Ενέργεια από τον ουρανό: Η startup που υπόσχεται να τροφοδοτεί τη Γη με ακτίνες laser

Με την ανθρωπότητα να αναζητά απεγνωσμένα βιώσιμες λύσεις για την ενεργειακή κρίση, μια νέα startup έρχεται να παρουσιάσει τη δική της πολύ ενδιαφέρουσα πρόταση. Η Overview Energy ανακοίνωσε ένα σημαντικό ορόσημο: την επιτυχή ασύρματη μεταφορά ενέργειας από ένα κινούμενο αεροσκάφος προς επίγεια ηλιακά panels.

Το εγχείρημα δεν αποτελεί απλώς μια εντυπωσιακή επίδειξη τεχνολογίας, αλλά το πρώτο βήμα για την υλοποίηση ενός μεγαλύτερου και πολύ φιλόδοξου οράματος: τη δημιουργία διαστημικών ηλιακών πάρκων που θα στέλνουν ενέργεια στη Γη όλο το 24ωρο, ανεξαρτήτως καιρού ή ώρας.

Το πείραμα που αλλάζει τα δεδομένα

Την περασμένη Τετάρτη, η Overview Energy αποκάλυψε ότι κατόρθωσε να μεταδώσει ενέργεια από ένα αεροσκάφος Cessna Caravan, το οποίο πετούσε σε υψόμετρο περίπου 5 χιλιομέτρων, απευθείας σε μια εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στο έδαφος. Σύμφωνα με την εταιρεία, πρόκειται για την πρώτη φορά παγκοσμίως που επιτυγχάνεται μεταφορά ενέργειας σε σταθερό επίγειο στόχο από έναν κινούμενο πομπό.

Αν και το ινστιτούτο CalTech είχε ανακοινώσει το 2023 τη μεταφορά αμελητέας ποσότητας ενέργειας από δορυφόρο, η προσέγγιση της Overview διαφοροποιείται σημαντικά ως προς την κλίμακα και τη μέθοδο. Ο ιδρυτής και CEO της εταιρείας, Marc Berte, δήλωσε χαρακτηριστικά: «Το ορόσημο της εναέριας δοκιμής απέδειξε ότι το βασικό σύστημα μετάδοσης λειτουργεί εν κινήσει — η ίδια ακριβώς βάση που θα λειτουργήσει και σε τροχιά».

Η τεχνολογία: Laser vs Μικροκύματα

Εδώ βρίσκεται και η μεγάλη καινοτομία —ή κατά άλλους, το ρίσκο— της Overview. Ενώ ανταγωνιστές όπως η Northrop Grumman, η Space Solar UK και η Aetherflux πειραματίζονται κυρίως με μικροκύματα ή οπτικά λέιζερ, η Overview επιλέγει μια διαφορετική οδό: laser κοντά στην υπέρυθρη ακτινοβολίας (near-infrared), χαμηλής έντασης και ευρείας δέσμης.

Η επιλογή αυτή δεν είναι τυχαία. Η εταιρεία υποστηρίζει ότι η συγκεκριμένη ακτινοβολία είναι ασφαλής για ανθρώπους και ζώα λόγω της χαμηλής της έντασης. Το σημαντικότερο, όμως, πλεονέκτημα είναι η συμβατότητα: η δέσμη αυτή μπορεί να απορροφηθεί απευθείας από τα κοινά, εμπορικά φωτοβολταϊκά πάνελ που υπάρχουν ήδη στις στέγες και τα ηλιακά πάρκα. Αυτό σημαίνει ότι δεν απαιτείται η εγκατάσταση εξειδικευμένων και ακριβών δεκτών στο έδαφος, κάτι που θα μπορούσε να μειώσει δραματικά το κόστος υλοποίησης.

Τα «θολά» σημεία και ο σκεπτικισμός

Παρά τον ενθουσιασμό της ανακοίνωσης, αναλυτές του τεχνολογικού χώρου επισημαίνουν ορισμένα κενά που γεννούν ερωτηματικά.

Πρώτον, η φύση της υπέρυθρης ακτινοβολίας αποτελεί δίκοπο μαχαίρι. Σε αντίθεση με τα μικροκύματα που διαπερνούν τα σύννεφα, οι οπτικές δέσμες στο υπέρυθρο φάσμα σκεδάζονται εύκολα από υδρατμούς, σύννεφα ή βροχή. Αυτό δημιουργεί αμφιβολίες για την αξιοπιστία του συστήματος σε πραγματικές καιρικές συνθήκες.

Δεύτερον, απουσιάζουν κρίσιμα δεδομένα. Η εταιρεία δεν δημοσίευσε συγκεκριμένους αριθμούς για την ποσότητα της ενέργειας που μεταφέρθηκε κατά την πτήση του Νοεμβρίου, ούτε για τη διάρκεια της μετάδοσης. Αν και εργαστηριακές δοκιμές έδειξαν μεταφορά «χιλιάδων Watt» και ο Berte μίλησε για «πολλαπλές χιλιάδες Watt» κατά την πτήση, η έλλειψη επίσημων μετρήσεων αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης. Συγκριτικά, η DARPA πρόσφατα πέτυχε μεταφορά 800 Watt σε απόσταση 8,5 χιλιομέτρων, αλλά με απόδοση μόλις 20% και για διάρκεια 30 δευτερολέπτων, νούμερα που δείχνουν πόσο δύσκολο είναι το εγχειρήμα.

Το μέλλον: Από το Cessna στους δορυφόρους

Το χρονοδιάγραμμα της Overview Energy είναι φιλόδοξο. Η εταιρεία στοχεύει στην εκτόξευση ενός δορυφόρου επίδειξης σε χαμηλή γήινη τροχιά (LEO) έως το 2028. Ο μεγάλος στόχος, ωστόσο, είναι το 2030, οπότε και σχεδιάζει να θέσει σε λειτουργία τον πρώτο γεωστατικό δορυφόρο για εμπορική χρήση, υποσχόμενη την πρώτη παγκοσμίως μετάδοση ενέργειας της τάξης των Megawatt από το Διάστημα.

Η ιδέα είναι απλή στη σύλληψη αλλά τιτάνια στην εκτέλεση: ένας αστερισμός δορυφόρων που συλλέγουν ηλιακή ενέργεια 24/7 (καθώς δεν επηρεάζονται από τη νύχτα στο Διάστημα) και τη στέλνουν σε υφιστάμενες υποδομές στη Γη.

Αν η Overview Energy καταφέρει να ξεπεράσει τους νόμους της φυσικής που αφορούν τη σκέδαση της ακτινοβολίας και ταυτόχρονα να πείσει τους επενδυτές να χρηματοδοτήσουν αυτό το δαπανηρό όραμα, ίσως βρισκόμαστε μπροστά σε μια ενεργειακή επανάσταση. Μέχρι τότε, όμως, το ερώτημα παραμένει: είναι αυτό το μέλλον της ενέργειας ή άλλη μια φούσκα υψηλής τεχνολογίας που αναζητά κεφάλαια;