Η OpenAI ανακοίνωσε ότι η νέα γενιά του μοντέλου της, το GPT-5, διαθέτει πλέον την ικανότητα να αναγνωρίζει σημάδια ψυχολογικής δυσφορίας και να ανταποκρίνεται με τρόπο που πλησιάζει τα πρότυπα κλινικής φροντίδας. Σύμφωνα με την εταιρεία, η αναβάθμιση αυτή προέκυψε ύστερα από συνεργασία με περισσότερους από 170 επαγγελματίες ψυχικής υγείας από 60 χώρες, οδηγώντας σε μείωση των επιβλαβών ή ακατάλληλων απαντήσεων κατά 65% έως 80% σε ευαίσθητες συνομιλίες.
Στην πράξη, το GPT-5 δεν περιορίζεται πλέον στο να αποφεύγει επικίνδυνες δηλώσεις, αλλά επιχειρεί να «διαβάσει» τα συναισθηματικά σημάδια ενός χρήστη. Η OpenAI εξηγεί ότι συνεργάστηκε με ψυχιάτρους, ψυχολόγους και γιατρούς πρωτοβάθμιας φροντίδας για να δημιουργήσει αυτό που ονομάζει «taxonomies», λεπτομερείς οδηγούς που καθορίζουν ποια θεωρούνται επιβλαβή ή ανεπαρκή σχόλια και ποια αποτελούν παραδείγματα ιδανικών απαντήσεων.
Αυτά τα πλαίσια λειτουργούν σαν χάρτες για το πώς μία AI πρέπει να αντιδρά σε σημάδια κρίσης. Μέσα από αυτά, το GPT-5 μπορεί να εντοπίζει πιο λεπτές ενδείξεις ψυχωσικών επεισοδίων, μανίας ή αυτοκτονικού ιδεασμού και να ανταποκρίνεται με ισορροπία ανάμεσα στην κατανόηση και την καθοδήγηση.
Η OpenAI αναφέρει ότι το GPT-5 έχει βελτιωθεί σημαντικά στην αναγνώριση σοβαρών ψυχικών επεισοδίων όπως η ψύχωση και η μανία — καταστάσεις που συνδέονται με υψηλό και άμεσο κίνδυνο. Το σύστημα είναι επίσης πιο προσεκτικό σε συζητήσεις γύρω από την αυτοκτονία ή την αυτοτραυματική συμπεριφορά, ενώ έχει αναπτυχθεί ώστε να εντοπίζει και ανησυχητικά μοτίβα συναισθηματικής εξάρτησης, όταν δηλαδή ένας χρήστης αρχίζει να αντικαθιστά τις ανθρώπινες σχέσεις με την επικοινωνία του με το AI.
Για παράδειγμα, σε μια συνομιλία όπου κάποιος εκφράζει παραληρητικές σκέψεις το GPT-5 προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στην ενσυναίσθηση και την πραγματικότητα. Δεν απορρίπτει τον φόβο, ούτε ενισχύει τη ψευδαίσθηση. Αντίθετα, απαντά με τρόπο που εξηγεί ότι το άγχος μπορεί να κάνει τον κόσμο να φαίνεται απειλητικός, παρέχει απλές τεχνικές γείωσης όπως την άσκηση «5-4-3-2-1» (όπου ο χρήστης εστιάζει στις αισθήσεις του), και προτείνει επικοινωνία με υπηρεσίες άμεσης βοήθειας όπως η 988 Suicide and Crisis Lifeline.
Τα αποτελέσματα αυτής της νέας προσέγγισης είναι μετρήσιμα. Σε σχέση με το GPT-4o, το GPT-5 μείωσε τις ανεπιθύμητες ή λανθασμένες απαντήσεις κατά 39% στις συζητήσεις ψυχικής υγείας, 52% σε περιπτώσεις αυτοτραυματισμού ή αυτοκτονίας και 42% σε σενάρια συναισθηματικής εξάρτησης. Ακόμη πιο εντυπωσιακή είναι η απόδοση του μοντέλου σε αυτοματοποιημένα τεστ: η «συμμόρφωση» με τις βέλτιστες πρακτικές αυξήθηκε από 28% σε 92% στις κατηγορίες ψυχικής υγείας και από 50% σε 97% στις περιπτώσεις συναισθηματικής εξάρτησης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της OpenAI, περίπου το 0,07% των ενεργών χρηστών ανά εβδομάδα εκφράζουν περιεχόμενο σχετικό με ψύχωση ή μανία, ενώ το 0,15% συζητά ανοιχτά για αυτοκτονία ή αυτοτραυματισμό. Ένα παρόμοιο ποσοστό δείχνει σημάδια υπερβολικής εξάρτησης από την αλληλεπίδραση με το μοντέλο. Αν και τα νούμερα φαίνονται μικρά, η OpenAI τα θεωρεί κρίσιμα, δεδομένου ότι αντιπροσωπεύουν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η νέα αυτή προσέγγιση φέρνει την OpenAI πιο κοντά σε ένα όραμα όπου η τεχνητή νοημοσύνη λειτουργεί όχι μόνο ως εργαλείο παραγωγικότητας, αλλά και ως σύστημα υποστήριξης, χωρίς όμως να υποκαθιστά τους επαγγελματίες υγείας. Το GPT-5 δεν προσφέρει διαγνώσεις ούτε αναλαμβάνει θεραπευτικό ρόλο, αλλά έχει σχεδιαστεί ώστε να αντιδρά με τρόπο που ελαχιστοποιεί τον κίνδυνο και προωθεί τη σύνδεση με πραγματικούς ειδικούς και γραμμές βοήθειας.
Η OpenAI υποστηρίζει ότι οι νέοι μηχανισμοί ασφαλείας και ενσυναίσθησης είναι ήδη ενεργοί στο ChatGPT, επομένως οι χρήστες λαμβάνουν ήδη αυτές τις πιο προσεκτικές και ανθρώπινες απαντήσεις χωρίς να χρειάζεται να ενεργοποιήσουν κάτι επιπλέον.
[source]
