Μια νέα μελέτη έρχεται να ταράξει τις μέχρι τώρα αντιλήψεις μας για το μέλλον του Σύμπαντος, προτείνοντας ένα σενάριο που απέχει πολύ από την ιδέα της αιώνιας διαστολής. Επιστήμονες από το Cornell University, το Shanghai Jiao Tong University και άλλα ερευνητικά ιδρύματα παρουσίασαν πρόσφατα ένα κοσμολογικό μοντέλο σύμφωνα με το οποίο το Σύμπαν δεν θα συνεχίσει να επεκτείνεται για πάντα. Αντίθετα, σε περίπου 7 δισεκατομμύρια χρόνια, θα φτάσει στο μέγιστο όριο της διαστολής του και θα αρχίσει να συρρικνώνεται, οδηγώντας τελικά σε μια τελική κατάρρευση, το λεγόμενο "Big Crunch".
Το μοντέλο αυτό βασίστηκε σε δεδομένα από διάφορες αστρονομικές έρευνες, όπως το Dark Energy Survey και το Dark Energy Spectroscopic Instrument (DESI), που μετρούν την επίδραση της Σκοτεινής Ενέργειας στο Σύμπαν. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η συνολική διάρκεια ζωής του Σύμπαντος θα αγγίξει τα 33,3 δισεκατομμύρια χρόνια. Με δεδομένο ότι σήμερα το Σύμπαν υπολογίζεται πως είναι περίπου 13,8 δισεκατομμυρίων ετών, αυτό αφήνει ένα παράθυρο περίπου 20 δισεκατομμυρίων ετών προτού επέλθει η κοσμική κατάρρευση.
Η μελέτη αυτή έρχεται σε αντίθεση με τη μακροχρόνια κυρίαρχη θεωρία ότι η διαστολή του Σύμπαντος θα συνεχιστεί επ’ αόριστον, υπό την επίδραση της Σκοτεινής Ενέργειας. Η νέα προσέγγιση προτείνει ότι η Σκοτεινή Ενέργεια δεν είναι σταθερή, αλλά δυναμική. Συγκεκριμένα, οι ερευνητές ανέπτυξαν ένα θεωρητικό σενάριο που περιλαμβάνει την ύπαρξη ενός υπερβολικά ελαφρού σωματιδίου, γνωστού ως αξιόνιο, σε συνδυασμό με μια «αρνητική κοσμολογική σταθερά». Η τελευταία αυτή έννοια, αν και θεωρητική, έχει τη δύναμη να αναστρέψει τη διαστολή και να οδηγήσει το Σύμπαν σε συρρίκνωση.
Για να το κατανοήσει κανείς πιο εύκολα, οι ερευνητές παρομοιάζουν το Σύμπαν με ένα γιγάντιο λάστιχο. Στην αρχή, το λάστιχο τεντώνεται δηλαδή το Σύμπαν διαστέλλεται. Κάποια στιγμή όμως, η ελαστική τάση υπερισχύει της διαστολής και το σύστημα αρχίζει να επανέρχεται προς το κέντρο του, μέχρι να καταρρεύσει πλήρως. Σύμφωνα με το μοντέλο, η διαστολή θα συνεχιστεί με επιβραδυνόμενο ρυθμό έως ότου το Σύμπαν φτάσει σε μέγεθος περίπου 69% μεγαλύτερο από το σημερινό, κάτι που προβλέπεται να συμβεί σε 7 δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα. Από εκείνο το σημείο και μετά, οι δυνάμεις της βαρύτητας και η αρνητική κοσμολογική σταθερά θα αρχίσουν να κυριαρχούν, οδηγώντας σταδιακά στη συρρίκνωση του Σύμπαντος και τελικά σε μια εκρηκτική κατάρρευση.
Πρέπει, ωστόσο, να τονιστεί ότι το μοντέλο συνοδεύεται από σημαντικά περιθώρια αβεβαιότητας. Οι ίδιοι οι επιστήμονες αναγνωρίζουν ότι η πρόβλεψη αυτή βασίζεται σε θεωρητικές υποθέσεις και περιορισμένα δεδομένα. Η ιδέα μιας αρνητικής κοσμολογικής σταθεράς παραμένει εξαιρετικά υποθετική, και εναλλακτικά σενάρια όπως η αιώνια διαστολή εξακολουθούν να θεωρούνται επιστημονικά βάσιμα.
Αυτό που κάνει τη νέα έρευνα ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα δεν είναι μόνο η πρόβλεψη της τελικής κατάρρευσης, αλλά και η δυνατότητα να ελεγχθεί στο προσεχές μέλλον. Μεγάλα αστρονομικά πρότζεκτ που βρίσκονται ήδη υπό σχεδιασμό ή σε εξέλιξη υπόσχονται ακριβέστερες μετρήσεις της συμπεριφοράς της Σκοτεινής Ενέργειας. Αν αυτά τα δεδομένα επιβεβαιώσουν το μοντέλο, τότε ίσως να μιλάμε για την πρώτη ουσιαστική πρόβλεψη της μοίρας του Σύμπαντος με βάση εμπειρικά στοιχεία.
Ακόμα κι αν αποδειχθεί ότι το Big Crunch είναι αναπόφευκτο, οι διαστάσεις του προβλήματος είναι τόσο τεράστιες που δύσκολα μπορούν να θεωρηθούν επείγουσες για τον ανθρώπινο πολιτισμό. Για λόγους σύγκρισης, η πολύπλοκη ζωή στη Γη υπάρχει μόλις τα τελευταία 600 εκατομμύρια χρόνια, και ο Ήλιος θα έχει ήδη σβήσει, ενώ ο Γαλαξίας μας θα έχει συγκρουστεί με την Ανδρομέδα πολύ πριν η κοσμική συρρίκνωση κάνει την εμφάνισή της.
Παρόλα αυτά, η σημασία της έρευνας είναι μεγάλη. Για πρώτη φορά, οι επιστήμονες διατυπώνουν μια συγκεκριμένη και μετρήσιμη πρόβλεψη για το τελικό στάδιο του Σύμπαντος.
[via]
