Μια νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι το εμφιαλωμένο νερό ίσως δεν είναι τόσο αγνό όσο νομίζουμε. Κάθε γουλιά μπορεί να περιέχει χιλιάδες μικροπλαστικά σωματίδια, τόσο μικρά που δεν φαίνονται με γυμνό μάτι, αλλά αρκετά επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία. Σύμφωνα με τα ευρήματα, οι άνθρωποι που πίνουν αποκλειστικά εμφιαλωμένο νερό ενδέχεται να καταναλώνουν έως και 90.000 περισσότερα μικροπλαστικά σωματίδια τον χρόνο σε σύγκριση με όσους προτιμούν το νερό της βρύσης.
Από τις ακτές της Ταϊλάνδης στην επιστημονική έρευνα
Η ιστορία της έρευνας ξεκινά απρόσμενα σε μια εξωτική παραλία της Ταϊλάνδης. Η Sarah Sajedi, επιχειρηματίας και συνιδρύτρια της εταιρείας ERA Environmental Management Solutions, βρέθηκε στις ακτές των νησιών Phi Phi και αντί για ανέγγιχτη ομορφιά, είδε κάτω από τα πόδια της δεκάδες πλαστικά απορρίμματα – κυρίως μπουκάλια νερού.
«Κοιτούσα αυτή τη μαγευτική θέα και μετά χαμήλωσα το βλέμμα. Παντού υπήρχαν κομμάτια πλαστικού. Τότε συνειδητοποίησα ότι το πρόβλημα δεν είναι απλώς η διαχείριση των απορριμμάτων, αλλά η ίδια η κατανάλωση», εξηγεί η Sajedi.
Αυτή η εμπειρία την οδήγησε να εγκαταλείψει την καριέρα της στις επιχειρήσεις και να επιστρέψει στο πανεπιστήμιο Concordia για διδακτορικές σπουδές πάνω στη ρύπανση από πλαστικά. Στην πρόσφατη δημοσίευσή της στο Journal of Hazardous Materials, εξετάζει τις επιπτώσεις του εμφιαλωμένου νερού στην ανθρώπινη υγεία και καταλήγει σε ένα ανησυχητικό συμπέρασμα: οι συνέπειες είναι σοβαρές και ελάχιστα μελετημένες.
Μικροπλαστικά: ένας αόρατος, αλλά υπαρκτός κίνδυνος
Η μελέτη της Sajedi συγκέντρωσε δεδομένα από πάνω από 140 επιστημονικές έρευνες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ο μέσος άνθρωπος καταναλώνει 39.000 έως 52.000 μικροπλαστικά σωματίδια ετησίως, ενώ όσοι πίνουν κυρίως εμφιαλωμένο νερό προσθέτουν άλλα 90.000 σωματίδια στη διατροφή τους.
Τα μικροπλαστικά αυτά, που προέρχονται κυρίως από τα ίδια τα μπουκάλια, έχουν μέγεθος από ένα μικρόμετρο (χιλιοστό του χιλιοστού) έως πέντε χιλιοστά, ενώ τα ακόμη μικρότερα νανοπλαστικά είναι σχεδόν αδύνατον να εντοπιστούν. Δημιουργούνται σε κάθε στάδιο – από την παραγωγή και την αποθήκευση μέχρι τη μεταφορά και την κατανάλωση – καθώς οι φθηνές πλαστικές ύλες διασπώνται με τη θερμότητα, το φως ή την επαναλαμβανόμενη χρήση.
Σε αντίθεση με τα πλαστικά που εισέρχονται στον οργανισμό μέσω της τροφικής αλυσίδας, τα μικροπλαστικά από τα μπουκάλια νερού καταπίνονται απευθείας, χωρίς καμία επεξεργασία ή φιλτράρισμα.
