Ο αστεροειδής 2024 YR4 είχε προκαλέσει αναστάτωση όταν εντοπίστηκε πέρυσι, καθώς οι πρώτοι υπολογισμοί έδειχναν 3% πιθανότητα πρόσκρουσής του στη Γη. Οι νεότερες αναλύσεις έδειξαν ότι ο κίνδυνος αυτός δεν ισχύει πια. Ωστόσο, η τροχιά του αντικειμένου αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο – σε ποσοστό περίπου 4% – να χτυπήσει τη Σελήνη τον Δεκέμβριο του 2032.
Αν και το σενάριο παραμένει εξαιρετικά απίθανο, η NASA και άλλοι επιστημονικοί φορείς έχουν ήδη αρχίσει να επεξεργάζονται σχέδια για την αντιμετώπιση μιας τέτοιας πρόσκρουσης, ώστε να προληφθούν ενδεχόμενες παρενέργειες για τη Γη και τον τεχνητό της δορυφορικό στόλο.
Γιατί μας αφορά ένα χτύπημα στη Σελήνη
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα, ακόμα κι αν η Σελήνη δεχόταν το πλήγμα, η ανθρώπινη παρουσία εκεί –μόνιμη βάση ή αποικία– δεν θα έχει πραγματοποιηθεί μέχρι το 2032, οπότε δεν θα υπήρχε άμεση επίπτωση σε ανθρώπινες δραστηριότητες. Ωστόσο, η σύγκρουση ενός αστεροειδούς 60 μέτρων με τον φυσικό μας δορυφόρο θα δημιουργούσε ένα τεράστιο πεδίο θραυσμάτων.
Για λίγες ημέρες, αυτά τα συντρίμμια θα αύξαναν έως και χίλιες φορές τον αριθμό μικρομετεωριτών που θα έπεφταν στη Γη, προσφέροντας ένα εντυπωσιακό θέαμα στον ουρανό αλλά και σοβαρό κίνδυνο για τους δορυφόρους σε τροχιά, καθώς και για τους αστροναύτες στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό ή άλλες μελλοντικές πλατφόρμες.
Οι δύο βασικές επιλογές
Εφόσον αποδειχθεί ότι ο 2024 YR4 κατευθύνεται πράγματι προς τη Σελήνη, οι επιστήμονες αναγνωρίζουν δύο πιθανές στρατηγικές: εκτροπή ή καταστροφή.
Η εκτροπή θεωρείται η προτιμότερη λύση, καθώς ένα μικρό «σπρώξιμο» στην τροχιά του θα ήταν αρκετό για να τον απομακρύνει τόσο από τη Γη όσο και από τη Σελήνη. Όσο νωρίτερα πραγματοποιηθεί η παρέμβαση, τόσο μικρότερη ενέργεια θα χρειαστεί. Ωστόσο, η επιτυχία εξαρτάται από έναν κρίσιμο παράγοντα: τη μάζα του αστεροειδούς.
Η διάμετρός του εκτιμάται γύρω στα 60 μέτρα, με απόκλιση περίπου 10%, αλλά η πυκνότητα του παραμένει άγνωστη. Έτσι, οι υπολογισμοί για το βάρος του κυμαίνονται από 51 εκατομμύρια έως 711 εκατομμύρια κιλά. Η διαφορά είναι τεράστια, καθώς ο απαιτούμενος όγκος ενέργειας για να μετακινηθεί αλλάζει δραματικά. Αν μια αποστολή βασιστεί σε λανθασμένο υπολογισμό, υπάρχει ο κίνδυνος όχι μόνο να αποτύχει, αλλά και να οδηγήσει τον αστεροειδή σε πιο επικίνδυνη πορεία, ακόμα και προς τη Γη.
Προετοιμασία και εναλλακτικές
Μια αποστολή αναγνώρισης για τον ακριβέστερο προσδιορισμό της μάζας του θα ήταν ιδανική, αλλά το κατάλληλο χρονικό παράθυρο είναι το 2028 – δηλαδή μόλις τρία χρόνια από τώρα. Η δημιουργία και εκτόξευση μιας νέας, αποκλειστικής αποστολής σε τόσο σύντομο διάστημα είναι πρωτοφανής πρόκληση.
Γι’ αυτό, οι επιστήμονες εξετάζουν το ενδεχόμενο να επαναχρησιμοποιήσουν υπάρχουσες αποστολές. Για παράδειγμα, το OSIRIS-APEX – η συνέχεια της αποστολής OSIRIS-Rex που τώρα κατευθύνεται προς τον αστεροειδή Apophis – ή το σκάφος Psyche, το οποίο ταξιδεύει προς έναν αστεροειδή της ζώνης των αστεροειδών. Ωστόσο, η αλλαγή προορισμού θα σήμαινε εγκατάλειψη των αρχικών στόχων τους. Υπάρχει επίσης το Janus, που παραμένει σε αδράνεια, αλλά δεν είναι σαφές αν θα μπορούσε να προσφέρει τις απαιτούμενες μετρήσεις.
Η «τελική λύση» της καταστροφής
Αν η εκτροπή αποδειχθεί ανέφικτη, τότε στο τραπέζι μπαίνει η καταστροφή. Δύο μέθοδοι συζητούνται.
Η πρώτη είναι η κινητική πρόσκρουση: ένα διαστημικό σκάφος μεγάλης μάζας θα χτυπήσει τον αστεροειδή με τέτοια δύναμη ώστε να διασπαστεί σε μικρότερα κομμάτια. Το πείραμα DART έχει ήδη αποδείξει ότι η μέθοδος της πρόσκρουσης μπορεί να αλλάξει την τροχιά ενός αστεροειδούς, αν και η πρόθεση να τον καταστρέψει πλήρως απαιτεί πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια και δύναμη.
Η δεύτερη επιλογή είναι πιο αμφιλεγόμενη: η χρήση πυρηνικής έκρηξης. Με μια βόμβα ενός μεγατόνου που θα πυροδοτηθεί σε συγκεκριμένο ύψος πάνω από την επιφάνεια του 2024 YR4, οι υπολογισμοί δείχνουν ότι θα μπορούσε να διασπαστεί ανεξαρτήτως του ακριβούς μεγέθους του. Η τεχνολογία υπάρχει ήδη, αν και η ιδέα εγείρει πολιτικά και ηθικά ερωτήματα, δεδομένου ότι δεν έχει ξαναδοκιμαστεί σε τέτοιο πλαίσιο.
Η τελευταία φορά που πυρηνική συσκευή εξερράγη στο διάστημα ήταν το 1962 με το πείραμα Starfish Prime. Από τότε, οι συνθήκες έχουν αλλάξει δραματικά, αλλά οι βασικές αρχές της φυσικής δείχνουν ότι μια τέτοια λύση είναι εφικτή. Το ζήτημα είναι περισσότερο πολιτικό παρά τεχνικό: θα δεχόταν η διεθνής κοινότητα τη χρήση πυρηνικών όπλων στο διάστημα, ακόμα και για την προστασία της Σελήνης;
Το επόμενο βήμα
Η αβεβαιότητα παραμένει. Μέχρι το 2028 δεν θα γνωρίζουμε με βεβαιότητα αν ο 2024 YR4 θα συγκρουστεί όντως με τη Σελήνη. Παρόλα αυτά, η NASA θεωρεί ότι είναι κρίσιμο να υπάρχουν σχέδια δράσης – είτε πρόκειται για εκτροπή είτε για καταστροφή – ώστε να αξιοποιηθεί το στενό χρονικό παράθυρο για την εκτόξευση πιθανών αποστολών μεταξύ 2030 και 2032.
[via]
