Ένα φιλόδοξο σχέδιο της NASA, που είχε μείνει για χρόνια στα συρτάρια, επανέρχεται στο προσκήνιο χάρη στη δουλειά δύο νέων ερευνητών από το Texas A&M University. Το όνομά του είναι RoboBall και πρόκειται για ένα σφαιρικό ρομπότ σχεδιασμένο να εξερευνά ακραία περιβάλλοντα – από αμμώδεις βυθούς έως τις απότομες πλαγιές των σεληνιακών κρατήρων.
Η πρώτη ιδέα χρονολογείται από το 2003, όταν ο μηχανικός Robert Ambrose παρουσίασε ένα αρχικό πρωτότυπο. Ωστόσο, το σχέδιο τότε εγκαταλείφθηκε, καθώς η NASA προτίμησε τα πιο κλασικά ρόβερ με τροχούς ή ερπύστριες. Είκοσι χρόνια αργότερα, η σύλληψη επιστρέφει ανανεωμένη, με σύγχρονες τεχνολογίες και νέα χρηματοδότηση που της δίνουν και πάλι πνοή.
Η καρδιά του σχεδιασμού βρίσκεται στο τέλειο σφαιρικό σχήμα. Χωρίς μπροστινή ή πίσω πλευρά, το ρομπότ μπορεί να κυλάει ασταμάτητα χωρίς να ανατρέπεται, διασχίζοντας εδάφη που για τα κλασικά οχήματα αποτελούν παγίδα. Οι δημιουργοί του το περιγράφουν ως «ένα ρομπότ μέσα σε αερόσακο»: απορροφά κραδασμούς και συνεχίζει απτόητο την πορεία του, ακόμα και στις πιο αντίξοες συνθήκες.
Σήμερα δοκιμάζονται δύο εκδοχές. Το RoboBall II, με διάμετρο περίπου 60 εκατοστά, χρησιμεύει για τον έλεγχο των συστημάτων ισχύος και κατεύθυνσης. Το RoboBall III, πολύ μεγαλύτερο –με διάμετρο 1,8 μέτρα– προορίζεται να μεταφέρει κάμερες, αισθητήρες και εργαλεία δειγματοληψίας, ανοίγοντας τον δρόμο για αποστολές εξερεύνησης με πραγματικό επιστημονικό ενδιαφέρον.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι δοκιμές που γίνονται στις παραλίες του Galveston στο Τέξας. Εκεί, το RoboBall καλείται να βγει από το νερό και να κινηθεί ομαλά πάνω στην άμμο, μια μετάβαση που για τα συμβατικά οχήματα είναι εξαιρετικά δύσκολη, συχνά οδηγώντας σε βύθιση ή ανατροπή. «Αυτό το ρομπότ μπορεί να κάνει ό,τι τα άλλα δεν μπορούν: να βγαίνει από το νερό χωρίς να νοιάζεται για τον προσανατολισμό του», εξηγεί ο Rishi Jangale, ένας από τους φοιτητές που συμμετέχουν στο έργο.
Πίσω από την απλότητα της σφαίρας, ωστόσο, κρύβονται σημαντικές τεχνικές προκλήσεις. Όλα τα μηχανικά και ηλεκτρονικά μέρη είναι κλεισμένα στο προστατευτικό περίβλημα. Αν χαλάσει ένας κινητήρας ή ένας αισθητήρας, δεν αρκεί να ανοίξει ένα πάνελ για να αντικατασταθεί – απαιτείται αποσυναρμολόγηση και ανακατασκευή ολόκληρου του συστήματος. Οι ερευνητές παρομοιάζουν αυτή τη διαδικασία με χειρουργική επέμβαση σε μια καρδιά που συνεχίζει να χτυπά. Επιπλέον, δεν υπάρχει κάποιο εγχειρίδιο οδηγιών: κάθε εμπόδιο απαιτεί αυτοσχέδιες, καινοτόμες λύσεις.
Παρά τις δυσκολίες, η πρόοδος είναι εντυπωσιακή. Το RoboBall II έχει ήδη φτάσει ταχύτητα 32 χιλιομέτρων την ώρα, δηλαδή στο μισό της θεωρητικής του δυνατότητας, αποδεικνύοντας ότι μπορεί να ξεπεράσει τις αρχικές προσδοκίες. Ο στόχος είναι η ανάπτυξη μιας πλήρως αυτόνομης έκδοσης, ικανής να εκτοξευτεί στο Διάστημα ή να χρησιμοποιηθεί στη Γη σε συνθήκες έκτακτης ανάγκης.
Το όραμα των δημιουργών του είναι ξεκάθαρο: μικροί «στόλοι» από RoboBall θα μπορούσαν να απελευθερώνονται από ένα σεληνιακό σκάφος για να εξερευνήσουν περιοχές όπου οι αστροναύτες δεν μπορούν να φτάσουν, όπως οι απότομοι τοίχοι των κρατήρων. Αλλά οι εφαρμογές δεν σταματούν εκεί. Η ίδια τεχνολογία θα μπορούσε να αξιοποιηθεί στη Γη, για παράδειγμα σε αποστολές διάσωσης έπειτα από φυσικές καταστροφές, όπου η πρόσβαση είναι δύσκολη και επικίνδυνη.
[via]
