3I/ATLAS: Η πιο καθαρή φωτογραφία διαστρικού αντικειμένου που έχετε δει ποτέ χάριν στο Hubble [Video]
Η NASA ανακοίνωσε πως το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble κατέγραψε την καθαρότερη εικόνα που έχουμε δει ποτέ από έναν διαστρικό κομήτη. Ο 3I/ATLAS, όπως ονομάζεται το ουράνιο σώμα, διασχίζει αυτή τη στιγμή το ηλιακό μας σύστημα με ιλιγγιώδη ταχύτητα που φτάνει τα 210000 χιλιόμετρα την ώρα, προσφέροντας στους επιστήμονες μια μοναδική ευκαιρία να μελετήσουν τα μυστικά του.
Η παρατήρηση πραγματοποιήθηκε στις 21 Ιουλίου 2025, όταν ο κομήτης βρισκόταν σε απόσταση περίπου 365 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη. Η εικόνα του Hubble αποκάλυψε ένα εντυπωσιακό περίβλημα σκόνης σε σχήμα δακρύου, που εκτοξεύεται από τον παγωμένο πυρήνα του. Επειδή το τηλεσκόπιο παρακολουθούσε την ταχύτατη πορεία του κομήτη σε υπερβολική τροχιά, τα μακρινά άστρα στο υπόβαθρο εμφανίζονται ως φωτεινές γραμμές στην έκθεση, δημιουργώντας ένα εντυπωσιακό στιγμιότυπο.
Διαβάστε επίσης
Ο David Jewitt, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας από το UCLA, εξήγησε πως αυτή η σπάνια ευκαιρία θα βοηθήσει τους αστρονόμους να κατανοήσουν καλύτερα τόσο το μέγεθος όσο και τη χημική σύσταση του κομήτη. Σύμφωνα με τα δεδομένα, η διάμετρος του πυρήνα δεν ξεπερνά τα 5,6 χιλιόμετρα, ενώ μπορεί να είναι και πολύ μικρότερη, φτάνοντας τα 320 μέτρα. Ακόμη κι έτσι, ο ίδιος ο συμπαγής πυρήνας παραμένει αόρατος, καθώς κρύβεται κάτω από τα σύννεφα σκόνης και αερίων.
Για να καλυφθεί αυτό το κενό, το Hubble συνεργάζεται με άλλα παρατηρητήρια της NASA, όπως το James Webb Space Telescope, το TESS και το Neil Gehrels Swift Observatory. Επιπλέον, οι επιστήμονες αξιοποιούν και τα δεδομένα από το W.M. Keck Observatory στη Χαβάη. Ο συνδυασμός αυτών των αποστολών θα επιτρέψει να αποκρυπτογραφηθεί με μεγαλύτερη ακρίβεια η χημική σύσταση του 3I/ATLAS, δίνοντας νέα στοιχεία για την προέλευσή του.
Η νέα φωτογραφία αποκάλυψε επίσης ένα εντυπωσιακό φαινόμενο: μια εκτόξευση σκόνης από τη θερμαινόμενη πλευρά του κομήτη, καθώς αυτός πλησιάζει τον Ήλιο, αλλά και μια λεπτή ουρά σκόνης που διαγράφεται πίσω του. Η ανάλυση των δεδομένων δείχνει ότι ο ρυθμός απώλειας σκόνης είναι παρόμοιος με εκείνον κομητών που προέρχονται από το ίδιο μας το ηλιακό σύστημα, γεγονός που κάνει το θέαμα ακόμη πιο εντυπωσιακό. Η μεγάλη διαφορά, όμως, είναι ότι ο 3I/ATLAS δεν γεννήθηκε εδώ, αλλά σε κάποιο άλλο πλανητικό σύστημα του Γαλαξία μας.
Η τροχιά του είναι αποκαλυπτική: το σώμα ταξιδεύει στο Διάστημα εδώ και δισεκατομμύρια χρόνια, έχοντας αποκτήσει σταδιακά ολοένα και μεγαλύτερη ταχύτητα. Το πέρασμά του από πλήθος άστρων και νεφελωμάτων λειτούργησε σαν μια ατέλειωτη αλληλουχία βαρυτικών σφεντονών που του έδωσαν την ώθηση για να φτάσει στη σημερινή του τρομακτική ταχύτητα. «Κανείς δεν ξέρει από πού ακριβώς ξεκίνησε. Είναι σαν να βλέπεις μια σφαίρα για ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου· δεν μπορείς να εντοπίσεις την πορεία της προς τα πίσω με ακρίβεια», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Jewitt.
Ο εντοπισμός του κομήτη έγινε μόλις την 1η Ιουλίου 2025 από το ATLAS (Asteroid Terrestrial-impact Last Alert System), ένα πρόγραμμα έγκαιρης προειδοποίησης για επικίνδυνους αστεροειδείς που έχει αναπτυχθεί από το Πανεπιστήμιο της Χαβάης και χρηματοδοτείται από τη NASA. Ο κομήτης εντοπίστηκε σε απόσταση 675 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο και από τότε βρίσκεται στο επίκεντρο του επιστημονικού ενδιαφέροντος.
Ο Jewitt υπογράμμισε ότι η ανακάλυψη του 3I/ATLAS αποτελεί μέρος μιας νέας κατηγορίας διαστρικών αντικειμένων που μόλις αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε. Όπως είπε, «πρόκειται για μια αόρατη μέχρι πρόσφατα ομάδα ουράνιων ταξιδιωτών που σταδιακά θα αποκαλύπτονται, χάρη στις εξελιγμένες δυνατότητες επιτήρησης του ουρανού που έχουμε πλέον στη διάθεσή μας. Έχουμε περάσει σε μια νέα εποχή παρατήρησης».
Το ενδιαφέρον με τον 3I/ATLAS είναι ότι, αν και δεν συνιστά απειλή για τη Γη, η μελέτη του μπορεί να προσφέρει κρίσιμες πληροφορίες για την κατανόηση όχι μόνο των διαστρικών κομητών, αλλά και του πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται τα πλανητικά συστήματα στον Γαλαξία μας. Επιπλέον, η παρακολούθησή του ενισχύει την αποστολή της NASA να εντοπίζει και να κατανοεί αντικείμενα που πλησιάζουν τη Γη, συμβάλλοντας στη μελλοντική μας ασφάλεια.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, ο κομήτης θα παραμείνει ορατός από επίγεια τηλεσκόπια μέχρι τον Σεπτέμβριο. Στη συνέχεια θα χαθεί προσωρινά καθώς θα περάσει πολύ κοντά στον Ήλιο, για να επανεμφανιστεί στις αρχές Δεκεμβρίου στην άλλη πλευρά του. Το σύντομο αυτό χρονικό παράθυρο είναι κρίσιμο για τους αστρονόμους, οι οποίοι σπεύδουν να συλλέξουν όσο το δυνατόν περισσότερα δεδομένα.
[via]
