Ο απέραντος κόσμος του Σύμπαντος μόλις έγινε λίγο πιο προσβάσιμος για όλους, χάρη σε μια νέα, εντυπωσιακή πρωτοβουλία της επιστημονικής κοινότητας. Με τη βοήθεια των δεδομένων από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb, κυκλοφόρησε ο μεγαλύτερος διαδραστικός χάρτης του Σύμπαντος που έχει δημιουργηθεί ποτέ, και είναι ανοιχτός για κάθε ενδιαφερόμενο να τον εξερευνήσει.
Η δημιουργία αυτού του ψηφιακού χάρτη εντάσσεται στο πλαίσιο του Cosmic Evolution Survey (γνωστό και ως COSMOS) του Caltech, μιας μεγάλης ερευνητικής προσπάθειας που στόχο έχει να μελετήσει τη διαχρονική εξέλιξη του Σύμπαντος. Ο χάρτης καλύπτει μια περιοχή του ουρανού περίπου 0,54 τετραγωνικών μοιρών — ένα μικρό κομμάτι από τον ουράνιο θόλο, αλλά γεμάτο με πληροφορίες ανεκτίμητης επιστημονικής αξίας. Το μέγεθος των δεδομένων που συγκεντρώθηκαν φτάνει το 1,5 terabytes, επιβεβαιώνοντας την έκταση και την πολυπλοκότητα του εγχειρήματος.
Αυτό που κάνει τον χάρτη ακόμα πιο σημαντικό είναι το περιεχόμενό του: περιλαμβάνει εικόνες γαλαξιών και άστρων που χρονολογούνται έως και 13,5 δισεκατομμύρια χρόνια πριν. Πρόκειται για μερικές από τις πιο παλιές και καθαρές οπτικές καταγραφές του Σύμπαντος από τότε που ξεκίνησε η κοσμική του ιστορία. Χάρη στη δημόσια πρόσβαση, κάθε πολίτης με σύνδεση στο διαδίκτυο έχει πλέον τη δυνατότητα να περιηγηθεί σε αυτόν τον τεράστιο και συναρπαστικό χάρτη του Σύμπαντος.
Η τεχνολογική βάση πίσω από το έργο είναι το James Webb Space Telescope, και συγκεκριμένα η κάμερα NIRCam που λειτουργεί στο κοντινό υπέρυθρο φάσμα. Με αυτή την κάμερα, οι επιστήμονες κατάφεραν να χαρτογραφήσουν μακρινές περιοχές του ουρανού, καταγράφοντας λεπτομέρειες που μέχρι πρότινος ήταν απρόσιτες για την ανθρώπινη παρατήρηση. Η ποιότητα και η πυκνότητα των δεδομένων είναι τόσο υψηλές, που είναι πρακτικά αδύνατον για ένα άτομο να τα μελετήσει στο σύνολό τους. Ωστόσο, ο διαδραστικός χαρακτήρας του χάρτη διευκολύνει σημαντικά την περιήγηση και την εξερεύνηση.
Η πρόσβαση στον χάρτη είναι εξαιρετικά απλή. Αρκεί να επισκεφτεί κανείς την ιστοσελίδα του COSMOS2025 και να ανοίξει τον χάρτη απευθείας στον browser του. Δεν απαιτείται καμία εγκατάσταση ή εξειδικευμένη γνώση. Με μερικά κλικ, ο χρήστης μπορεί να ζουμάρει, να περιηγηθεί σε διαφορετικές περιοχές του ουρανού και να αλλάξει προβολές, επιλέγοντας μεταξύ εικόνων στο φάσμα NIRCam, RGB και άλλων διαθέσιμων καναλιών. Έτσι, μπορεί κανείς να απολαύσει την πληρέστερη δυνατή εμπειρία θέασης αυτής της εξαιρετικά μεγάλης χαρτογράφησης.
Αν και ο χάρτης δεν επιτρέπει την αναζήτηση συγκεκριμένων γαλαξιών ή αστρικών αντικειμένων με βάση το όνομά τους, η πλοήγηση είναι ομαλή και επιτρέπει στον χρήστη να εστιάσει σε περιοχές που του κινούν το ενδιαφέρον. Η απλότητα του εργαλείου και η πληθώρα των εικόνων κάνουν την επιστημονική γνώση προσιτή σε ευρύτερο κοινό, ενισχύοντας τη σύνδεση της κοινωνίας με την αστρονομική έρευνα.
[via]