Πώς επηρεάζουν την υγεία
Μόλις τα μικροπλαστικά εισέλθουν στον οργανισμό, μπορούν να διαπεράσουν τα φυσικά φράγματα του σώματος, να περάσουν στο αίμα και να φτάσουν μέχρι τα ζωτικά όργανα. Οι επιστήμονες υποψιάζονται ότι μπορεί να προκαλέσουν χρόνια φλεγμονή, οξειδωτικό στρες, ορμονικές διαταραχές, προβλήματα αναπαραγωγής, νευρολογικές βλάβες και ακόμη και καρκινογένεση. Παρόλα αυτά, τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα παραμένουν ασαφή, καθώς δεν υπάρχουν ακόμη αρκετά στοιχεία ή τυποποιημένες μέθοδοι ανίχνευσης.
Η Sajedi επισημαίνει ότι σήμερα χρησιμοποιούνται πολλές διαφορετικές τεχνικές για την ανάλυση των μικρο- και νανοπλαστικών, καθεμία με τα δικά της πλεονεκτήματα και περιορισμούς. Ορισμένες μέθοδοι είναι εξαιρετικά ευαίσθητες, αλλά δεν μπορούν να αναγνωρίσουν τη χημική σύνθεση των σωματιδίων. Άλλες προσφέρουν λεπτομέρειες για τη δομή, αλλά «χάνουν» τα μικρότερα σωματίδια. Οι πιο αξιόπιστες τεχνολογίες, τέλος, είναι πανάκριβες και δύσκολα προσβάσιμες στα περισσότερα ερευνητικά κέντρα.
Η ενημέρωση ως άμυνα
Παρά την αυξανόμενη ανησυχία, οι κυβερνήσεις επικεντρώνονται κυρίως στη μείωση της χρήσης πλαστικών σακουλών, καλαμακιών και συσκευασιών. Πολύ λιγότερα μέτρα αφορούν τα πλαστικά μπουκάλια μιας χρήσης, τα οποία αποτελούν μία από τις βασικές πηγές μικροπλαστικής ρύπανσης.
Για τη Sajedi, η εκπαίδευση των πολιτών είναι η πιο αποτελεσματική στρατηγική πρόληψης. «Το εμφιαλωμένο νερό μπορεί να είναι απαραίτητο σε μια έκτακτη ανάγκη, αλλά δεν πρέπει να χρησιμοποιείται καθημερινά», τονίζει. «Το πρόβλημα δεν είναι η οξεία τοξικότητα, αλλά η χρόνια έκθεση του οργανισμού σε αυτές τις μικρές δόσεις ρύπανσης».
Έρευνα με διεθνή υποστήριξη
Στην ερευνητική ομάδα συμμετείχαν επίσης οι καθηγητές Chunjiang An και Zhi Chen από τη Σχολή Μηχανικών και Επιστημών Υπολογιστών Gina Cody του Πανεπιστημίου Concordia. Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε από το Natural Sciences and Engineering Research Council of Canada και το ίδιο το πανεπιστήμιο.
Το νερό που δεν είναι τόσο καθαρό όσο δείχνει
Τα συμπεράσματα της έρευνας αποτελούν μια ψυχρή υπενθύμιση ότι το «καθαρό» εμφιαλωμένο νερό δεν είναι απαραίτητα πιο ασφαλές από το νερό της βρύσης. Αντιθέτως, μπορεί να αποτελεί έναν αόρατο δούρειο ίππο μικροσκοπικών ρύπων που περνούν απαρατήρητοι αλλά αφήνουν μακροπρόθεσμο αποτύπωμα στην υγεία μας.
Η Sajedi ελπίζει ότι το έργο της θα αποτελέσει αφορμή για περαιτέρω μελέτη και αυστηρότερη νομοθεσία γύρω από τα πλαστικά μπουκάλια, καθώς και ένα ισχυρό κίνητρο για τους καταναλωτές να επιστρέψουν στην πιο απλή και ασφαλή λύση: ένα ποτήρι νερό από τη βρύση.
[via]
