Ο διαστρικός επισκέπτης 3I/ATLAS συνεχίζει να μαγνητίζει την επιστημονική κοινότητα και τη NASA, η οποία μόλις αποκάλυψε τις πιο κοντινές εικόνες που έχει καταφέρει να συλλέξει μέχρι σήμερα. Ο κομήτης, ο τρίτος που έχει επιβεβαιωθεί ότι προέρχεται από άλλο αστρικό σύστημα, βρέθηκε στο επίκεντρο ενός παγκόσμιου επιστημονικού κυνηγιού, καθώς το πέρασμά του από το Ηλιακό Σύστημα δημιούργησε μια σπάνια ευκαιρία: να παρατηρηθεί από μια ολόκληρη «αρμάδα» διαστημικών οργάνων απλωμένων από τον Ήλιο μέχρι τον Άρη.
Το μεγάλο ατού όμως ήταν ότι ο Άρης βρισκόταν σε ιδανική γεωμετρική θέση την κρίσιμη στιγμή. Την ώρα που η Γη βρισκόταν στην «λάθος» πλευρά του Ήλιου την ημέρα του περιηλίου, ο κόκκινος πλανήτης είχε την τέλεια θέα. Έτσι, το Mars Reconnaissance Orbiter κατάφερε να απαθανατίσει τον 3I/ATLAS από απόσταση μόλις 30 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, μια σχέση σχεδόν γειτονιάς σε διαστημική κλίμακα.
Ο κομήτης έφτασε στο πλησιέστερο σημείο του προς τον Ήλιο με τη Γη να βρίσκεται εντελώς εκτός οπτικού πεδίου. Αντίθετα, τα όργανα της NASA γύρω από τον Άρη ήταν τέλεια τοποθετημένα. Έτσι, η MRO, η αποστολή MAVEN, αλλά και το Perseverance από την επιφάνεια, μπόρεσαν να παρακολουθήσουν ένα θέαμα το οποίο θα είχε διαφορετικά χαθεί.
Οι παρατηρήσεις δεν περιορίστηκαν στον Άρη. Πιο κοντά στον Ήλιο, τα PUNCH, STEREO και το SOHO κατέγραψαν το πέρασμα του κομήτη σε διαφορετικά μήκη κύματος, ενώ δύο αποστολές που ταξιδεύουν προς την κύρια ζώνη αστεροειδών – τα LUCY και Psyche – κατάφεραν να εκμεταλλευτούν το ευκαιριακό μονοπάτι του 3I/ATLAS και να τραβήξουν κι αυτά χρήσιμες εικόνες.
Οι εικόνες μπορεί να μην έχουν τη διαύγεια που προσφέρουν πιο κοντινές αποστολές, όμως για τον επιστημονικό κόσμο είναι θησαυρός. Κάθε λεπτομέρεια που αφορά τη δομή της κόμης, της ουράς και της δραστηριότητας του κομήτη όσο πλησίαζε στο περιήλιο του αποτελεί κλειδί για να κατανοήσουμε τι κάνει τον 3I/ATLAS τόσο διαφορετικό από ό,τι έχουμε δει μέχρι σήμερα. Από την ημέρα που εντοπίστηκε από το τηλεσκόπιο ATLAS την 1η Ιουλίου 2025, έχει γίνει προφανές ότι αυτός ο διαστρικός ταξιδιώτης δεν μοιάζει με κανέναν άλλον.
Και όπως συχνά συμβαίνει με τέτοιες ανακαλύψεις, δεν έλειψαν και οι πιο «εξωτικές» θεωρίες. Η NASA χρειάστηκε μάλιστα να διαβεβαιώσει δημόσια ότι ο κομήτης δεν είναι κάποιο τεχνητό αντικείμενο ούτε ένα είδος «εξωγήινης αποστολής». Όλα τα στοιχεία δείχνουν πως πρόκειται για έναν απολύτως φυσικό κομήτη που απλώς συμβαίνει να έχει έρθει από έξω από τα όρια του Ηλιακού μας Συστήματος.
Η πραγματικά συναρπαστική φάση όμως δεν έχει φτάσει ακόμη. Ο κομήτης θα πραγματοποιήσει την πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη στις 19 Δεκεμβρίου. Δεν θα περάσει ιδιαίτερα κοντά – δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τον πλανήτη – αλλά θα είναι η καλύτερη ευκαιρία για επίγειους αστρονόμους, επαγγελματίες και ερασιτέχνες, να τον αποτυπώσουν με τηλεσκόπια και κάμερες. Μετά από αυτό, ο 3I/ATLAS θα συνεχίσει το ταξίδι του μακριά από εμάς, κατευθυνόμενος πάλι προς το διαστρικό κενό.
Για τη NASA, αυτή η ευκαιρία ήταν μοναδική: ένα φυσικό αντικείμενο από άλλο αστρικό σύστημα να περνά από ένα Ηλιακό Σύστημα γεμάτο με παρατηρητές. Για τους επιστήμονες, είναι μια ανεπανάληπτη στιγμή για να μάθουμε πώς σχηματίζονται και εξελίσσονται οι παγωμένοι πλανητικοί επισκέπτες πέρα από τα όρια του δικού μας άστρου.
