Στον κορεσμένο πλέον χώρο της διαστημικής κινητικότητας, όπου Starlink, Project Kuiper, ISS και δεκάδες άλλοι δορυφόροι γεμίζουν κάθε διαθέσιμη τροχιά, μια μικρή αλλά φιλόδοξη εταιρεία επιχειρεί να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο μετακινούνται τα σκάφη στο Διάστημα.
Η Portal Systems, μια startup που ιδρύθηκε το 2021 από τον Jeff Thornburg, βετεράνο της Πολεμικής Αεροπορίας και πρώην στέλεχος σε Amazon, SpaceX και NASA, πιστεύει ότι η λύση βρίσκεται σε κάτι που υπάρχει ήδη παντού: το φως του Ήλιου.
Η εταιρεία σχεδιάζει ένα νέο σκάφος με το όνομα Supernova, το οποίο υπόσχεται υψηλή ευελιξία, ικανότητα μεταφοράς φορτίων, ταχεία ανταπόκριση σε επιχειρησιακές ανάγκες, αλλά και δυνατότητες συντήρησης ή ακόμη και απομάκρυνσης διαστημικών σκουπιδιών. Το μυστικό της τεχνολογίας του; Ένα σύστημα ηλιακής πρόωσης που αξιοποιεί συμπυκνωμένη ηλιακή ενέργεια για να δημιουργήσει ώθηση.
Σε αντίθεση με τα κλασικά χημικά ή ηλεκτρικά συστήματα, το Supernova χρησιμοποιεί καθρέφτες για να συγκεντρώνει το ηλιακό φως πάνω σε μια θερμική μπαταρία. Στη συνέχεια, η θερμότητα μεταφέρεται μέσω ενός 3D-printed ολοκληρωμένου εναλλάκτη θερμότητας και πρόωσης, το HEX thruster, όπως το αποκαλεί η Portal Systems. Εκεί, η αμμωνία θερμαίνεται, διαστέλλεται και χρησιμοποιείται για να μετακινήσει τον δορυφόρο. Η εταιρεία θεωρεί ότι αυτή η διαδικασία μπορεί να προσφέρει ένα άλμα απόδοσης στην ενδοτροχιακή κινητικότητα, επιτρέποντας γρήγορες μεταβάσεις μεταξύ τροχιών χωρίς τις περιορισμένες ποσότητες καυσίμων που απαιτούν τα συμβατικά συστήματα.
Η Portal Systems σχεδιάζει το πρώτο της λανσάρισμα μέσα στο 2026, βάζοντας τον εαυτό της σε έναν αγώνα δρόμου απέναντι σε καθιερωμένους κολοσσούς του χώρου. Ωστόσο, οδεύει προς αυτή τη μεγάλη στιγμή με αξιοσημείωτη υποστήριξη: 20 εκατομμύρια δολάρια σε venture capital, ένα κέντρο Έρευνας & Ανάπτυξης στην πολιτεία της Washington, στρατηγικές συνεργασίες με τα United States Space Command, United States Space Force και Aerospace Industry Association, και σχέδια για ένα εργοστάσιο που φιλοδοξεί να παράγει ένα διαστημικό σκάφος κάθε μήνα μέχρι το τέλος του 2026.
Το επιχειρηματικό μοντέλο της Portal Systems βασίζεται σε τρεις πυλώνες: την εμπορική συντήρηση και εξυπηρέτηση δορυφόρων, την υποστήριξη επιστημονικών αποστολών με μεταφορά φορτίων και αναδιάταξη οργάνων σε τροχιά, και τη συμμετοχή σε έργα εθνικής ασφάλειας με συνεχή παρακολούθηση πιθανών απειλών. Με την αυξανόμενη δραστηριότητα στο Διάστημα και χώρες όπως η Ρωσία να σχεδιάζουν τη δική τους διαστημική σταθμική παρουσία, αυτές οι υπηρεσίες φαίνεται ότι θα γίνονται ολοένα και πιο κρίσιμες.
Η τεχνολογία του HEX thruster παρουσιάζεται ως μια σημαντική βελτίωση σε σχέση με τα συμβατικά συστήματα. Χρησιμοποιεί ηλιακή θερμότητα αντί για καύση, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε υψηλότερη απόδοση χωρίς να απαιτείται η αποθήκευση μεγάλων ποσοτήτων καυσίμου. Η αμμωνία, ως προωθητικό μέσο, αποθηκεύεται εύκολα και θερμαίνεται με απευθείας άντληση ενέργειας από τον Ήλιο, προσφέροντας μακροχρόνια λειτουργία. Ως αποτέλεσμα, το Supernova θα μπορούσε να κινείται ανάμεσα σε διαφορετικές τροχιές πιο γρήγορα από ό,τι επιτρέπουν οι σημερινές λύσεις.
Παρά τις εντυπωσιακές υποσχέσεις, η κοινότητα της διαστημικής τεχνολογίας παραμένει διχασμένη. Ο ίδιος ο Thornburg θεωρεί την ηλιακή θερμική πρόωση το επόμενο μεγάλο άλμα, ειδικά για την εξερεύνηση του βαθέος Διαστήματος, μεταφορές προς τη Σελήνη ή τον Άρη και αποφυγή συγκρούσεων χάρη στην υψηλή ευελιξία που μπορεί να προσφέρει. Η συνεχής παροχή ηλιακής ενέργειας θα μπορούσε θεωρητικά να μειώσει την εξάρτηση από μεγάλες προωθητικές δεξαμενές, κάνοντας τα σκάφη πιο ελαφρά, πιο οικονομικά και πιο ενεργειακά αποδοτικά.
Ωστόσο, άλλοι διατηρούν σοβαρές επιφυλάξεις. Αν και η ιδέα της ηλιακής θέρμανσης δεν είναι καινούργια, η υλοποίησή της σε επιχειρησιακά σκάφη παραμένει αδοκίμαστη. Σε έναν τομέα όπου τα λάθη κοστίζουν εκατομμύρια, η υιοθέτηση νέων τεχνολογιών δεν γίνεται εύκολα. Επιπλέον, το σύστημα της Portal Systems μπορεί να αντιμετωπίσει περιορισμούς σε περιοχές όπου το φως του Ήλιου δεν είναι συνεχές ή επαρκές, ενώ η απόδοσή του θα πρέπει να αποδειχθεί σε πραγματικές συνθήκες και όχι μόνο σε εργαστηριακές προσομοιώσεις.
Παρά τις αμφιβολίες, η Portal Systems φαίνεται αποφασισμένη να μετατρέψει την ιδέα της σε πραγματικότητα. Αν το Supernova εκτοξευθεί το 2026 και αποδώσει όπως υπόσχεται, η εταιρεία θα μπορούσε να ανοίξει ένα εντελώς νέο κεφάλαιο στη διαστημική κινητικότητα.
