Tα διαστημικά σκάφη Voyager και το «Pale Blue Dot»: 48 χρόνια μετά την εκτόξευση

Στις 6 Ιουνίου 1990, σε μια συνέντευξη Τύπου της NASA που έμεινε στην ιστορία, το κοινό είχε την ευκαιρία να θαυμάσει για πρώτη φορά ένα μοναδικό μωσαϊκό εικόνων: το Solar System Family Portrait. Επρόκειτο για μια συλλογή φωτογραφιών έξι πλανητών του Ηλιακού Συστήματος, τραβηγμένων από το διαστημικό σκάφος Voyager 1, το οποίο εκείνη την περίοδο βρισκόταν ήδη πέρα από την τροχιά του Ποσειδώνα, περίπου έξι δισεκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τον Ήλιο. Η φωτογραφία αυτή, που αποτύπωνε όλη την «οικογένεια» των πλανητών, εξελίχθηκε σε ένα από τα πιο εμβληματικά σύμβολα της επιστημονικής διάδοσης.

Τις εικόνες εκείνης της ιστορικής παρουσίασης παρουσίασαν ο Ed Stone, επιστημονικός υπεύθυνος της αποστολής Voyager, και ο Carl Sagan. Εκεί ο Sagan χρησιμοποίησε για πρώτη φορά την έκφραση «Pale Blue Dot» για να περιγράψει τη Γη: ένα σχεδόν αδιόρατο γαλάζιο στίγμα, μικρότερο κι από ένα pixel, χαμένο μέσα στο απέραντο κοσμικό σκοτάδι.

Η φράση αυτή, πέρα από επιστημονικό σχόλιο, εξελίχθηκε σε φιλοσοφική παρακαταθήκη. Ο Sagan μετέτρεψε αργότερα την ιδέα σε ένα εκτενές δοκίμιο, το οποίο εξακολουθεί να θεωρείται μέχρι σήμερα μια από τις πιο συγκλονιστικές υπενθυμίσεις για την ευθραυστότητα και τη μοναδικότητα του πλανήτη μας.

Η δημοσιοποίηση των φωτογραφιών συνέπεσε με το τέλος της πρώτης μεγάλης φάσης των αποστολών Voyager. Τα δύο δίδυμα διαστημικά σκάφη είχαν εκτοξευθεί αντίστοιχα στις 20 Αυγούστου και στις 5 Σεπτεμβρίου 1977 από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ. Στη διάρκεια των δεκαετιών που ακολούθησαν, χάρισαν στην ανθρωπότητα μερικές από τις πιο θεαματικές ανακαλύψεις του 20ού αιώνα: από τις καταιγίδες του Δία και τους δακτυλίους του Κρόνου, μέχρι τις εκπληκτικές γεωλογικές ιδιαιτερότητες των δορυφόρων τους.

Ιδιαίτερα το Voyager 2 κατάφερε κάτι ανεπανάληπτο: ήταν και παραμένει το μοναδικό σκάφος που πλησίασε τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα, το 1986 και το 1989 αντίστοιχα. Με την ολοκλήρωση αυτών των περασμάτων, άνοιξε μια νέα φάση: η Voyager Interstellar Mission, με σκοπό την κατανόηση των ορίων της ηλιόσφαιρας – της «φούσκας» που δημιουργεί ο Ήλιος μέσω του μαγνητικού του πεδίου και των φορτισμένων σωματιδίων – καθώς και τη συλλογή των πρώτων δεδομένων για τον διαστρικό χώρο.

Όταν πραγματοποιήθηκε η συνέντευξη Τύπου στην Ουάσινγκτον το 1990, οι δύο ανιχνευτές είχαν ήδη πάρει πορεία προς τις πιο απομακρυσμένες περιοχές του Ηλιακού Συστήματος. Χρειάστηκαν ωστόσο δεκαετίες για να αποκαλυφθεί πόσο εκτείνεται πραγματικά η ηλιόσφαιρα. Το Voyager 1 ήταν το πρώτο που την διέσχισε το 2012, σε απόσταση περίπου 18 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων από τον Ήλιο, ενώ το Voyager 2 ακολούθησε το 2018.

Σήμερα, 48 χρόνια μετά την εκτόξευση του Voyager 1, τα δύο σκάφη συνεχίζουν το αθόρυβο ταξίδι τους. Το Voyager 1 βρίσκεται περίπου 25 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη, ενώ το Voyager 2 απέχει γύρω στα 21 δισεκατομμύρια. Παρά την προχωρημένη ηλικία τους και τη σταδιακή απώλεια ισχύος, τα όργανα τους εξακολουθούν να μεταδίδουν πολύτιμα δεδομένα για τον διαστρικό χώρο και για το πώς το πλανητικό μας σύστημα αλληλεπιδρά με το περιβάλλον που το περιβάλλει.

[via]

Loading