Καθώς η τεχνητή νοημοσύνη εξελίσσεται με ραγδαίους ρυθμούς, το μέλλον των ανθρωποειδών ρομπότ παύει πλέον να ανήκει στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας και γίνεται σταδιακά μέρος της καθημερινότητάς μας. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της αλλαγής είναι ο Figure 02, ένας ρομποτικός εργάτης που ήδη απασχολείται στη γραμμή παραγωγής της BMW και φαίνεται να επαναπροσδιορίζει το τι σημαίνει «μηχανική αυτονομία».
Το Figure 02 δεν είναι απλώς ένα ρομπότ με ικανότητα εκτέλεσης επαναλαμβανόμενων κινήσεων. Πρόκειται για ένα σύστημα με δυνατότητα προσαρμογής και αντίληψης, εξοπλισμένο με νευρωνικό δίκτυο που φέρει το όνομα Helix. Αυτός ο «εγκέφαλος» καθιστά το ρομπότ ικανό όχι μόνο να μαθαίνει από παρατηρήσεις, αλλά και να θυμάται, να προβλέπει και να διορθώνει ενέργειες σε πραγματικό χρόνο, με τρόπο που μοιάζει όλο και περισσότερο σε ανθρώπινη συμπεριφορά.
Η εκπαίδευση του Helix βασίστηκε σε μόλις 60 ώρες ανθρώπινων επιδείξεων. Σε αυτό το διάστημα, το σύστημα κατάφερε να κατανοήσει τον τρόπο χειρισμού αντικειμένων διαφόρων σχημάτων και υλικών, από άκαμπτα κουτιά μέχρι μαλακούς φακέλους και εύκαμπτες πλαστικές συσκευασίες. Αυτή η ποικιλία συνιστά πρόκληση ακόμη και για τα πιο εξελιγμένα ρομπότ, καθώς απαιτεί διαφοροποίηση στην πίεση, τη γωνία σύλληψης και την προσέγγιση τοποθέτησης.
Κι όμως, το Helix προσαρμόζεται δυναμικά. Αν εντοπίσει ένα πακέτο πιο επίπεδο ή πιο εύκαμπτο, τροποποιεί το πιάσιμό του, επιλέγει διαφορετική στρατηγική, ή ασκεί ελαφριά πίεση για να φανεί το barcode. Έχει μάθει ακόμη και να λειαίνει τις τσαλακωμένες επιφάνειες για να διαβάζει καλύτερα τις ετικέτες – μια φαινομενικά απλή κίνηση, αλλά ιδιαίτερα αποκαλυπτική ως προς το επίπεδο της κατανόησης του περιβάλλοντος.
Αυτό που κάνει τη διαφορά είναι η μνήμη. Το ρομπότ δεν βλέπει μόνο την παρούσα εικόνα. Διαθέτει ένα σύστημα οπτικής μνήμης βραχυπρόθεσμου χαρακτήρα, που του επιτρέπει να «θυμάται» τι είδε πριν λίγα δευτερόλεπτα. Αν δεν εντοπίσει την ετικέτα με την πρώτη προσπάθεια, επανεξετάζει τα δεδομένα του και επιχειρεί ξανά με βάση τη μνήμη του.
Το Helix δεν αποθηκεύει μόνο εικόνες. Θυμάται και τη θέση των άκρων του σώματός του: πού ήταν το χέρι, ο κορμός ή το κεφάλι του πριν από λίγο. Αυτό επιτρέπει πιο ομαλές και ρευστές κινήσεις. Αν κάτι πάει στραβά – αν για παράδειγμα ένα πακέτο γλιστρήσει – δεν χρειάζεται να ξεκινήσει από την αρχή. Μπορεί να διορθώσει την κίνησή του σε πραγματικό χρόνο.
Ακόμη πιο εντυπωσιακό είναι το «άγγιγμά» του. Το Helix διαθέτει αίσθηση πίεσης, έναν μηχανισμό ανάδρασης δύναμης που του επιτρέπει να νιώθει πόσο πιέζει κάθε αντικείμενο. Αν το φορτίο είναι πιο ελαφρύ ή πιο εύθραυστο απ’ όσο ανέμενε, τροποποιεί άμεσα τη συμπεριφορά του. Αυτή η ικανότητα καθιστά τον χειρισμό των αντικειμένων πιο προσεκτικό και ασφαλή.
Όλα αυτά δεν παραμένουν θεωρητικά. Το Figure 02 έχει ήδη δοκιμαστεί επιτυχώς σε πραγματικές συνθήκες. Σε δοκιμαστική συνεδρία διάρκειας μόλις μίας ώρας, λειτούργησε ασταμάτητα και χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, ταξινομώντας πακέτα και εφαρμόζοντας όλες του τις νέες δυνατότητες – από την αφή έως τη μνήμη και την αυτοδιόρθωση.
Οι εικόνες από εκείνη τη συνεδρία δείχνουν κάτι πέρα από την απλή λειτουργία ενός ρομπότ. Δείχνουν ένα νευρωνικό δίκτυο που αντιμετωπίζει το χάος του πραγματικού κόσμου και ανταποκρίνεται με επιτυχία. Το Figure 02 δεν απλώς εκτελεί εντολές, αλλά αντιλαμβάνεται, προσαρμόζεται και αποφασίζει με έναν τρόπο που, μέχρι πρόσφατα, μόνο σε σενάρια επιστημονικής φαντασίας θα βλέπαμε.