Το smartwatch σταματά να είναι απλώς ένα gadget για την άσκηση και μεταμορφώνεται σε ένα ισχυρό ιατρικό εργαλείο, ικανό να «διαβάζει» τη σιωπηλή γλώσσα του σώματος και να εντοπίζει σοβαρές παθήσεις πριν καν εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα.
Μια νέα, επαναστατική μελέτη έρχεται να ανατρέψει τα δεδομένα στον χώρο της ψηφιακής υγείας, αποκαλύπτοντας πως οι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης μπορούν πλέον να διαγνώσουν δεκάδες ασθένειες, από την κατάθλιψη και το Long Covid μέχρι τον διαβήτη και την υπνική άπνοια, αναλύοντας απλώς τα δεδομένα που συλλέγει το ρολόι από τον καρπό μας.
Από τον βηματομετρητή στον «ψηφιακό γιατρό»
Μέχρι σήμερα, γνωρίζαμε ότι τα smartwatches μπορούν να μετρήσουν τους παλμούς, να καταγράψουν βήματα ή να κάνουν ένα απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα. Ωστόσο, η πρόσφατη έρευνα που δημοσιεύτηκε από επιστήμονες του MIT και της Empirical Health πηγαίνει πολλά βήματα παρακάτω. Χρησιμοποιώντας ένα τεράστιο δείγμα δεδομένων —συγκεκριμένα 3 εκατομμύρια ημέρες καταγραφών από χιλιάδες χρήστες— οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα προηγμένο μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που δεν περιορίζεται σε μεμονωμένες μετρήσεις.
Αντί να ψάχνει για ένα συγκεκριμένο σήμα (όπως έναν ακανόνιστο παλμό), το νέο σύστημα, που ονομάζεται «Foundation Model» για βιοσήματα, συνδυάζει χιλιάδες μικρο-λεπτομέρειες της καθημερινότητας: πώς κοιμάστε, πόσο κινείστε, πώς μεταβάλλεται ο καρδιακός ρυθμός κατά τη διάρκεια της ημέρας και πώς αυτές οι παράμετροι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σε βάθος χρόνου.
Η λίστα που εκπλήσσει: Τι μπορεί να εντοπίσει;
Τα αποτελέσματα της μελέτης είναι εντυπωσιακά και διευρύνουν τη λίστα των ανιχνεύσιμων παθήσεων σε τομείς που δεν φανταζόμασταν ότι θα μπορούσε να αγγίξει ένα ρολόι. Σύμφωνα με τα ευρήματα, το μοντέλο κατάφερε να εντοπίσει με αξιοσημείωτη ακρίβεια ενδείξεις για:
- Ψυχικές διαταραχές: Όπως κατάθλιψη, αγχώδεις διαταραχές και ΔΕΠΥ (ADHD), αναλύοντας μοτίβα ύπνου και δραστηριότητας που συχνά διαφεύγουν της προσοχής.
- Χρόνιες παθήσεις: Διαβήτη τύπου 2, υπνική άπνοια, υπέρταση και υπερλιπιδαιμία (υψηλή χοληστερίνη).
- Πολύπλοκα σύνδρομα: Long Covid, σύνδρομο χρόνιας κόπωσης και διαταραχές του κιρκάδιου ρυθμού.
- Καρδιαγγειακά προβλήματα: Κολπική μαρμαρυγή και άλλες αρρυθμίες, με μεγαλύτερη ευαισθησία από τις τρέχουσες μεθόδους.
Το κλειδί βρίσκεται στα «κρυφά μοτίβα». Για παράδειγμα, η αργή ανάρρωση των παλμών μετά από μια μικρή προσπάθεια, σε συνδυασμό με συγκεκριμένες διαταραχές στον νυχτερινό ύπνο, μπορεί να αποτελεί πρώιμη ένδειξη διαβήτη ή αναιμίας, πολύ πριν ο χρήστης νιώσει την ανάγκη να επισκεφτεί γιατρό.
Το τέλος της «τυφλής» παρακολούθησης
Αυτό που κάνει τη συγκεκριμένη προσέγγιση να ξεχωρίζει είναι η αλλαγή φιλοσοφίας. Δεν μιλάμε πια για απλή καταγραφή αριθμών, αλλά για ερμηνεία συμπεριφοράς. Το smartwatch μετατρέπεται σε έναν συνεχή παρατηρητή που μαθαίνει τις συνήθειες του χρήστη και μπορεί να διακρίνει πότε μια απόκλιση είναι τυχαία και πότε αποτελεί προάγγελο ασθένειας.
Η έρευνα έδειξε ότι το μοντέλο AI πέτυχε ποσοστά ακρίβειας που σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στον εντοπισμό της υψηλής αρτηριακής πίεσης και της κολπικής μαρμαρυγής, ξεπέρασαν το 80-85%. Αυτό ανοίγει τον δρόμο για μια νέα εποχή προληπτικής ιατρικής, όπου η διάγνωση δεν θα γίνεται μόνο στο ιατρείο, αλλά θα ξεκινά από τον καρπό μας.
Τι σημαίνει αυτό για το μέλλον μας;
Η προοπτική είναι σαφής: στο άμεσο μέλλον, το smartwatch σας δεν θα σας ειδοποιεί μόνο για ένα μήνυμα ή μια κλήση. Θα μπορεί να σας στείλει μια ειδοποίηση που θα λέει: «Παρατηρήσαμε αλλαγές στα βιομετρικά σας δεδομένα που συνάδουν με αρχικά στάδια λοίμωξης ή αναιμίας. Καλό θα ήταν να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας».
Φυσικά, οι ερευνητές τονίζουν πως τα εργαλεία αυτά δεν αντικαθιστούν τις κλινικές εξετάσεις. Λειτουργούν όμως ως ένα ισχυρό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης, δίνοντας στους χρήστες τη δυνατότητα να αναλάβουν δράση γρηγορότερα.
