Ένα σημαντικό εύρημα έρχεται να προσθέσει νέα διάσταση στη σχέση ανάμεσα στη διατροφή, την παχυσαρκία και τον καρκίνο, αναδεικνύοντας ότι δεν είναι μόνο η ποσότητα του λίπους στο σώμα που παίζει ρόλο, αλλά και η προέλευση του λίπους που καταναλώνουμε. Μια δεκαετής έρευνα από το Ludwig Cancer Research του Princeton University αποκάλυψε ότι τα ζωικά λιπαρά, όπως το βούτυρο, το λίπος από χοιρινό και το βόειο λίπος, αποδυναμώνουν την ικανότητα του ανοσοποιητικού να καταπολεμά τους όγκους. Αντίθετα, φυτικά έλαια όπως το φοινικέλαιο, το λάδι καρύδας και το ελαιόλαδο φαίνεται να μην έχουν τις ίδιες αρνητικές επιπτώσεις, και σε ορισμένες περιπτώσεις ίσως βοηθούν και στην ενίσχυση της αντικαρκινικής ανοσίας.
Οι επιστήμονες επιδίωξαν να απαντήσουν σε ένα κρίσιμο ερώτημα: Είναι η παχυσαρκία αυτή καθαυτή που επηρεάζει αρνητικά την ανοσολογική απόκριση στον καρκίνο ή ο τύπος του διατροφικού λίπους παίζει καθοριστικότερο ρόλο; Η υπόθεση της ερευνητικής ομάδας ήταν ότι τα ζωικά λίπη έχουν ειδική αρνητική επίδραση στα ανοσοκύτταρα, πέρα από την ίδια την παχυσαρκία.
Η μελέτη αυτή έρχεται σε συνέχεια παλαιότερης έρευνας του 2016 από τη Διεθνή Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), η οποία είχε εντοπίσει σαφείς συσχετίσεις μεταξύ της αυξημένης ποσότητας σωματικού λίπους και του αυξημένου κινδύνου εμφάνισης τουλάχιστον 13 τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου του μαστού, του παχέος εντέρου και του ήπατος.
Οι ερευνητές του Princeton εστίασαν στην επίδραση των διαφορετικών τύπων λιπαρών σε πειραματόζωα. Τα ποντίκια τράφηκαν με δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά, ίσης θερμιδικής αξίας, αλλά με διαφορετική προέλευση λίπους: ζωικά (βούτυρο, λαρδί, βόειο λίπος) και φυτικά (φοινικέλαιο, ελαιόλαδο, λάδι καρύδας). Αφού τα ποντίκια ανέπτυξαν παχυσαρκία, εμφυτεύθηκαν με κύτταρα καρκινικών όγκων, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του παχέος εντέρου και του μελανώματος, ώστε να παρακολουθηθεί η πορεία ανάπτυξης των όγκων.
Η ανάλυση μεταβολιτών, μικρών μορίων που παράγονται από τη διάσπαση θρεπτικών συστατικών, αποκάλυψε πως σε ποντίκια που κατανάλωναν ζωικά λίπη, εντοπιζόταν συσσώρευση βλαπτικών λιποπαραγόμενων μεταβολιτών μέσα στα κυτταροτοξικά Τ-λεμφοκύτταρα (CTL) και στα φυσικά φονικά κύτταρα (NK). Οι μεταβολίτες αυτοί, γνωστοί ως ακυλοκαρνιτίνες μακράς αλυσίδας, επηρέαζαν αρνητικά τα μιτοχόνδρια των κυττάρων, δηλαδή τα «εργοστάσια παραγωγής ενέργειας», με αποτέλεσμα να εξασθενεί η ανοσολογική τους λειτουργία και να αδυνατούν να καταστρέψουν τα καρκινικά κύτταρα.
Αντίθετα, σε ποντίκια που κατανάλωναν φυτικά λιπαρά, δεν παρατηρήθηκε συσσώρευση αυτών των τοξικών μεταβολιτών. Τα ανοσοκύτταρά τους διατηρούσαν τη λειτουργικότητά τους και κατάφερναν να εντοπίζουν και να επιτίθενται στους όγκους. Ιδιαίτερα εντυπωσιακό ήταν το εύρημα ότι η διατροφή με βάση το φοινικέλαιο ενίσχυε τη δράση του γονιδίου c-Myc, το οποίο ρυθμίζει την παραγωγή και κατανάλωση ενέργειας, κρατώντας έτσι τα NK κύτταρα ενεργά.
Όπως εξηγεί η επικεφαλής της μελέτης Lydia Lynch,
Το είδος του διατροφικού λίπους – και όχι η παχυσαρκία από μόνη της – είναι ο καθοριστικός παράγοντας που επηρεάζει την ανάπτυξη όγκων στα παχύσαρκα ποντίκια. Διαπιστώσαμε ότι τα ζωικά λιπαρά καταστέλλουν την ανοσολογική απόκριση έναντι των όγκων και επιταχύνουν την ανάπτυξή τους. Αντιθέτως, τα φυτικά λιπαρά, ακόμα και σε παρόμοιο επίπεδο παχυσαρκίας, δεν έχουν αυτή την αρνητική επίδραση.
Η επίδραση αυτή παρατηρήθηκε και σε ανθρώπινα NK κύτταρα που λήφθηκαν από παχύσαρκα άτομα, όπου καταγράφηκε παρόμοια δυσλειτουργία των μιτοχονδρίων και της ανοσολογικής απόκρισης. Αυτό ενισχύει την υπόθεση ότι υπάρχει ένας άμεσος μηχανισμός μέσω του οποίου τα ζωικά λίπη υπονομεύουν την ικανότητα του ανοσοποιητικού να ελέγξει την ανάπτυξη όγκων.
Η Lynch υπογράμμισε ότι τα αποτελέσματα της μελέτης δείχνουν τη σημασία της διατροφής στη διατήρηση μιας υγιούς ανοσολογικής κατάστασης και ανοίγουν τον δρόμο για πιθανές διατροφικές παρεμβάσεις σε ασθενείς με καρκίνο που αντιμετωπίζουν και προβλήματα παχυσαρκίας. Παρά το γεγονός ότι η παχυσαρκία παραμένει βασικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου, αυτή η έρευνα δείχνει ξεκάθαρα ότι δεν είναι όλα τα λιπαρά ίδια και ότι η προσεκτική επιλογή των διατροφικών λιπών μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στη λειτουργία του ανοσοποιητικού και, κατ’ επέκταση, στην αντικαρκινική άμυνα του οργανισμού.
[via]
