Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την κβαντική τεχνολογία είναι η κλιμάκωση. Οι υπολογιστές του μέλλοντος χρειάζονται εκατομμύρια qubits για να λειτουργήσουν, όμως η δημιουργία ενός τεράστιου, μονολιθικού συστήματος με τόσες μονάδες πληροφορίας αποδεικνύεται εξαιρετικά δύσκολη. Τώρα, ερευνητές από το Grainger College of Engineering του University of Illinois Urbana-Champaign παρουσίασαν μια νέα, επαναστατική προσέγγιση: κβαντικά κυκλώματα που λειτουργούν με αρθρωτή αρχιτεκτονική, σχεδόν σαν κομμάτια LEGO που ενώνονται και αποσυναρμολογούνται με ευκολία.
Η έρευνά τους, που δημοσιεύτηκε στο Nature Electronics, ανοίγει τον δρόμο για την κατασκευή επαναδιαμορφώσιμων και ανθεκτικών κβαντικών υπολογιστών. Η κεντρική ιδέα είναι απλή αλλά καθοριστική: αντί να επιχειρείται η κατασκευή ενός ενιαίου συστήματος, δημιουργούνται μικρότερα και υψηλής ποιότητας τμήματα, τα οποία συνδέονται μεταξύ τους με υψηλή πιστότητα. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να γίνουν αναβαθμίσεις, να αντικατασταθούν εξαρτήματα και να δοκιμάζονται νέες διατάξεις χωρίς να καταστρέφεται όλος ο υπολογιστής.
Οι κβαντικοί υπολογιστές βασίζονται στη δημιουργία και διαχείριση της κατάστασης των qubits, που σε αντίθεση με τα κλασικά bits δεν περιορίζονται σε 0 και 1, αλλά μπορούν να βρίσκονται σε υπέρθεση καταστάσεων. Αυτό δίνει τεράστιες δυνατότητες, αλλά και δυσκολίες. Η ακρίβεια – ή αλλιώς η πιστότητα – με την οποία χειρίζονται τα qubits είναι κρίσιμη. Στα μονολιθικά συστήματα, η πιστότητα και το μέγεθος έχουν φυσικά όρια, γεγονός που περιορίζει την αποδοτικότητα. Αντίθετα, η αρθρωτή προσέγγιση υπόσχεται να ξεπεράσει αυτά τα όρια, δημιουργώντας ένα πιο ευέλικτο και κλιμακούμενο πλαίσιο.
«Αναπτύξαμε έναν τρόπο φιλικό προς τους μηχανικούς να επιτύχουν την αρθρωτότητα με υπεραγώγιμα qubits», εξήγησε ο Wolfgang Pfaff, επίκουρος καθηγητής Φυσικής και επικεφαλής της έρευνας. «Το ζητούμενο είναι να φτιάξουμε ένα σύστημα που μπορεί να ενωθεί, να επιτρέπει τη δημιουργία εμπλοκής μεταξύ δύο qubits ή την εκτέλεση κοινών λειτουργιών και, ταυτόχρονα, να μπορεί να αποσυναρμολογηθεί και να ξαναστηθεί αν κάτι πάει στραβά. Αυτό είναι που μας δίνει πραγματική ευελιξία».
Η ομάδα του Pfaff συνέδεσε δύο ξεχωριστές συσκευές μέσω υπεραγώγιμων ομοαξονικών καλωδίων, καταφέρνοντας να διατηρήσει εντυπωσιακή απόδοση με ~99% πιστότητα σε λειτουργίες SWAP. Η απώλεια περιορίστηκε σε λιγότερο από 1%, αποδεικνύοντας ότι η σύνδεση διαφορετικών αρθρωτών μονάδων μπορεί να γίνει χωρίς σοβαρούς συμβιβασμούς στην ποιότητα. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα που προσφέρει νέα προοπτική στον σχεδιασμό πρωτοκόλλων επικοινωνίας για κβαντικά συστήματα.
Η ιδέα να κατασκευάζονται μεγαλύτερα και πιο πολύπλοκα δίκτυα μέσω καλωδίων είναι κάτι που η επιστημονική κοινότητα συζητούσε εδώ και χρόνια. Όμως, το δύσκολο ήταν να βρεθεί ο σωστός συνδυασμός εργαλείων για να διατηρηθούν τα επίπεδα απόδοσης σε ικανοποιητικά επίπεδα.
Το επόμενο βήμα για τους μηχανικούς του Grainger College είναι η επέκταση της μεθόδου, με στόχο να συνδεθούν περισσότερες από δύο συσκευές ταυτόχρονα και να ελεγχθεί αν η πιστότητα παραμένει υψηλή. Ο στόχος είναι σαφής: ένα κβαντικό δίκτυο όπου τα διάφορα τμήματα μπορούν να προστεθούν ή να αφαιρεθούν, να ελεγχθούν για σφάλματα και να αναβαθμιστούν, χωρίς να χρειάζεται να ξαναχτιστεί το σύστημα από την αρχή.
Η προοπτική αυτής της αρθρωτής αρχιτεκτονικής δεν αφορά μόνο την τεχνική υλοποίηση. Φέρνει και μια φιλοσοφική αλλαγή στον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε την ανάπτυξη της κβαντικής τεχνολογίας. Αντί για έναν γιγαντιαίο, εύθραυστο υπολογιστή, μπορούμε να μιλάμε για ένα σύστημα που θυμίζει παιδικά τουβλάκια: μικρές μονάδες που, όταν συνδέονται σωστά, δημιουργούν κάτι πολύ μεγαλύτερο και ισχυρότερο.
[via]
