CA-1 Europa: Το ευρωπαϊκό μαχητικό χωρίς πιλότο που αλλάζει τους κανόνες του πολέμου

Το νέο αυτόνομο μαχητικό αεροσκάφος CA-1 Europa, προϊόν της Helsing και της θυγατρικής της Grob Aircraft, παρουσιάστηκε επίσημα στο κοινό, σηματοδοτώντας την είσοδο της ηπείρου στην επόμενη εποχή της αεροπορικής ισχύος, εκεί όπου η τεχνητή νοημοσύνη παίρνει θέση στο πιλοτήριο.

Μόλις πριν λίγα χρόνια, η ιδέα των λεγόμενων Collaborative Combat Aircraft (CCA) ακουγόταν σαν επιστημονική φαντασία: μαχητικά που μπορούν να επιχειρούν χωρίς πιλότο, να εκτελούν αποστολές με αυτονομία και να συνεργάζονται με ανθρώπους πιλότους ως «πιστοί σύντροφοι» σε πολεμικές αποστολές. Σήμερα, αυτό το σενάριο γίνεται πραγματικότητα. Οι ΗΠΑ, η Αυστραλία και αρκετές άλλες χώρες έχουν ήδη αναπτύξει τα δικά τους προγράμματα, και τώρα η Ευρώπη κάνει τη δική της κίνηση με το CA-1 Europa.

Το CA-1 Europa εκφράζει μια νέα φιλοσοφία πολέμου. Οι δημιουργοί του στοχεύουν να προσφέρουν ένα σύστημα που θα λειτουργεί ως πολλαπλασιαστής ισχύος για τις αεροπορικές δυνάμεις, αλλά και ως οικονομικά βιώσιμη λύση που μπορεί να παραχθεί μαζικά. Σε αντίθεση με τα εξαιρετικά ακριβά επανδρωμένα μαχητικά πέμπτης γενιάς, το CA-1 έχει σχεδιαστεί ώστε να μπορεί να αναπληρώνει γρήγορα απώλειες σε έναν πόλεμο μεγάλης κλίμακας.

Με βάρος περίπου τέσσερις τόνους, μήκος 11 μέτρα και άνοιγμα φτερών δέκα μέτρων, το ευρωπαϊκό drone θυμίζει σε γενικές γραμμές το Boeing MQ-28 Ghost Bat που αναπτύσσεται στην Αυστραλία. Οι ακριβείς επιδόσεις του –όπως η ταχύτητα, η εμβέλεια ή ο τύπος του κινητήρα– δεν έχουν ακόμη δημοσιοποιηθεί, ωστόσο αναμένεται να επιχειρεί σε υψηλές υποηχητικές ταχύτητες.

Οι φωτογραφίες που δόθηκαν στη δημοσιότητα αποκαλύπτουν ένα αεροσκάφος με σαφή προσανατολισμό στη μυστικότητα και την ευελιξία. Το CA-1 διαθέτει ελαφρύ σύστημα προσγείωσης και εσωτερικό χώρο κάτω από την άτρακτο, όπου μπορούν να προσαρμοστούν διάφορα όπλα ή αισθητήρες ανάλογα με την αποστολή. Η σχεδίασή του ακολουθεί τις αρχές της χαμηλής ανιχνευσιμότητας, με χαρακτηριστικές «κεκλιμένες» γραμμές, φτερά τύπου cranked-kite και κάθετες ουρές που μειώνουν το ίχνος στα ραντάρ. Ακόμα και το ακροφύσιο του κινητήρα έχει πριονωτό σχήμα, ώστε να διασπά τα ανακλώμενα σήματα ραντάρ.

Αυτή η έμφαση στη «σιωπηλή» λειτουργία συνδέεται με τον τρόπο που οι σύγχρονοι στρατοί αντιλαμβάνονται τον αεροπορικό πόλεμο. Σε μια εποχή όπου η κυριαρχία στον αέρα καθορίζεται περισσότερο από την πληροφορία και την ταχύτητα απόφασης παρά από το μέγεθος του στόλου, το CA-1 σχεδιάστηκε για να «βλέπει» και να αντιδρά πιο γρήγορα από οποιονδήποτε άνθρωπο πιλότο.

Το πραγματικό πλεονέκτημα του CA-1 Europa δεν βρίσκεται στο αλουμίνιο ή στους κινητήρες του, αλλά στον εγκέφαλό του — το σύστημα Centaur AI. Πρόκειται για έναν συνδυασμό αλγορίθμων ενισχυτικής μάθησης που επιτρέπουν στο αεροσκάφος να μαθαίνει από κάθε αποστολή και να προσαρμόζεται δυναμικά στις συνθήκες της μάχης. Η Centaur επιτρέπει στο drone να λαμβάνει αποφάσεις σε κλάσματα δευτερολέπτου, φτάνοντας επίπεδα απόδοσης συγκρίσιμα με αυτά ενός έμπειρου πιλότου.

Παράλληλα, το σύστημα συνοδεύεται από τη σουίτα ηλεκτρονικού πολέμου Cirra, η οποία χρησιμοποιεί deep learning για να αντιμετωπίζει εχθρικά ραντάρ και ηλεκτρονικά αντίμετρα, ενώ η πλατφόρμα Symphony AI συντονίζει το CA-1 με άλλα μέσα – από πλοία και επίγεια ραντάρ έως δορυφόρους και κέντρα επιχειρήσεων.

Η φιλοσοφία πίσω από την ανάπτυξη του αεροσκάφους είναι ξεκάθαρη: να δημιουργηθεί ένα ευφυές, συνεργατικό σύστημα που θα λειτουργεί ως «συμπαίκτης» και όχι αντικαταστάτης του ανθρώπου.

Το CA-1 Europa έρχεται σε μια περίοδο που οι γεωπολιτικές εντάσεις αυξάνονται και το ΝΑΤΟ επενδύει μαζικά στον εκσυγχρονισμό των αεροπορικών του δυνάμεων. Η ανάγκη για μεγαλύτερη «στρατηγική αυτονομία» της Ευρώπης –χωρίς εξάρτηση από αμερικανικά ή τρίτα συστήματα– αποτέλεσε βασικό κίνητρο για την ανάπτυξη του προγράμματος.

Η πρώτη δοκιμαστική πτήση του CA-1 έχει προγραμματιστεί για το 2027, ενώ η πλήρης επιχειρησιακή του ετοιμότητα αναμένεται γύρω στο 2029. Ο πρώτος πελάτης που εκτιμάται ότι θα το εντάξει στον στόλο του είναι η Royal Air Force.

«Τα μη επανδρωμένα μαχητικά θα αποτελέσουν κρίσιμο εργαλείο για την αεροπορική υπεροχή και την ασφάλειά μας», δήλωσε ο Torsten Reil, συνιδρυτής και συν-διευθύνων σύμβουλος της Helsing. «Η Ευρώπη δεν μπορεί να επιτρέψει να μείνει πίσω ή να εξαρτάται από τρίτους. Με το CA-1 Europa, διασφαλίζουμε ότι αυτό δεν θα συμβεί».

[via]