Περίπου μισό αιώνα μετά τον πρώτο εντοπισμό του, το περίφημο «Wow! Signal» εξακολουθεί να προκαλεί δέος και αμηχανία στους επιστήμονες. Ένα νέο κύμα ερευνών, όμως, φέρνει την επιστημονική κοινότητα πιο κοντά από ποτέ στην εξήγηση της προέλευσής του, αποκαλύπτοντας λεπτομέρειες που αλλάζουν όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.
Η ιστορία ξεκινά στις 15 Αυγούστου 1977, όταν το ραδιοτηλεσκόπιο Big Ear στο Οχάιο κατέγραψε ένα σήμα εξαιρετικής έντασης από το Διάστημα. Ο αστρονόμος Jerry R. Ehman, που το εντόπισε, εντυπωσιάστηκε τόσο ώστε κύκλωσε την καταγραφή με κόκκινο στυλό και έγραψε δίπλα «Wow!». Έτσι γεννήθηκε το όνομα ενός από τα πιο μυστηριώδη επεισόδια της ραδιοαστρονομίας. Για χρόνια, πολλοί πίστεψαν ότι επρόκειτο για ένδειξη εξωγήινης νοημοσύνης, αν και οι επόμενες δεκαετίες γέννησαν πιο «γήινες» εξηγήσεις.
Το νέο κεφάλαιο στην υπόθεση έρχεται από την ομάδα του Abel Méndez, διευθυντή του Planetary Habitability Laboratory στο University of Puerto Rico και επικεφαλής του Arecibo Wow! (AWOW) project. Οι ερευνητές επανεξέτασαν όχι μόνο το ίδιο το σήμα, αλλά και δεκαετίες παρατηρήσεων που έμειναν αδημοσίευτες. Χάρη σε σύγχρονα εργαλεία ανάλυσης δεδομένων, μπόρεσαν να αναθεωρήσουν κρίσιμες παραμέτρους του σήματος και να δώσουν την πιο ακριβή εκτίμηση μέχρι σήμερα. Τα ευρήματα, τα οποία δημοσιεύτηκαν αρχικά στο arXiv και αναμένεται να περάσουν από αξιολόγηση για το Astrophysical Journal, ίσως αποτελούν το κλειδί για την κατανόηση του φαινομένου.
Διαβάστε επίσης
Οι πρώτες ενδείξεις για φυσική προέλευση είχαν δοθεί ήδη από το 2024, όταν η ίδια ομάδα πρότεινε ότι το σήμα ίσως προήλθε από το ξαφνικό «άναμμα» ενός ψυχρού νέφους υδρογόνου. Η εξήγηση αυτή συνδέθηκε με magnetars (αστέρες νετρονίων με τεράστια μαγνητικά πεδία), ικανά να διεγείρουν τα άτομα του υδρογόνου και να προκαλέσουν έντονη εκπομπή ακτινοβολίας.
Η πρόσφατη μελέτη, όμως, προσέφερε ακόμα πιο αναλυτικά στοιχεία. Ο Méndez και οι συνεργάτες του κατέληξαν ότι η ένταση του σήματος ήταν τετραπλάσια από τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις. Ακόμη πιο απροσδόκητη ήταν η αναθεώρηση της συχνότητας: οι νέοι υπολογισμοί την τοποθετούν στα 1420,726 MHz, πολύ υψηλότερα απ’ όσο θεωρούσαν οι προηγούμενες μελέτες. Αυτή η αλλαγή δείχνει ότι το σήμα πιθανότατα προήλθε από πηγή εντός του Γαλαξία μας, που κινούνταν πιο γρήγορα απ’ ό,τι πιστευόταν.
Για την επιστημονική κοινότητα, αυτές οι λεπτομέρειες δεν είναι μικρές. Όπως τόνισε ο Méndez, «στα νούμερα μπορεί να φαίνονται μικρές διαφορές, αλλά στην πραγματικότητα είναι καθοριστικές». Τα νέα δεδομένα ενισχύουν το σενάριο της φυσικής εξήγησης και απομακρύνουν την πιθανότητα ότι το «Wow! Signal» ήταν προϊόν παρεμβολής από γήινες ραδιοπηγές.
Ωστόσο, το μυστήριο δεν έχει λυθεί οριστικά. Η υπόθεση του υδρογόνου και των magnetars είναι ισχυρή, αλλά δεν αποκλείει άλλες πιθανές ερμηνείες. Οι ερευνητές παραμένουν επιφυλακτικοί, αναγνωρίζοντας ότι το φαινόμενο απαιτεί περαιτέρω έρευνα. Η ίδια η ομάδα δηλώνει αποφασισμένη να συνεχίσει την ανάλυση των αρχείων SETI και να δημοσιεύει σταδιακά νέα αποτελέσματα τα επόμενα δύο χρόνια.
Η εμμονή με το «Wow! Signal» δεν είναι τυχαία. Για δεκαετίες, το σήμα συμβόλιζε την ανθρώπινη αναζήτηση για εξωγήινη ζωή, ενισχύοντας τον μύθο γύρω από τα προγράμματα SETI. Σήμερα, ακόμη κι αν η εξήγηση αποδειχθεί φυσική, η αξία του δεν μειώνεται. Αντιθέτως, δείχνει πόσο δυνατά είναι τα σύγχρονα επιστημονικά εργαλεία να αναθεωρούν παλιές υποθέσεις και να φωτίζουν φαινόμενα που έμοιαζαν ανεξήγητα.
[via]
