Μια νέα τεχνολογία που φέρει την ονομασία WhoFi και αναπτύχθηκε από ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου La Sapienza στη Ρώμη, φέρνει στο προσκήνιο ανησυχητικές προοπτικές στον τομέα της επιτήρησης και της ιδιωτικότητας. Το εντυπωσιακό και ταυτόχρονα δυσοίωνο στοιχείο αυτής της εξέλιξης είναι ότι το σύστημα μπορεί να αναγνωρίσει και να εντοπίσει άτομα χωρίς να χρειάζεται αυτά να φέρουν πάνω τους οποιαδήποτε ηλεκτρονική συσκευή, όπως smartphone ή smartwatch. Ο εντοπισμός βασίζεται αποκλειστικά και μόνο στην αλληλεπίδραση του ανθρώπινου σώματος με τα σήματα Wi-Fi.
Η τεχνολογική βάση του WhoFi βασίζεται σε μια ήδη γνωστή τεχνική, γνωστή ως Channel State Information (CSI). Πρόκειται για δεδομένα που περιγράφουν πώς ένα σήμα Wi-Fi μεταβάλλεται καθώς διαδίδεται μέσα σε έναν χώρο. Με απλά λόγια, κάθε ανθρώπινο σώμα ανάλογα με τη μάζα του, το σχήμα του, τη στάση του σώματος και τον τρόπο που κινείται, διαμορφώνει τα ραδιοκύματα με έναν μοναδικό τρόπο, δημιουργώντας ένα «ψηφιακό αποτύπωμα» στον αέρα.
Η ομάδα των ερευνητών αξιοποίησε την AI και τα νευρωνικά δίκτυα για να καταφέρει να αποκωδικοποιήσει αυτές τις μικροσκοπικές διαφοροποιήσεις στο σήμα. Μέσα από επεξεργασία και εκπαίδευση του συστήματος, η τεχνητή νοημοσύνη μαθαίνει να αναγνωρίζει τη μοναδική «υπογραφή» που αφήνει κάθε άτομο στα σήματα Wi-Fi, δημιουργώντας στην πράξη ένα είδος βιομετρικού αποτυπώματος χωρίς καμία φυσική επαφή ή ανάγκη για κάμερα.
Τα αποτελέσματα αυτής της μεθόδου είναι εξαιρετικά υψηλά. Σε δοκιμές με δημόσια διαθέσιμο σύνολο δεδομένων, το σύστημα WhoFi κατάφερε να επαναταυτοποιήσει άτομα με ακρίβεια που έφτασε το 95,5%. Συγκριτικά, παλαιότερες προσεγγίσεις στον ίδιο τομέα, όπως το σύστημα EyeFi, δεν ξεπερνούσαν το 75% σε ακρίβεια.
Η νέα αυτή τεχνολογία αλλάζει τα δεδομένα στον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε την επιτήρηση. Σε αντίθεση με τις κάμερες, τα σήματα Wi-Fi δεν εξαρτώνται από τις συνθήκες φωτισμού, μπορούν να διαπερνούν τοίχους και –το πιο κρίσιμο– δεν παράγουν αναγνωρίσιμες εικόνες. Κάτι τέτοιο μπορεί εκ πρώτης όψεως να θεωρηθεί πλεονέκτημα από άποψη ιδιωτικότητας, όμως στην πραγματικότητα φέρνει στο προσκήνιο σοβαρά ζητήματα. Το γεγονός ότι η τεχνολογία μπορεί να λειτουργεί παθητικά, χωρίς να γίνεται αντιληπτή από τον χρήστη, δημιουργεί νέα ερωτήματα ως προς τα όρια της αποδεκτής παρακολούθησης και της συναίνεσης.
Η βάση για την ανάπτυξη τέτοιων συστημάτων τέθηκε ήδη από το 2020, όταν εγκρίθηκε το πρότυπο IEEE 802.11bf, ανοίγοντας τον δρόμο για τη μετεξέλιξη των δρομολογητών Wi-Fi από απλά σημεία πρόσβασης σε αισθητήρες του περιβάλλοντος. Η Wi-Fi Alliance, ο διεθνής οργανισμός που εποπτεύει την εξέλιξη της τεχνολογίας Wi-Fi, υποστηρίζει ενεργά την ιδέα του «Wi-Fi Sensing», προωθώντας μια νέα εποχή στην οποία τα routers θα μπορούν να ανιχνεύουν κινήσεις, παρουσίες και αλλαγές στον χώρο.
Το WhoFi αποτελεί, λοιπόν, ένα εντυπωσιακό επιστημονικό επίτευγμα που ταυτόχρονα εγείρει κρίσιμα ερωτήματα. Η ικανότητα να εντοπίζονται άτομα σε πραγματικό χρόνο, χωρίς τη χρήση οπτικών μέσων ή φορητών συσκευών, μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη σε εφαρμογές ασφάλειας ή έξυπνων σπιτιών. Ωστόσο, εάν δεν υπάρξουν σαφείς νομικές και ηθικές κατευθύνσεις, η ευρεία διάδοση τέτοιων τεχνολογιών ενδέχεται να οδηγήσει σε καταχρήσεις, παραβιάσεις της ιδιωτικότητας και ένα περιβάλλον όπου η παρακολούθηση καθίσταται αόρατη αλλά πανταχού παρούσα.
[via]
