Ο Taooine υπάρχει πραγματικά: Ανακαλύφθηκαν τρεις «δίδυμοι» της Γης που περιστρέφονται γύρω από δύο αστέρια

Η εικόνα του Luke Skywalker να κοιτάζει το διπλό ηλιοβασίλεμα στον ορίζοντα του Tatooine παραμένει μια από τις πιο εμβληματικές στιγμές στην ιστορία της επιστημονικής φαντασίας. Πλέον, η πραγματικότητα φαίνεται να μιμείται την τέχνη. Μια νέα ανακάλυψη από το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS της NASA αποκάλυψε ένα πλανητικό σύστημα μόλις 72 έτη φωτός μακριά από τη Γη, που θυμίζει εντυπωσιακά τον φανταστικό κόσμο του Star Wars: τρεις πλανήτες, παρόμοιοι σε μέγεθος με τη Γη, περιφέρονται γύρω από δύο πολύ κοντινούς ήλιους.

Το σύστημα ονομάζεται TOI-2267 και καταρρίπτει όσα πιστεύαμε μέχρι σήμερα για το πώς σχηματίζονται οι πλανήτες. Σύμφωνα με τη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Astronomy & Astrophysics, πρόκειται για ένα δυαδικό σύστημα – δύο άστρα που περιστρέφονται γύρω από ένα κοινό κέντρο βάρους – τα οποία φιλοξενούν τρεις πλανήτες με μέγεθος συγκρίσιμο με της Γης. Αυτό που κάνει το TOI-2267 πραγματικά μοναδικό δεν είναι το ενδεχόμενο να προσφέρει θεαματικά διπλά ηλιοβασιλέματα, αλλά η απίστευτα συμπαγής δομή του.

Τα δύο άστρα του συστήματος είναι νάνοι τύπου M, συγκεκριμένα M5V και M6V, και βρίσκονται εξαιρετικά κοντά το ένα στο άλλο — σε απόσταση μόλις 8 αστρονομικών μονάδων (περίπου η απόσταση που χωρίζει τον Ήλιο από τον Κρόνο στο δικό μας Ηλιακό Σύστημα). Οι αστροφυσικοί θεωρούσαν μέχρι πρόσφατα ότι ένα τέτοιο περιβάλλον είναι υπερβολικά χαοτικό και βαρυτικά ασταθές για να επιτρέψει τον σχηματισμό ή τη διατήρηση πλανητών. Το TOI-2267 αποδεικνύει ότι το Σύμπαν έχει πολύ μεγαλύτερη φαντασία.

Η ανακάλυψη σημαίνει ότι οι πλανήτες μπορούν να γεννηθούν και να επιβιώσουν ακόμη και σε περιοχές όπου οι δυνάμεις βαρύτητας από δύο ήλιους δημιουργούν ένα συνεχές «βαρυτικό τράβηγμα». Αυτό από μόνο του ανοίγει νέα κεφάλαια στη μελέτη της πλανητικής εξέλιξης.

Η ανάλυση των δεδομένων έδειξε ότι οι τρεις πλανήτες δεν θα μπορούσαν να περιστρέφονται όλοι γύρω από το ίδιο άστρο χωρίς να προκαλέσουν αστάθεια στο σύστημα. Η πιο λογική και συναρπαστική εξήγηση είναι ότι δύο από τους πλανήτες κινούνται γύρω από το κύριο άστρο (TOI-2267A), ενώ ο τρίτος περιφέρεται γύρω από το δεύτερο άστρο (TOI-2267B).

Αυτό καθιστά το TOI-2267 το πρώτο γνωστό δυαδικό σύστημα στο οποίο πλανήτες «σε διέλευση», δηλαδή πλανήτες που περνούν μπροστά από το άστρο τους προκαλώντας μετρήσιμη μείωση της φωτεινότητάς του, παρατηρούνται και γύρω από τα δύο άστρα. Πρόκειται για μια ανακάλυψη που ανατρέπει τις υπάρχουσες θεωρίες για τη δυναμική των δυαδικών αστρικών συστημάτων.

Το ταξίδι προς αυτή την ανακάλυψη ξεκίνησε με το διαστημικό τηλεσκόπιο TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) της NASA, που σαρώνει τον ουρανό αναζητώντας μικρές μεταβολές στη φωτεινότητα των άστρων. Οι υποψήφιοι πλανήτες επιβεβαιώθηκαν μέσα από παρατηρήσεις σε επίγεια αστεροσκοπεία, όπως το SPECULOOS στη Χιλή και στην Τενερίφη, καθώς και το TRAPPIST telescope, γνωστό για τον εντοπισμό του συστήματος TRAPPIST-1.

Το επόμενο βήμα για τους ερευνητές είναι να στραφούν στο James Webb Space Telescope, προκειμένου να προσδιορίσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια τις μάζες και τις πυκνότητες των πλανητών, αλλά και να αναζητήσουν ίχνη ατμόσφαιρας. Εάν κάποιος από αυτούς διαθέτει ατμόσφαιρα, ίσως βρεθούμε μπροστά σε έναν κόσμο με πραγματικά εξωτικά — αλλά υπαρκτά — διπλά ηλιοβασιλέματα.

Η ανακάλυψη του TOI-2267 δεν αποτελεί απλώς μια επιστημονική επιτυχία, αλλά και μια υπενθύμιση ότι οι νόμοι του Σύμπαντος είναι πιο ευέλικτοι απ’ όσο νομίζουμε. Για δεκαετίες, οι θεωρητικοί αστροφυσικοί υποστήριζαν ότι οι πλανήτες δύσκολα θα μπορούσαν να επιβιώσουν σε τόσο πυκνά δυαδικά συστήματα, καθώς οι αλληλεπιδράσεις των άστρων θα οδηγούσαν σε αποσταθεροποίηση των τροχιών. Και όμως, οι τρεις αυτοί κόσμοι φαίνεται πως βρήκαν έναν τρόπο να υπάρξουν μέσα σε αυτή την κοσμική «συμφωνία» δύο ήλιων.

[source]