητα των υδροτζέλ να λειτουργούν σε ακραίες συνθήκες καθιστά την τεχνολογία πολλά υποσχόμενη για ένα ευρύ φάσμα πρωτοποριακών εφαρμογών.
[via]
