Η OpenAI ανακοίνωσε μια σαρωτική αναβάθμιση στους κανόνες ασφαλείας των μοντέλων της, στοχεύοντας αποκλειστικά στην προστασία των ανηλίκων. Καθώς οι νομοθέτες εντείνουν την πίεση για τη θέσπιση αυστηρών προτύπων, η δημιουργός του ChatGPT επιχειρεί να προλάβει τις εξελίξεις, θέτοντας σε εφαρμογή το λεγόμενο «Model Spec» για χρήστες κάτω των 18 ετών (U18 Principles).
Η νέα στρατηγική δεν αποτελεί απλώς μια επιφανειακή ρύθμιση, αλλά μια θεμελιώδη αλλαγή στον τρόπο που η τεχνητή νοημοσύνη «σκέφτεται» και αντιδρά όταν απέναντί της βρίσκεται ένας έφηβος. Η εταιρεία αναγνωρίζει πλέον ανοιχτά ότι η εμπειρία ενός 15χρονου με το AI πρέπει να είναι ριζικά διαφορετική από αυτή ενός ενήλικα, ακόμη κι αν αυτό απαιτεί θυσίες στο βωμό της ιδιωτικότητας.
Τέλος στα «φλερτ» και μηδενική ανοχή σε επικίνδυνα θέματα
Στον πυρήνα των νέων μέτρων βρίσκεται η αυστηροποίηση της συμπεριφοράς του μοντέλου. Το ChatGPT εκπαιδεύεται πλέον ώστε να αρνείται κατηγορηματικά κάθε απόπειρα «ρομαντικής» ή σεξουαλικοποιημένης συνομιλίας με ανηλίκους. Οι αλγόριθμοι έχουν ρυθμιστεί να εντοπίζουν και να μπλοκάρουν ακαριαία περιεχόμενο που αφορά αυτοτραυματισμούς ή αυτοκτονικό ιδεασμό, ακόμη και αν αυτό παρουσιάζεται υπό το πρόσχημα της «δημιουργικής γραφής» ή της μυθοπλασίας.
Μάλιστα, η εταιρεία προχωρά ένα βήμα παραπέρα: σε περιπτώσεις που εντοπίζεται άμεσος κίνδυνος για τη σωματική ακεραιότητα του χρήστη, το σύστημα δεν θα αρκείται σε τυπικές συμβουλές. Η OpenAI σχεδιάζει μηχανισμούς για την άμεση ειδοποίηση γονέων, ενώ σε ακραίες περιπτώσεις εξετάζεται η δυνατότητα ενημέρωσης των αρμόδιων αρχών, μια πρακτική που αναμένεται να ανοίξει νέο κύκλο συζητήσεων για τα όρια της επιτήρησης.
Γονικός Έλεγχος: Από τις «ώρες κοινής ησυχίας» στη σύνδεση λογαριασμών
Παράλληλα με τους εσωτερικούς περιορισμούς του μοντέλου, η OpenAI παραδίδει νέα εργαλεία στα χέρια των γονέων. Οι κηδεμόνες θα έχουν πλέον τη δυνατότητα να συνδέουν τον λογαριασμό τους με αυτόν του παιδιού τους, αποκτώντας εποπτεία στη δραστηριότητά του.
Μια από τις πιο πρακτικές προσθήκες είναι η δυνατότητα ορισμού «blackout hours» – χρονικών διαστημάτων, δηλαδή, κατά τα οποία η πρόσβαση στο chatbot θα είναι κλειδωμένη, εξασφαλίζοντας ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν θα αποσπά την προσοχή από τη μελέτη ή τον ύπνο. Επιπλέον, οι γονείς θα μπορούν να απενεργοποιούν συγκεκριμένες λειτουργίες, όπως τη φωνητική συνομιλία ή τη δημιουργία εικόνων, περιορίζοντας την έκθεση των παιδιών σε πιο σύνθετα πολυμέσα.
Το δίλημμα: Ασφάλεια έναντι Ιδιωτικότητας
Ίσως το πιο ενδιαφέρον σημείο της νέας πολιτικής είναι η παραδοχή της εταιρείας για το «αναγκαίο κακό» της ταυτοποίησης. Η OpenAI αναπτύσσει προηγμένα συστήματα πρόβλεψης ηλικίας που θα αναλύουν τη συμπεριφορά των χρηστών για να διακρίνουν τους ανηλίκους.
Η φιλοσοφία είναι σαφής: «Όταν υπάρχει αμφιβολία, παίζουμε με τους κανόνες των ανηλίκων». Αν το σύστημα δεν μπορεί να επιβεβαιώσει με βεβαιότητα ότι ο χρήστης είναι ενήλικας, θα ενεργοποιεί αυτόματα τις προστατευτικές δικλείδες του U18 (Under 18). Σε ορισμένες περιπτώσεις, ενδέχεται να ζητείται ακόμη και επίσημη ταυτοποίηση, μια κίνηση που η ίδια η εταιρεία χαρακτηρίζει ως «συμβιβασμό της ιδιωτικότητας», τον οποίο όμως κρίνει απαραίτητο για την ασφάλεια.
Η νομοθετική απειλή
Η χρονική συγκυρία αυτών των ανακοινώσεων δεν είναι τυχαία. Με νομοσχέδια όπως το "GUARD Act" να βρίσκονται στα σκαριά και τις ρυθμιστικές αρχές σε ΗΠΑ και Ευρώπη να εξετάζουν εξονυχιστικά τις επιπτώσεις του AI στην ψυχική υγεία των νέων, οι τεχνολογικοί κολοσσοί σπεύδουν να αυτορρυθμιστούν.
Οι πρόσφατες νομικές περιπέτειες και οι καταγγελίες για περιστατικά όπου chatbots ενθάρρυναν παραβατικές ή αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές έχουν δημιουργήσει ένα εκρηκτικό κλίμα. Η OpenAI, με το «Teen Safety Blueprint», επιχειρεί να δείξει ότι δεν περιμένει το γράμμα του νόμου για να δράσει, αλλά χαράσσει η ίδια την πορεία προς ένα ασφαλέστερο ψηφιακό περιβάλλον.
Μένει να φανεί αν αυτά τα μέτρα θα λειτουργήσουν ως ουσιαστική ασπίδα προστασίας ή αν θα αποτελέσουν απλώς την πρώτη γραμμή άμυνας σε έναν διαρκή πόλεμο μεταξύ ρυθμιστών και τεχνολογίας. Το σίγουρο είναι ότι η εποχή της ανεξέλεγκτης πρόσβασης των εφήβων στην τεχνητή νοημοσύνη φτάνει οριστικά στο τέλος της.
