Το 1849, οι κάτοικοι της Βενετίας δεν ανησυχούσαν για την τουριστική κίνηση στα κανάλια τους, αλλά για κάτι πολύ πιο παράξενο που ερχόταν από τον ουρανό: μπαλόνια γεμάτα εκρηκτικά. Πριν από 175 χρόνια, η Αυστροουγγρική Αυτοκρατορία πραγματοποίησε αυτό που σήμερα θα ονομάζαμε «επίθεση με drones», την πρώτη στην ιστορία.
Στα μέσα του 19ου αιώνα, η Ιταλία δεν υπήρχε ακόμη ως ενιαίο κράτος. Ήταν ένα μωσαϊκό από βασίλεια και ηγεμονίες, με αρκετές περιοχές να προσπαθούν να αποτινάξουν τον έλεγχο της Αυστριακής Αυτοκρατορίας. Μέσα στο κύμα των φιλελεύθερων επαναστάσεων του 1848, η Βενετία εξεγέρθηκε και ανακήρυξε την ανεξάρτητη «Δημοκρατία του Αγίου Μάρκου».
Για τη Βιέννη, αυτό ήταν απαράδεκτο. Ο στρατάρχης Radetzky ανέλαβε να καταπνίξει την εξέγερση και πολιορκεί την πόλη. Όμως η Βενετία δεν ήταν μια τυπική πόλη: τα κανάλια της λειτουργούσαν ως φυσικά οχυρά, καθιστώντας την πολιορκία δύσκολη υπόθεση. Η ιδέα μιας παρατεταμένης πολιορκίας που θα βασιζόταν στην πείνα και στις ασθένειες δεν ενθουσίαζε την αυτοκρατορική διοίκηση, η οποία ήθελε μια πιο άμεση λύση. Κάπου εκεί εμφανίστηκε μια ριζοσπαστική ιδέα: να βομβαρδιστεί η πόλη από τον αέρα με... αερόστατα.
Πίσω από το παράτολμο σχέδιο βρισκόταν ο λοχαγός του πυροβολικού Franz von Uchatius, ένας άνθρωπος με φήμη εφευρέτη. Η πρότασή του ακουγόταν σχεδόν εξωφρενική: να κατασκευαστούν περίπου 200 αερόστατα που θα έφεραν εκρηκτικά φορτία και θα απελευθερώνονταν πάνω από τη Βενετία.
Τα αερόστατα θα εκτοξεύονταν τόσο από τη στεριά όσο και από το πολεμικό πλοίο SMS Vulcano, ένα σκάφος που, με τα σημερινά δεδομένα, θα μπορούσε να θεωρηθεί το πρώτο «αεροπλανοφόρο». Κάθε αερόστατο μετέφερε περίπου 15 κιλά εκρηκτικών και ένα σύστημα ανάφλεξης που βασιζόταν σε φυτίλια από κάρβουνο και βαμβάκι εμποτισμένα με λίπος, ώστε να εξασφαλίζεται συνεχής καύση.
Ο «έλεγχος» της πορείας γινόταν μέσω υπολογισμών για τη διεύθυνση του ανέμου και τον χρόνο πτήσης. Ουσιαστικά, οι στρατιώτες άφηναν τα μπαλόνια να παρασυρθούν ελπίζοντας ότι θα φτάσουν πάνω από την πόλη πριν εκραγούν. Κάποια μοντέλα είχαν πειραματικά συστήματα ενεργοποίησης με μπαταρίες και χάλκινα καλώδια, ένα πρώιμο είδος ηλεκτρικής πυροδότησης.
Στις 12 Ιουλίου 1849, τα Αυστροουγγρικά στρατεύματα εξαπέλυσαν τα πρώτα «drones» της ιστορίας. Η στιγμή ήταν ιστορική, καθώς καταγράφεται ως η πρώτη φορά που άνθρωποι επιχειρούσαν να βομβαρδίσουν έναν στόχο χωρίς άμεση ανθρώπινη παρουσία στο όπλο.
Όμως η πραγματικότητα αποδείχθηκε πολύ πιο απρόβλεπτη από τα σχέδια. Τα αερόστατα δεν είχαν σύστημα καθοδήγησης και ακολουθούσαν τυχαία πορεία ανάλογα με τον άνεμο. Λίγα έφτασαν πραγματικά πάνω από τη Βενετία, αφού τα περισσότερα παρασύρθηκαν αλλού ή επέστρεψαν πίσω, με ορισμένα να εκρήγνυνται πάνω από τις ίδιες τις αυστριακές θέσεις. Οι ζημιές στην πόλη ήταν ελάχιστες, όμως το ψυχολογικό αντίκτυπο ήταν τεράστιο.
Η ιδέα ότι ο ουρανός —μέχρι τότε σύμβολο ασφάλειας— μπορούσε να γίνει απειλή, προκάλεσε πανικό στους κατοίκους. Αν και η αποτυχημένη επίθεση δεν ήταν η αιτία για την τελική παράδοση της πόλης λίγες ημέρες αργότερα, ενίσχυσε την αίσθηση της ανασφάλειας και της απόγνωσης.
Η αποτυχία του Uchatius δεν ήταν το τέλος της ιδέας. Παρά το μηδαμινό στρατιωτικό αποτέλεσμα, το εγχείρημα έθεσε τα θεμέλια για την έννοια του «αυτόνομου» αεροπορικού όπλου, μια ιδέα που θα αναβίωνε στα τέλη του 19ου αιώνα κατά τον πόλεμο ΗΠΑ – Ισπανίας, και θα εξελισσόταν θεαματικά στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, όταν η τεχνολογία επέτρεψε την ανάπτυξη των πρώτων πραγματικών τηλεκατευθυνόμενων συστημάτων.
[source]
