Για δεκαετίες, η επικρατούσα εικόνα για τους δεινόσαυρους πριν την πτώση του αστεροειδούς ήταν σχεδόν κινηματογραφική: ένας πλανήτης γεμάτος κουρασμένα γιγάντια ερπετά που βρίσκονταν ήδη σε παρακμή, έτοιμα να εξαφανιστούν. Όμως μια νέα διεθνής μελέτη έρχεται να ανατρέψει αυτό το αφήγημα. Σύμφωνα με τα ευρήματά της, οι δεινόσαυροι δεν έσβηναν αργά και σταθερά, αλλά αντιθέτως, ήταν ακόμη υγιείς, διαφοροποιημένοι και ακμάζοντες μέχρι τη στιγμή που ο καταστροφικός αστεροειδής χτύπησε τη Γη πριν από περίπου 66 εκατομμύρια χρόνια.
Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science, ρίχνει νέο φως σε ένα από τα πιο επίμονα ερωτήματα της παλαιοντολογίας: ήταν οι δεινόσαυροι ήδη σε πτώση ή εξαλείφθηκαν ενώ ακόμη κυριαρχούσαν στον πλανήτη; Τα δεδομένα δείχνουν καθαρά το δεύτερο.
Για δεκαετίες, οι επιστήμονες βασίζονταν σχεδόν αποκλειστικά σε απολιθώματα που προέρχονταν από τον βορρά της Βόρειας Αμερικής — συγκεκριμένα από τον σχηματισμό Hell Creek, στη Μοντάνα και τις γύρω περιοχές. Το πρόβλημα είναι πως αυτό το δείγμα, όσο πλούσιο κι αν είναι, αφορά μόνο ένα γεωγραφικό κομμάτι του πλανήτη, αφήνοντας αναπάντητο το ερώτημα αν τα συμπεράσματα αυτά ισχύουν σε παγκόσμια κλίμακα.
Διαβάστε επίσης
Η νέα μελέτη επεκτείνει για πρώτη φορά το βλέμμα της νότια, στο απολιθωματοφόρο στρώμα Naashoibito Member της λεκάνης San Juan στο Νέο Μεξικό. Για χρόνια, οι επιστήμονες δεν μπορούσαν να συμφωνήσουν για την ηλικία αυτού του στρώματος. Κάποιοι θεωρούσαν ότι ήταν πολύ παλαιότερο από τα απολιθώματα του Hell Creek, κάτι που θα το καθιστούσε άσχετο με την περίοδο της μαζικής εξαφάνισης.
Η ομάδα των ερευνητών, όμως, χρησιμοποίησε σύγχρονες τεχνικές γεωχρονολόγησης με Αργό και μαγνητοστρωματογραφία, καταφέρνοντας να προσδιορίσει με ακρίβεια την ηλικία του Naashoibito Member στα 66 εκατομμύρια χρόνια, ακριβώς δηλαδή στα όρια του Κρητιδικού. Αυτό σημαίνει ότι τα απολιθώματα που βρέθηκαν εκεί, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται διαφορετικά είδη δεινοσαύρων, ανήκουν στις τελευταίες γενιές πριν το χτύπημα του αστεροειδούς. Αυτοί οι δεινόσαυροι ζούσαν περίπου 340.000 χρόνια πριν το μοιραίο γεγονός, πρακτικά την «τελευταία στιγμή» της εποχής τους.
Η σημασία αυτού του ευρήματος είναι τεράστια. Για πρώτη φορά, η επιστημονική κοινότητα μπορεί να συγκρίνει δύο διαφορετικά οικοσυστήματα, το βόρειο (Hell Creek) και το νότιο (Naashoibito), από την ίδια ακριβώς χρονική περίοδο. Και η σύγκριση αυτή ανατρέπει την παλιά υπόθεση περί σταδιακής πτώσης.
Χρησιμοποιώντας οικολογικά μοντέλα, οι ερευνητές ανέλυσαν τη βιοποικιλότητα των χερσαίων σπονδυλωτών σε όλη τη Βόρεια Αμερική εκείνη την εποχή. Το συμπέρασμα ήταν ξεκάθαρο: οι δεινόσαυροι δεν σχημάτιζαν ένα ομοιογενές, «κορεσμένο» σύνολο ειδών, αλλά παρέμεναν πλούσιοι σε ποικιλία, με διακριτά οικολογικά σύνολα που διέφεραν μεταξύ τους. Με άλλα λόγια, δεν υπήρχε ένδειξη γενικευμένης παρακμής, αλλά μάλλον ένα μωσαϊκό ακμαζουσών βιοκοινοτήτων.
Η ανάλυση μάλιστα έδειξε ότι υπήρχαν δύο σαφείς βιοπεριφέρειες: μία βόρεια και μία νότια. Ο διαχωρισμός αυτός δεν ήταν τυχαίος, αλλά φαινόταν να καθορίζεται κυρίως από τη θερμοκρασία και τις κλιματικές συνθήκες. Οι θερμότερες νότιες περιοχές φαίνεται πως ήταν πιο φιλόξενες για τα τεράστια σαυρόποδα, ενώ οι πιο ψυχρές βόρειες περιοχές φιλοξενούσαν μεγαλύτερους πληθυσμούς αδρόσαυρων. Ουσιαστικά, οι δεινόσαυροι είχαν προσαρμοστεί σε διαφορετικά μικροκλίματα, δείχνοντας ένα εξελικτικό εύρος που δεν ταιριάζει με την εικόνα ενός είδους σε πτώση.
Όλα αυτά οδηγούν σε ένα σαφές συμπέρασμα: οι μη πτηνόμορφοι δεινόσαυροι δεν πέθαιναν αργά και σταθερά πριν τον αστεροειδή. Εξαλείφθηκαν αιφνιδίως, μέσα σε ένα ακμαίο και διαφοροποιημένο οικοσύστημα. Η εξαφάνισή τους δεν ήταν αποτέλεσμα μακροχρόνιας παρακμής, αλλά ενός εξωτερικού, κατακλυσμικού γεγονότος που ανέτρεψε άμεσα την ισορροπία του πλανήτη.
Το πιο ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι η κατάρρευση αυτή άνοιξε τον δρόμο για κάτι εντελώς νέο. Μέσα σε λίγα εκατομμύρια χρόνια από την πρόσκρουση, τα θηλαστικά που ως τότε ζούσαν στη σκιά των γιγάντων, άρχισαν να διαφοροποιούνται ραγδαία, καταλαμβάνοντας τα οικολογικά κενά που άφησαν πίσω τους οι δεινόσαυροι.
[source]
