Επιστήμονες από το Shibaura Institute of Technology στην Ιαπωνία ανέπτυξαν μια νέα, υπερενισχυμένη μορφή βιταμίνης K που δείχνει εντυπωσιακές δυνατότητες στην αναγέννηση νευρώνων – μια ανακάλυψη που θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζονται νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως το Alzheimer και το Parkinson.
Η έρευνα δείχνει ότι οι συνθετικές μορφές της βιταμίνης έχουν έως και τριπλάσια αποτελεσματικότητα σε σχέση με τη φυσική βιταμίνη K, ανοίγοντας τον δρόμο για νέες θεραπείες που ίσως επιτρέψουν στον εγκέφαλο να «θεραπεύει» τον εαυτό του.
Οι νευροεκφυλιστικές παθήσεις, όπως το Alzheimer, το Parkinson και η νόσος Huntington, χαρακτηρίζονται από τη σταδιακή απώλεια νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο. Αυτή η εκφυλιστική διαδικασία οδηγεί σε προβλήματα μνήμης, απώλεια γνωστικών λειτουργιών και δυσκολίες στην κίνηση, καταστρέφοντας σταδιακά την ποιότητα ζωής των ασθενών. Οι υπάρχουσες θεραπείες προσφέρουν μόνο προσωρινή ανακούφιση, χωρίς να μπορούν να αναστρέψουν τη βλάβη. Για αυτόν τον λόγο, οι επιστήμονες αναζητούν μεθόδους που θα ενεργοποιούν την αναγέννηση των νευρώνων, επιδιώκοντας να αντιστρέψουν τη νευροεκφύλιση.
Η βιταμίνη K, γνωστή για τον ρόλο της στην πήξη του αίματος και την υγεία των οστών, έχει τα τελευταία χρόνια τραβήξει το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας και για τις επιδράσεις της στον εγκέφαλο. Ωστόσο, οι φυσικές της μορφές, όπως η menaquinone-4 (MK-4), δεν φαίνεται να είναι αρκετά ισχυρές για θεραπευτική χρήση σε νευρολογικές παθήσεις.
Η ερευνητική ομάδα του Shibaura Institute, υπό την καθοδήγηση του Dr. Yoshihisa Hirota και του Professor Yoshitomo Suhara, δημιούργησε 12 νέες υβριδικές μορφές της βιταμίνης K, συνδυάζοντάς την με ρετινοϊκό οξύ – έναν μεταβολίτη της βιταμίνης A που ενισχύει τη διαφοροποίηση των νευρώνων. Οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι ένας από αυτούς τους συνδυασμούς, που περιλαμβάνει και μια ομάδα μεθυλεστέρα, αύξησε κατά τρεις φορές τη δημιουργία νέων νευρικών κυττάρων σε σχέση με την κλασική βιταμίνη K. Αυτή η νέα μορφή, που ονομάστηκε Novel VK, αποδείχθηκε επίσης πιο σταθερή και ικανή να διαπεράσει αποτελεσματικά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό – ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στη φαρμακολογία του εγκεφάλου.
Η δράση της Novel VK βασίζεται στην ενεργοποίηση του υποδοχέα mGluR1, ενός υποδοχέα που παίζει καίριο ρόλο στην επικοινωνία μεταξύ των νευρώνων. Μέσα από εκτεταμένες αναλύσεις γονιδιακής έκφρασης και προσομοιώσεις σε κυτταρικό επίπεδο, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι η νέα βιταμίνη K συνδέεται με τον υποδοχέα αυτόν με πολύ μεγαλύτερη ισχύ από την φυσική μορφή MK-4, ενεργοποιώντας μοριακές οδούς που σχετίζονται με την αναγέννηση των εγκεφαλικών κυττάρων και την προστασία τους από εκφυλισμό. Το γεγονός αυτό καθιστά την Novel VK έναν υποσχόμενο παράγοντα για την αποκατάσταση της νευρωνικής λειτουργίας.
Σε πειράματα που πραγματοποιήθηκαν τόσο σε καλλιέργειες κυττάρων όσο και σε πειραματόζωα, η Novel VK έδειξε εξαιρετική σταθερότητα και απορροφητικότητα, μετατρεπόμενη πιο γρήγορα σε MK-4 μέσα στα κύτταρα. Επιπλέον, τα επίπεδα της MK-4 στον εγκέφαλο των ποντικών αυξήθηκαν σημαντικά σε σύγκριση με τη φυσική βιταμίνη K, αποδεικνύοντας ότι η νέα σύνθεση όχι μόνο περνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, αλλά παραμένει ενεργή για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Η έρευνα αυτή δίνει νέα διάσταση στη θεραπευτική αξία της βιταμίνης K, υποδεικνύοντας ότι μπορεί να λειτουργήσει ως θεμέλιο για τη δημιουργία φαρμάκων που δεν περιορίζονται στην ανακούφιση των συμπτωμάτων, αλλά στοχεύουν στην πραγματική αποκατάσταση των νευρικών κυττάρων. Αν οι μελλοντικές κλινικές δοκιμές επιβεβαιώσουν τα αποτελέσματα, μια βιταμίνη K-βασισμένη θεραπεία θα μπορούσε να επιβραδύνει ή ακόμα και να αναστρέψει την πρόοδο του Alzheimer, του Parkinson και άλλων σχετικών νοσημάτων.
Ο Dr. Hirota δήλωσε ότι η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να μεταμορφώσει ριζικά τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τις νευροεκφυλιστικές ασθένειες.
Ένα φάρμακο που προέρχεται από τη βιταμίνη K και μπορεί να καθυστερήσει ή να βελτιώσει τα συμπτώματα του Alzheimer θα μπορούσε να βελτιώσει ουσιαστικά τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων και να μειώσει το κοινωνικό και οικονομικό βάρος της μακροχρόνιας φροντίδας.
Η μελέτη χρηματοδοτήθηκε εν μέρει από οργανισμούς όπως οι Mishima Kaiun Memorial Foundation, Suzuken Memorial Foundation, Koyanagi Foundation και το Japan Society for the Promotion of Science (JSPS), ενώ αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας της ιαπωνικής επιστημονικής κοινότητας να αναπτύξει βιώσιμες θεραπείες με βάση φυσικά ή βιοσυνθετικά μόρια.
[via]
