Η φράση «παρακαλούμε βάλτε τις ηλεκτρονικές σας συσκευές σε airplane mode πριν από την απογείωση» ακούγεται καθημερινά σε χιλιάδες πτήσεις σε όλο τον κόσμο. Κι όμως, παρότι 25 χρόνια μετά την καθιέρωση αυτής της λειτουργίας δεν είναι πλέον υποχρεωτικό να ενεργοποιείται, η πρακτική εξακολουθεί να εφαρμόζεται ευρέως, κυρίως για λόγους που έχουν να κάνουν με την άνεση του πληρώματος.
Από φόβο σε συνήθεια
Η ιδέα του airplane mode εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν υπήρχε ανησυχία ότι τα κινητά τηλέφωνα και άλλες φορητές συσκευές μπορούσαν να προκαλέσουν ηλεκτρομαγνητικές παρεμβολές στα συστήματα επικοινωνίας και πλοήγησης των αεροπλάνων. Η πιθανότητα να συμβεί κάτι σοβαρό ήταν εξαιρετικά μικρή, αλλά η αεροπορία είναι ένας χώρος όπου ακόμα και το παραμικρό ενδεχόμενο κινδύνου λαμβάνεται σοβαρά υπόψη.
Έτσι, οι κανονισμοί επέβαλαν για πολλά χρόνια την πλήρη απενεργοποίηση ηλεκτρονικών συσκευών σε κρίσιμες φάσεις της πτήσης, όπως στην απογείωση και στην προσγείωση. Στη συνέχεια, καθώς τα κινητά απέκτησαν περισσότερες δυνατότητες – Wi-Fi, Bluetooth, ισχυρότερες κεραίες – καθιερώθηκε η λειτουργία airplane mode, που με ένα πάτημα απενεργοποιεί όλα τα σήματα εκπομπής. Το εικονίδιο με το αεροπλανάκι έγινε γρήγορα αναγνωρίσιμο, όχι μόνο στις πτήσεις αλλά και σε άλλα περιβάλλοντα όπου προτιμάται να μην υπάρχουν εκπομπές, όπως σε νοσοκομεία ή πρατήρια καυσίμων.
Η αλλαγή κατεύθυνσης μετά το 2014
Η μεγάλη στροφή ήρθε το 2014, όταν η ευρωπαϊκή υπηρεσία EASA ανακοίνωσε ότι οι επιβάτες μπορούν να χρησιμοποιούν τις συσκευές τους καθ’ όλη τη διάρκεια της πτήσης χωρίς να είναι υποχρεωτικό το airplane mode. Από τότε, η ευθύνη πέρασε στις ίδιες τις αεροπορικές εταιρείες. Κάποιες κράτησαν τον περιορισμό, άλλες προχώρησαν στην εγκατάσταση εσωτερικών Wi-Fi συστημάτων που προσφέρονται ως επί πληρωμή υπηρεσία. Έτσι, η «υποχρέωση» μετατράπηκε σε επιλογή, αλλά το μήνυμα συνέχισε να ακούγεται πριν την απογείωση, περισσότερο ως τυπική διαδικασία.
Γιατί επιμένουν οι πιλότοι
Αν και ο κίνδυνος ατυχήματος λόγω παρεμβολών θεωρείται πρακτικά ανύπαρκτος, πολλοί πιλότοι εξακολουθούν να συνιστούν τη χρήση του airplane mode. Ο βασικός λόγος είναι η αποφυγή ενοχλητικών παρεμβολών στις επικοινωνίες. Ένα ενεργό κινητό μπορεί να προκαλέσει έναν χαρακτηριστικό βόμβο ή «λευκό θόρυβο» που γίνεται αντιληπτός στις συχνότητες επικοινωνίας με τον πύργο ελέγχου. Δεν είναι επικίνδυνο, αλλά είναι εκνευριστικό και μπορεί να δυσκολέψει την καθαρότητα των σημάτων.
Τα συστήματα των αεροσκαφών είναι σήμερα πολύ πιο προστατευμένα σε σχέση με το παρελθόν. Ωστόσο, η τεχνολογία των δικτύων κινητής τηλεφωνίας εξελίσσεται τόσο γρήγορα, που είναι αδύνατο να γνωρίζουμε εκ των προτέρων αν οι νέες συχνότητες μπορεί να επηρεάσουν κάποιες λειτουργίες. Για τον λόγο αυτό, η ενεργοποίηση του airplane mode παραμένει μια προληπτική και απλή κίνηση.
Η υπόθεση του 5G
Η συζήτηση φούντωσε ξανά τα τελευταία χρόνια με την ανάπτυξη του 5G. Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Αεροπορίας των ΗΠΑ (FAA) είχε εκφράσει ανησυχίες για πιθανές παρεμβολές από σήματα στην C band (3,7 – 3,98 GHz), που βρίσκονται πολύ κοντά στη συχνότητα που χρησιμοποιούν τα ραδιοϋψόμετρα των αεροπλάνων (4,2 – 4,4 GHz). Τα όργανα αυτά είναι κρίσιμα στις διαδικασίες προσγείωσης, ιδίως σε συνθήκες χαμηλής ορατότητας.
Αν και δεν υπήρξαν ποτέ ατυχήματα ή σοβαρά περιστατικά, η FAA ζήτησε προληπτικά μέτρα, οδηγώντας σε καθυστερήσεις και ακυρώσεις πτήσεων. Τελικά, η ίδια υπηρεσία τόνισε ότι η απόσταση συχνοτήτων είναι επαρκής για να αποτραπούν προβλήματα, αλλά το επεισόδιο ενίσχυσε την πεποίθηση ότι η προσοχή δεν βλάπτει.
Τι σημαίνει για τον επιβάτη
Για τον μέσο ταξιδιώτη, η ενεργοποίηση του airplane mode δεν είναι πια συνδεδεμένη με τον φόβο ατυχήματος. Στην πραγματικότητα, αποτελεί μια πρακτική επιλογή: εξοικονομεί μπαταρία, αποτρέπει ανεξέλεγκτη κατανάλωση δεδομένων όταν το κινητό «πιάνει» δίκτυα σε χώρες με ακριβό roaming και βοηθά το πλήρωμα να αποφύγει περιττούς θορύβους στις επικοινωνίες.
Γι’ αυτό και, αν και δεν είναι πλέον υποχρεωτικό, οι περισσότεροι εξακολουθούν να το ενεργοποιούν. Είναι μια συνήθεια που έχει ριζώσει βαθιά στις αεροπορικές πρακτικές και που δύσκολα θα εξαφανιστεί – ακόμη κι αν τα αεροσκάφη του 2025 είναι τεχνολογικά ασφαλέστερα από ποτέ.
[via]
