Η τεχνολογία Green Plasma μετατρέπει τα εγκαταλελειμμένα αλιευτικά δίχτυα σε... ενέργεια

Η θαλάσσια ρύπανση από πλαστικά έχει εξελιχθεί σε μία από τις σοβαρότερες περιβαλλοντικές προκλήσεις της εποχής μας. Κάθε χρόνο, πάνω από 12 εκατομμύρια τόνοι πλαστικών καταλήγουν στη θάλασσα, διαταράσσοντας οικοσυστήματα, απειλώντας είδη και επιβαρύνοντας δραματικά την υγεία των θαλασσών. Από αυτά, σύμφωνα με το Ispra, το 86,5% σχετίζεται με την αλιευτική δραστηριότητα, κυρίως με εγκαταλελειμμένα ή χαμένα εργαλεία ψαρέματος. Όμως μια νέα τεχνολογία υπόσχεται να μετατρέψει ένα από τα πιο επιθετικά είδη θαλάσσιων αποβλήτων σε ενεργειακό πόρο.

Η τεχνολογία Green Plasma, μια καινοτόμος λύση που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του project PNRR MER Ghost Nets, προσφέρει μια ανατρεπτική προσέγγιση. Στόχος του είναι να δώσει αξία στα απόβλητα που μέχρι σήμερα θεωρούνταν μη ανακυκλώσιμα και εξαιρετικά επικίνδυνα: τα εγκαταλελειμμένα δίχτυα ψαριών. Η τεχνολογία αξιοποιεί πλαστικό προέλευσης θάλασσας και το μετατρέπει σε ένα ενεργειακά πλούσιο μίγμα αερίων με υψηλή περιεκτικότητα σε υδρογόνο (syngas), το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας.

Το σύστημα μπορεί να επεξεργαστεί έως και 100 κιλά τέτοιου πλαστικού ημερησίως, πράγμα που το καθιστά κατάλληλο όχι μόνο για πειραματική χρήση, αλλά και για πρακτική εφαρμογή σε επίπεδο τοπικών λιμανιών. Μάλιστα, αυτό αποτελεί κεντρική φιλοσοφία του Green Plasma: να λειτουργεί επιτόπου, στο ίδιο σημείο όπου συλλέγεται το μη ανακυκλώσιμο θαλάσσιο πλαστικό. Με αυτό τον τρόπο μειώνει επιπλέον τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που θα προκαλούσε η μεταφορά μεγάλων ποσοτήτων αποβλήτων σε απομακρυσμένες μονάδες επεξεργασίας.

Η δοκιμή του συστήματος εντάσσεται στο Ghost Nets, ένα εκτεταμένο πρόγραμμα που έχει ως σκοπό την αποτύπωση και αποκατάσταση θαλάσσιων περιοχών που έχουν καταστραφεί από εγκαταλελειμμένα αλιευτικά εργαλεία. Ομάδες από Fondazione Marevivo, Castalia, Conisma, Ispra, Iris και το Πανεπιστήμιο Politecnica delle Marche συνέβαλαν στην υλοποίηση των εργασιών, δημιουργώντας ένα περιβαλλοντικό δίκτυο συνεργασίας με στόχο να περιορίσει μια από τις πιο συστηματικές πηγές θαλάσσιας ρύπανσης.

Τα πρώτα δύο χρόνια του έργου δείχνουν τη σημασία αυτών των παρεμβάσεων: 157 εκτάρια βυθού χαρτογραφήθηκαν, ενώ 25 εξ αυτών αποκαταστάθηκαν μέσω της αφαίρεσης περισσότερων από 400 εγκαταλελειμμένων αλιευτικών εργαλείων. Συνολικά, ανασύρθηκαν περίπου 11.000 κιλά διχτυών και παγίδων, επιτρέποντας τη σταδιακή επανάκαμψη προστατευόμενων ειδών στους φυσικούς τους βιότοπους. Αν και οι 11 τόνοι μοιάζουν εντυπωσιακοί, το μέγεθος του προβλήματος παραμένει τεράστιο, κάτι που καταδεικνύει πόσο επιτακτική είναι η αναζήτηση νέων τεχνολογιών και στρατηγικών.

Η τεχνολογία του Green Plasma παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα. Είναι επαναλήψιμη, φορητή και απόλυτα συμβατή με τους στόχους του PNRR για την προστασία της Μεσογείου. Προσφέρει μια λύση που όχι μόνο αφαιρεί επικίνδυνα απόβλητα από το θαλάσσιο περιβάλλον, αλλά τα μετατρέπει σε χρήσιμη ενέργεια. Ωστόσο, οι εμπλεκόμενοι οργανισμοί σπεύδουν να επισημάνουν ότι μια τέτοια τεχνολογία δεν αποτελεί πανάκεια.

Η αντιμετώπιση του προβλήματος απαιτεί συνδυαστικές ενέργειες. Πρώτον, η ευαισθητοποίηση των ψαράδων παραμένει κρίσιμος παράγοντας. Πολλά από τα εργαλεία που καταλήγουν στον βυθό θα μπορούσαν να είχαν συλλεχθεί ή ανακυκλωθεί εγκαίρως, εφόσον υπήρχε κατάλληλη ενημέρωση, υποστήριξη και κίνητρα. Δεύτερον, η ανάπτυξη νέων υλικών που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως βιώσιμες εναλλακτικές στην πλαστική πρώτη ύλη των διχτυών θα μείωνε δραστικά την πιθανότητα ενός εργαλείου να καταλήξει απόβλητο για αιώνες. Τρίτον, η εισαγωγή συστημάτων ιχνηλάτησης για τα δίχτυα θα μπορούσε να περιορίσει την απώλειά τους και να επιτρέψει πιο άμεση ανάκτηση.