Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καλεί τους πολίτες σε όλη την Ευρώπη να συμμετάσχουν ενεργά στη διαμόρφωση δύο σημαντικών πρωτοβουλιών που αφορούν το μέλλον της ενέργειας: το Electrification Action Plan και τη Heating and Cooling Strategy. Οι δύο αυτές δράσεις εντάσσονται στο πλαίσιο του Clean Industrial Deal και του Action Plan for Affordable Energy, τα οποία φιλοδοξούν να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της Ένωσης, να βελτιώσουν την προσβασιμότητα στην ενέργεια και να στηρίξουν τη μετάβαση σε μια οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα.
Η διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης θα διαρκέσει έως τις 20 Νοεμβρίου 2025. Η Επιτροπή θα συγκεντρώσει σχόλια και προτάσεις πολιτών, οργανισμών, επιχειρήσεων και θεσμικών φορέων, ώστε να διαμορφώσει τις τελικές στρατηγικές. Τα αποτελέσματα αναμένεται να παρουσιαστούν μέσα στο πρώτο τρίμηνο του επόμενου έτους, σηματοδοτώντας ένα κρίσιμο βήμα προς την υλοποίηση των στόχων της ΕΕ για το κλίμα και την ενέργεια.
Η Επιτροπή υπογραμμίζει ότι η μετάβαση σε ένα πλήρως απανθρακοποιημένο ενεργειακό σύστημα δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς μια ουσιαστική αύξηση της καθαρής ενέργειας που παράγεται εντός της Ένωσης. Η ενίσχυση της ενεργειακής αυτάρκειας θεωρείται θεμελιώδης τόσο για την προστασία του περιβάλλοντος όσο και για την ενδυνάμωση της οικονομικής δραστηριότητας.
Electrification Action Plan
Η πρώτη διαβούλευση αφορά την ηλεκτροποίηση κρίσιμων τομέων, όπως οι μεταφορές, η βιομηχανία και οι κατασκευές. Σύμφωνα με την Επιτροπή, η επίτευξη των στόχων για το κλίμα και η αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας δεν είναι εφικτές αν η ζήτηση παραμείνει εγκλωβισμένη στα ορυκτά καύσιμα. Αντίθετα, η στροφή σε καθαρό ηλεκτρισμό μπορεί να προσφέρει βιώσιμες λύσεις τόσο από περιβαλλοντική όσο και από οικονομική άποψη.
Το Electrification Action Plan επιδιώκει να χαρτογραφήσει τις πολιτικές προτεραιότητες που θα επιταχύνουν αυτή τη διαδικασία. Η στρατηγική επικεντρώνεται σε δύο άξονες: αφενός στη δημιουργία κινήτρων για επενδύσεις σε καθαρές μορφές ενέργειας, αφετέρου στην επιτάχυνση της μετάβασης προς μια ηλεκτροκεντρική οικονομία που θα μειώνει τις εκπομπές και θα ενισχύει την ενεργειακή ασφάλεια.
Η Επιτροπή θεωρεί ότι η ηλεκτροποίηση μπορεί να λειτουργήσει ως κινητήριος μοχλός καινοτομίας, ανοίγοντας νέες αγορές και δημιουργώντας θέσεις εργασίας. Παράλληλα, μπορεί να μειώσει την εξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα, μια διάσταση ιδιαίτερα κρίσιμη για την ασφάλεια της ΕΕ σε μια περίοδο γεωπολιτικών εντάσεων.
Heating and Cooling Strategy
Η δεύτερη διαβούλευση επικεντρώνεται στη θέρμανση και την ψύξη, δύο τομείς που καταναλώνουν περίπου το ήμισυ της συνολικής ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα, το 70% αυτής της κατανάλωσης βασίζεται ακόμη σε ορυκτά καύσιμα, γεγονός που καθιστά τον συγκεκριμένο τομέα μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της ενεργειακής μετάβασης.
Η Επιτροπή τονίζει ότι η απανθρακοποίηση της θέρμανσης και της ψύξης πρέπει να συμβαδίζει με την αύξηση της ενεργειακής αποδοτικότητας. Ένα κρίσιμο στοιχείο είναι η αξιοποίηση της απορριπτόμενης θερμότητας, η οποία αντιστοιχεί περίπου στο 30% της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας στην ΕΕ και σήμερα σπαταλάται στο περιβάλλον.
Η νέα στρατηγική θα βασιστεί στο υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ, αλλά θα προτείνει και τρόπους βελτίωσης σε καίριους τομείς, όπως η ενεργειακή υποδομή, η ανάπτυξη συστημάτων τηλεθέρμανσης και τηλεψύξης, καθώς και η ανάκτηση θερμότητας από βιομηχανικές και αστικές πηγές. Στόχος είναι η δημιουργία ενός πιο αποδοτικού, βιώσιμου και οικονομικά προσιτού συστήματος που θα ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών.
Συμμετοχή των πολιτών και προοπτικές
Η Επιτροπή δίνει ιδιαίτερη έμφαση στη συμμετοχή των Ευρωπαίων πολιτών, θεωρώντας ότι η ενεργειακή μετάβαση δεν μπορεί να είναι μόνο τεχνικό ζήτημα αλλά και κοινωνική διαδικασία. Μέσα από τη δημόσια διαβούλευση, οι πολίτες καλούνται να εκφράσουν τις απόψεις τους για τα εμπόδια που αντιμετωπίζουν, τις προτεραιότητες που θεωρούν σημαντικές και τις λύσεις που προτείνουν.
Η στρατηγική αυτή δεν στοχεύει απλώς στην προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και στη διασφάλιση ότι η ενέργεια θα παραμείνει προσιτή και ανταγωνιστική για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η επιτυχία της πράσινης μετάβασης εξαρτάται από το αν οι πολίτες αισθανθούν ότι συμμετέχουν ενεργά και αποκομίζουν πραγματικά οφέλη.
Το αποτέλεσμα αυτών των διαβουλεύσεων θα διαμορφώσει τον ενεργειακό οδικό χάρτη της Ευρώπης για τα επόμενα χρόνια. Είτε πρόκειται για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης, είτε για την εξοικονόμηση ενέργειας στα κτίρια, είτε για την καλύτερη αξιοποίηση της απορριπτόμενης θερμότητας, οι αποφάσεις που θα ληφθούν θα καθορίσουν όχι μόνο την πορεία προς την κλιματική ουδετερότητα, αλλά και την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής οικονομίας.
[via]
