Το 70% των αστροναυτών αντιμετωπίζει προβλήματα όρασης σε μακροχρόνιες αποστολές
Μια ανησυχητική παρενέργεια των μακρόχρονων διαστημικών αποστολών έχει απασχολήσει έντονα τη NASA τα τελευταία χρόνια: σημαντικές μεταβολές στην όραση των αστροναυτών. Περίπου 7 στους 10 που παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) επιστρέφουν στη Γη με προβλήματα όρασης, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις επιμένουν ακόμη και χρόνια μετά την επιστροφή τους.
Η πρώτη που το παρατήρησε ήταν η Dr. Sarah Johnson, η οποία ανέφερε ότι κατά τη διάρκεια της εξάμηνης παραμονής της στον ISS, άρχισε να βλέπει το κείμενο θολό, ενώ πριν την εκτόξευση δεν αντιμετώπιζε κανένα πρόβλημα. Το φαινόμενο δεν περιορίστηκε στη δική της εμπειρία. Όλο και περισσότεροι αστροναύτες αναφέρουν δυσκολίες στην ανάγνωση, θολή όραση από απόσταση και άλλες μεταβολές στην όραση που δεν υποχωρούν εύκολα ή και καθόλου μετά την επιστροφή τους στη Γη.
Η κατάσταση αυτή έχει πλέον ονομαστεί από τη NASA ως Spaceflight Associated Neuro-ocular Syndrome, ή SANS, και αποτελεί μία από τις σοβαρότερες προκλήσεις για την ανθρώπινη υγεία στο Διάστημα. Σε αντίθεση με άλλες συχνές δυσκολίες όπως η ναυτία ή η μυϊκή ατροφία που τείνουν να εξαλείφονται σχετικά σύντομα μετά την επανένταξη στη βαρύτητα της Γης, οι μεταβολές στην όραση μπορεί να είναι μόνιμες.
Η βασική αιτία φαίνεται να είναι η μικροβαρύτητα. Στη Γη, η βαρύτητα βοηθά στη φυσιολογική ροή των υγρών στο ανθρώπινο σώμα, τραβώντας τα προς τα κάτω. Στο Διάστημα, η απουσία βαρύτητας προκαλεί ανακατανομή των υγρών, οδηγώντας σε πρήξιμο στο πρόσωπο και αυξημένη πίεση στο εσωτερικό του κρανίου. Αυτή η πίεση φαίνεται να επηρεάζει άμεσα το μάτι, ισοπεδώνοντας τον πίσω τοίχο του βολβού και προκαλώντας διόγκωση στο οπτικό νεύρο.
Αυτό το εύρημα έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς η NASA σχεδιάζει μελλοντικές επανδρωμένες αποστολές στον Άρη, οι οποίες ενδέχεται να διαρκέσουν έως και τρία χρόνια. Η προοπτική να επηρεαστεί η όραση αστροναυτών κατά τη διάρκεια τόσο μακροχρόνιων αποστολών δημιουργεί σοβαρά ερωτήματα για την ασφάλεια της αποστολής συνολικά.
«Πρέπει να γνωρίζουμε αν αυτές οι αλλαγές σταθεροποιούνται ή επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου. Η απώλεια όρασης σε έναν αστροναύτη εν μέσω αποστολής στον Άρη μπορεί να θέσει σε κίνδυνο ολόκληρη την αποστολή», επισημαίνει ο Dr. Michael Roberts, επικεφαλής ερευνών όρασης της NASA.
Για την αντιμετώπιση του φαινομένου, οι ερευνητές της NASA πειραματίζονται με διάφορες λύσεις. Ανάμεσά τους βρίσκονται ειδικοί φακοί επαφής, φαρμακευτικές αγωγές που μειώνουν την ενδοκρανιακή πίεση, καθώς και πρωτόκολλα άσκησης που ενδέχεται να βοηθούν στη διατήρηση φυσιολογικής κυκλοφορίας των υγρών. Εξετάζεται επίσης μια συσκευή προσομοίωσης γήινης πίεσης για τα μάτια, γνωστή ως Visual Impairment Intracranial Pressure (VIIP) chamber, η οποία ίσως μπορέσει να συμβάλλει στην πρόληψη του προβλήματος.
Παρά το ανησυχητικό χαρακτήρα της κατάστασης, η έρευνα δεν αφορά μόνο το Διάστημα. Τα ευρήματα της NASA προσφέρουν πολύτιμα στοιχεία για τη λειτουργία της όρασης υπό πίεση, συμβάλλοντας ενδεχομένως στην κατανόηση και θεραπεία παθήσεων όπως το γλαύκωμα και η ενδοκρανιακή υπέρταση. Ο τρόπος που τα υγρά επηρεάζουν το οπτικό σύστημα ενδέχεται να αποδειχθεί καθοριστικός όχι μόνο για μελλοντικούς εξερευνητές του ηλιακού μας συστήματος αλλά και για ασθενείς στη Γη.
Η ερευνητική προσπάθεια της NASA συνεχίζεται αδιάκοπα, τόσο στο έδαφος όσο και στον ISS. Στόχος είναι να αντιμετωπιστεί αυτό το περίπλοκο ιατρικό ζήτημα πριν πραγματοποιηθεί η πρώτη επανδρωμένη αποστολή στον Άρη. Όπως τονίζουν οι επιστήμονες, δεν αρκεί να φτάσουμε στον Κόκκινο Πλανήτη, αλλά πρέπει να μπορούμε και να τον βλέπουμε καθαρά.
[via]
