Τεχνητά γλυκαντικά: Έρευνα τα συνδέει με σημαντική επιτάχυνση της γνωστικής έκπτωσης

Τα τεχνητά γλυκαντικά παρουσιάστηκαν για δεκαετίες ως μια υγιεινή εναλλακτική λύση στη ζάχαρη, ιδίως για τα άτομα με διαβήτη. Ωστόσο, οι επιστημονικές ενδείξεις που συσσωρεύονται δείχνουν μια πολύ διαφορετική εικόνα. Από τον αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακών προβλημάτων μέχρι πιθανές βλάβες στη μνήμη, οι έρευνες αμφισβητούν όλο και πιο έντονα τη φήμη αυτών των προϊόντων. Τώρα, μια νέα μελέτη από τη Βραζιλία έρχεται να προσθέσει ένα ακόμη ανησυχητικό δεδομένο: η κατανάλωση συγκεκριμένων γλυκαντικών μπορεί να επιταχύνει την έκπτωση της γνωστικής λειτουργίας έως και 60%.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Neurology, εξέτασε έξι από τα πιο διαδεδομένα τεχνητά γλυκαντικά: ασπαρτάμη, σακχαρίνη, ακεσουλφάμη-Κ, ερυθριτόλη, σορβιτόλη και ξυλιτόλη. Όλα αυτά φάνηκε να έχουν αρνητική επίδραση στη συνολική γνωστική λειτουργία.

Η ερευνητική ομάδα βασίστηκε σε στοιχεία από 12.772 ενήλικες στη Βραζιλία, με μέση ηλικία τα 52 έτη. Οι συμμετέχοντες απάντησαν σε εκτενή ερωτηματολόγια για τις διατροφικές τους συνήθειες και κατατάχθηκαν σε τρεις κατηγορίες, ανάλογα με την ημερήσια κατανάλωση γλυκαντικών.

Η πρώτη κατηγορία περιελάμβανε όσους κατανάλωναν περίπου 191 mg ημερησίως, ποσότητα που αντιστοιχεί σχεδόν σε ένα αναψυκτικό τύπου diet. Η δεύτερη κατηγορία κατανάλωνε γύρω στα 64 mg την ημέρα, ενώ η τρίτη μόλις 20 mg.

Οι συμμετέχοντες παρακολουθήθηκαν για οκτώ χρόνια, κατά τα οποία υποβλήθηκαν σε γνωστικά τεστ στην αρχή, στη μέση και στο τέλος της μελέτης. Τα τεστ αξιολογούσαν τη μνήμη εργασίας, την ικανότητα ανάκλησης λέξεων, την ταχύτητα επεξεργασίας πληροφοριών και την ευχέρεια λόγου.

Ακόμη και όταν οι ερευνητές έλαβαν υπόψη παράγοντες όπως η φυσιολογική γήρανση, η αρτηριακή πίεση, το ιστορικό καρδιοπάθειας ή το φύλο, τα αποτελέσματα ήταν ξεκάθαρα. Όσοι ανήκαν στην ομάδα υψηλής κατανάλωσης εμφάνισαν 62% ταχύτερη γνωστική έκπτωση σε σχέση με την ομάδα χαμηλής κατανάλωσης. Αυτό μεταφράζεται σε περίπου 1,6 χρόνια επιπλέον «γήρανσης» του εγκεφάλου.

Η ομάδα μέτριας κατανάλωσης παρουσίασε 35% ταχύτερη έκπτωση, που ισοδυναμεί με περίπου 1,3 χρόνια γνωστικής γήρανσης.

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα της έρευνας αφορά τα άτομα με διαβήτη. Η συσχέτιση μεταξύ γλυκαντικών και γνωστικής έκπτωσης ήταν ακόμη πιο έντονη σε αυτούς τους συμμετέχοντες. Όπως εξηγεί η καθηγήτρια Claudia Kimie Suemoto από το Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο, οι άνθρωποι με διαβήτη είναι πιο πιθανό να καταναλώνουν τεχνητά γλυκαντικά, καθώς τα χρησιμοποιούν ως υποκατάστατο της ζάχαρης.

Η Suemoto πρόσθεσε ότι χρειάζεται περαιτέρω έρευνα ώστε να διερευνηθεί αν πιο φυσικές εναλλακτικές, όπως το μέλι, το σιρόπι σφενδάμου ή η ζάχαρη καρύδας, θα μπορούσαν να αποτελέσουν ασφαλέστερες επιλογές.

Παρά τα ανησυχητικά συμπεράσματα, η μελέτη ανέδειξε και δύο σημεία που δημιουργούν ελπίδες. Πρώτον, η σχέση μεταξύ γλυκαντικών και γνωστικής έκπτωσης δεν παρατηρήθηκε σε άτομα άνω των 60 ετών. Δεύτερον, η κατανάλωση του γλυκαντικού ταγατόζη δεν συνδέθηκε με γνωστική έκπτωση, ανεξαρτήτως ποσότητας.

Αυτό δείχνει ότι ίσως δεν είναι όλα τα γλυκαντικά εξίσου βλαπτικά και ότι ορισμένα θα μπορούσαν να αποτελέσουν ασφαλέστερες επιλογές στο μέλλον.

Οι ερευνητές αναγνώρισαν πάντως κάποιους περιορισμούς στη μελέτη. Τα στοιχεία βασίστηκαν σε αυτοαναφορές των συμμετεχόντων, κάτι που ενέχει το ρίσκο ανακρίβειας. Επιπλέον, δεν συμπεριλήφθηκαν όλα τα διαθέσιμα τεχνητά γλυκαντικά στην ανάλυση. Ωστόσο, τα δεδομένα προστίθενται σε μια αυξανόμενη δεξαμενή ερευνών που αμφισβητούν την υποτιθέμενη ασφάλεια των προϊόντων αυτών.

Η νέα μελέτη δεν σημαίνει απαραίτητα ότι τα τεχνητά γλυκαντικά πρέπει να εξαφανιστούν άμεσα από τη διατροφή μας. Σηματοδοτεί, όμως, ότι η αλόγιστη κατανάλωσή τους ενδέχεται να κρύβει κινδύνους που δεν είχαν εκτιμηθεί πλήρως. Με δεδομένη τη συχνή χρήση τους σε αναψυκτικά, γλυκά και «διαιτητικά» προϊόντα, οι επιστήμονες καλούν σε περισσότερη έρευνα και σε μεγαλύτερη προσοχή από τους καταναλωτές.

[via]