Ένα φάρμακο ανοσοθεραπείας που μπορεί να σταματήσει τη θανατηφόρα εξάπλωση του καρκίνου του δέρματος
Μια νέα κλινική μελέτη δίνει ελπίδα σε ασθενείς με έναν από τους πιο σπάνιους και επιθετικούς καρκίνους του δέρματος. Οι επιστήμονες του ECOG-ACRIN Cancer Research Group ανακοίνωσαν ότι η πεμπρολιζουμάμπη, ένα φάρμακο ανοσοθεραπείας που ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα, μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο μετάστασης του καρκινώματος των κυττάρων Merkel (MCC) μετά από χειρουργική αφαίρεση του όγκου.
Αν και η συνολική πιθανότητα υποτροπής δεν παρουσίασε στατιστικά σημαντική μείωση, τα ευρήματα δείχνουν πως το φάρμακο έχει τη δυνατότητα να αποτρέψει την εξάπλωση του καρκίνου σε ζωτικά όργανα — κάτι που μέχρι σήμερα αποτελούσε μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις στη θεραπεία του MCC.
Η τυχαιοποιημένη μελέτη φάσης 3 STAMP (EA6174), η μεγαλύτερη του είδους της μέχρι σήμερα για το συγκεκριμένο είδος καρκίνου, εξέτασε τη χρήση της πεμπρολιζουμάμπης ως επικουρική θεραπεία μετά τη χειρουργική αφαίρεση των όγκων. Μετά από διετή παρακολούθηση, το 73% των ασθενών που έλαβαν το φάρμακο παρέμεναν χωρίς ίχνη καρκίνου, σε σύγκριση με το 66% της ομάδας ελέγχου. Παρότι η διαφορά αυτή δεν θεωρήθηκε στατιστικά σημαντική, το πιο ενθαρρυντικό εύρημα ήταν η μείωση κατά 42% του κινδύνου εμφάνισης απομακρυσμένων μεταστάσεων — δηλαδή καρκινικών εστιών σε όργανα όπως το ήπαρ, οι πνεύμονες και τα οστά.
Η επικεφαλής ερευνήτρια, Dr. Janice M. Mehnert, συν-πρόεδρος της επιτροπής μελανώματος του ECOG-ACRIN και διευθύντρια Ογκολογίας Μελανώματος και Δερματικών Κακοηθειών στο Perlmutter Cancer Center του NYU Langone Health, σχολίασε:
Η μελέτη STAMP παρέχει τα πρώτα αποδεικτικά στοιχεία ότι η ανοσοθεραπεία με πεμπρολιζουμάμπη μετά τη χειρουργική αφαίρεση μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς με MCC, αποτρέποντας την επιστροφή της νόσου σε απομακρυσμένα όργανα. Πρόκειται για καλά νέα που τα χρειαζόμασταν, για μια μορφή καρκίνου εξαιρετικά επιθετική και δύσκολη στη διαχείριση.
Το MCC είναι ένας σπάνιος και ταχύτατα αναπτυσσόμενος καρκίνος που ξεκινά από τα κύτταρα του δέρματος που ανιχνεύουν την αφή. Συνήθως εμφανίζεται ως σκληρό, ανώδυνο ογκίδιο σε περιοχές του σώματος που εκτίθενται στον ήλιο, όπως το πρόσωπο, ο λαιμός και τα χέρια. Αν και ο καρκίνος του δέρματος είναι ο πιο συχνός τύπος καρκίνου παγκοσμίως, το MCC είναι εξαιρετικά σπάνιο — προσβάλλει περίπου τρία άτομα ανά ένα εκατομμύριο ετησίως. Το πιο ανησυχητικό είναι ότι είναι εξαιρετικά θανατηφόρο: λιγότερο από το 50% των ασθενών επιβιώνουν πέντε χρόνια μετά τη διάγνωση.
Η μελέτη STAMP (NCT03712605) διεξήχθη μεταξύ 2018 και 2023 και περιέλαβε 293 ασθενείς που είχαν ήδη υποβληθεί σε χειρουργική αφαίρεση των όγκων τους. Από αυτούς, οι 147 έλαβαν ενδοφλέβια πεμπρολιζουμάμπη μετά την επέμβαση, ενώ οι υπόλοιποι 146 παρακολουθήθηκαν χωρίς φαρμακευτική αγωγή. Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι γιατροί συνέστησαν επιπλέον ακτινοθεραπεία.
Η πεμπρολιζουμάμπη ανήκει στην κατηγορία των PD-1 αναστολέων, μια μορφή ανοσοθεραπείας που έχει αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο η επιστήμη αντιμετωπίζει τον καρκίνο. Οι καρκινικοί όγκοι διαθέτουν την ικανότητα να «κρύβονται» από το ανοσοποιητικό σύστημα, αξιοποιώντας την πρωτεΐνη PD-1 για να αποτρέπουν την επίθεση των Τ-κυττάρων. Η πεμπρολιζουμάμπη μπλοκάρει αυτή τη διαδικασία, επιτρέποντας στο ανοσοποιητικό να αναγνωρίζει και να καταστρέφει τα καρκινικά κύτταρα πιο αποτελεσματικά.
Το φάρμακο είναι ήδη εγκεκριμένο από τον FDA για τη θεραπεία ασθενών με προχωρημένο ή μεταστατικό MCC, αλλά η χρήση του ως επικουρική θεραπεία —δηλαδή μετά τη χειρουργική αφαίρεση του όγκου— είναι μια νέα, ελπιδοφόρα εφαρμογή. Η συνολική επιβίωση των ασθενών εξακολουθεί να παρακολουθείται και τα αποτελέσματα αυτής της παραμέτρου θα παρουσιαστούν αργότερα.
Η Dr. Mehnert θα παρουσιάσει τα πλήρη αποτελέσματα της μελέτης στο ετήσιο συνέδριο της European Society for Medical Oncology (ESMO) που διεξάγεται φέτος στο Βερολίνο. Η ίδια τόνισε ότι το εύρημα αυτό μπορεί να σηματοδοτήσει μια νέα εποχή για τη θεραπεία σπάνιων και επιθετικών καρκίνων:
Για πρώτη φορά, βλέπουμε ξεκάθαρη ένδειξη ότι η ανοσοθεραπεία μπορεί να αποτρέψει την εξάπλωση του MCC σε απομακρυσμένα όργανα. Είναι ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός.
Η πεμπρολιζουμάμπη, γνωστό εμπορικά ως KEYTRUDA, έχει ήδη σώσει ζωές σε μορφές καρκίνου όπως το μελάνωμα και ο καρκίνος του πνεύμονα. Τώρα, η επιτυχία του στη μείωση των μεταστάσεων του MCC δείχνει ότι η ίδια προσέγγιση μπορεί να εφαρμοστεί και σε άλλους σπάνιους καρκίνους, όπου οι θεραπευτικές επιλογές παραμένουν περιορισμένες.
[source]
