Μπορεί η φράση «σταγόνα ιδρώτα» να αποδίδει γλαφυρά την εικόνα της εφίδρωσης, ωστόσο η πραγματικότητα είναι αρκετά διαφορετική. Νέα επιστημονική μελέτη δείχνει ότι ο ιδρώτας δεν εμφανίζεται ως μεμονωμένες σταγόνες που ξεπηδούν από τους πόρους, αλλά ως σχεδόν επίπεδες, ρηχές «λιμνούλες» που στη συνέχεια σχηματίζουν ένα λεπτό φιλμ πάνω στο δέρμα.
Η έρευνα, που πραγματοποιήθηκε στο Arizona State University με τη χρήση εξειδικευμένης υπέρυθρης θερμογραφίας ικανής να ανιχνεύει μεμονωμένους πόρους, αποκάλυψε ότι όταν αρκετοί πόροι γεμίσουν πλήρως, ο ιδρώτας τους ενώνεται δημιουργώντας ένα εξαιρετικά λεπτό στρώμα υγρού, πάχους μικρότερου από 0,1 χιλιοστό.Από μακριά, αυτό μπορεί να θυμίζει τις σταγόνες βροχής που κυλούν σε ένα τζάμι. Στην πραγματικότητα, όμως, η διαδικασία είναι πολύ πιο περίπλοκη και εκτελείται σε μικροσκοπική κλίμακα που συνήθως δεν είναι ορατή με γυμνό μάτι.
Η ομάδα του Cibin Jose μελέτησε το φαινόμενο σε έξι υγιείς εθελοντές, οι οποίοι τοποθετήθηκαν σε αναπαυτικές οριζόντιες πολυθρόνες και σκεπάστηκαν με ηλεκτρικές κουβέρτες που αύξαναν σταδιακά τη θερμοκρασία. Καθώς η θερμότητα ανέβαινε, οι πόροι στο μέτωπό τους άρχισαν να γεμίζουν με ιδρώτα μέχρι να υπερχειλίσουν, σχηματίζοντας μικρές συγκεντρώσεις που στη συνέχεια ενώνονταν σε μεγαλύτερες επιφάνειες υγρού.
Μικροσκοπικές τρίχες στο δέρμα του μετώπου συνέβαλαν επίσης στη διαδικασία, συγκρατώντας μικρές ποσότητες ιδρώτα και επιταχύνοντας την εξάτμισή του. Αν και κάποιες φορές παρατηρούνταν ροή σταγόνων προς τα κάτω, αυτό οφειλόταν κυρίως στη βαρύτητα και όχι στον τρόπο με τον οποίο ο ιδρώτας σχηματίζεται απευθείας από τον πόρο.
Ένα ενδιαφέρον εύρημα της μελέτης ήταν η επίδραση των αλάτων. Μετά από έναν κύκλο εφίδρωσης και εξάτμισης, στην επιφάνεια του δέρματος παρέμενε ένα στρώμα αλάτων. Όταν ξεκινούσε ο επόμενος κύκλος θέρμανσης, αυτά τα άλατα λειτουργούσαν σαν «γέφυρα» που επέτρεπε στον ιδρώτα να εξαπλωθεί πιο γρήγορα και ομοιόμορφα, δημιουργώντας ένα λεπτό φιλμ πάνω στο δέρμα σχεδόν αμέσως μόλις οι πόροι έβγαζαν το πρώτο υγρό.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, η διαδικασία είναι η εξής: όταν ο ιδρώτας βγαίνει από το άκρο του πόρου στο δεύτερο στάδιο θέρμανσης, έρχεται σε επαφή με τα υπολείμματα αλατιού, διαχέεται σε αυτά και απλώνεται γρήγορα στην επιφάνεια, σχηματίζοντας ένα ενιαίο, λεπτό στρώμα.
Η κατανόηση αυτού του μηχανισμού έχει ευρύτερες εφαρμογές. Η ομάδα του Arizona State University εκτιμά ότι η μελέτη μπορεί να αποτελέσει αφετηρία για έρευνες σχετικά με τις διαφορές στην παραγωγή ιδρώτα ανάλογα με το σημείο του σώματος, την ένταση της σωματικής δραστηριότητας ή την ηλικία. Παράλληλα, τα νέα δεδομένα μπορούν να αξιοποιηθούν στην ανάπτυξη κλινικών διαγνωστικών εργαλείων, στη βελτίωση της σχεδίασης υφασμάτων που διαχειρίζονται την υγρασία, αλλά και στην εξέλιξη φορητών αισθητήρων που παρακολουθούν την εφίδρωση.
Όπως επισημαίνουν οι συντάκτες της μελέτης, αυτή η έρευνα ενισχύει την κατανόηση μας για τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά της εφίδρωσης σε μικροκλίμακα, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε νέες εφαρμογές στην ιατρική, την τεχνολογία υφασμάτων και τις φορετές συσκευές.
Με λίγα λόγια, η εικόνα του ιδρώτα ως «σταγόνες» που σχηματίζονται και κυλούν είναι περισσότερο λογοτεχνική παρά επιστημονική. Στην πραγματικότητα, η εφίδρωση είναι ένα δυναμικό και πολυσύνθετο φαινόμενο, όπου μικροσκοπικές «πισίνες» υγρού ενώνονται για να δημιουργήσουν ένα λεπτό φιλμ, αόρατο σχεδόν στο μάτι αλλά ζωτικής σημασίας για τη θερμορύθμιση του σώματος.
[via]
