Ο ιδρώτας, μια βιολογική λειτουργία που συνήθως συνδέουμε με καύσωνες, άγχος ή γυμναστήριο, μετατρέπεται σταδιακά σε μια από τις πιο υποσχόμενες πηγές δεδομένων για την προσωπική υγεία. Και ενώ τα smartwatches έχουν ήδη φέρει επανάσταση στην παρακολούθηση καρδιακών παλμών, ύπνου και δραστηριότητας, η επόμενη μεγάλη τομή δείχνει να έρχεται από wearables που δεν μετρούν χτυπήματα ή βήματα, αλλά χημικές ενδείξεις που ταξιδεύουν μέσα στον ιδρώτα μας.
Σύμφωνα με έρευνα του University of Technology Sydney, τα νέα AI-powered sweat patches υπόσχονται να ανιχνεύουν αλλαγές στον οργανισμό πολύ πριν αυτές εξελιχθούν σε συμπτώματα. Πρόκειται για την πιο ώριμη μέχρι σήμερα προσπάθεια να αξιοποιηθεί ο ιδρώτας ως μη παρεμβατικό μέσο συνεχούς βιοχημικής παρακολούθησης, μέσω εξαιρετικά ευαίσθητων μικρορευστομηχανικών αισθητήρων και αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης.
Οι ερευνητές τονίζουν ότι ο ιδρώτας περιέχει ένα πλούσιο μίγμα βιοδεικτών – από ορμόνες και ηλεκτρολύτες έως γλυκόζη, φάρμακα και μεταβολίτες. Και σε αντίθεση με το αίμα ή τα ούρα, συλλέγεται ανώδυνα και φυσικά, χωρίς βελόνες, δείγματα και εργαστηριακές διαδικασίες. Όπως επισημαίνει η Dr. Dayanne Bordin, αυτή η απλότητα καθιστά τον ιδρώτα ιδανικό για παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο που δεν διακόπτει την καθημερινότητα του χρήστη.
Η ιδέα δεν είναι εντελώς νέα. Αγοραπωλητές αθλητικού εξοπλισμού, όπως η Gatorade, έχουν ήδη δοκιμάσει μονοσήμαντες λύσεις τύπου sweat patch, προσφέροντας σε αθλητές δεδομένα απώλειας νατρίου και ρυθμού εφίδρωσης. Ωστόσο, αυτή η πρώτη γενιά ήταν περιορισμένη: μετρούσε συγκεκριμένες παραμέτρους και δεν μπορούσε να ερμηνεύσει ευρύτερα βιοχημικά μοτίβα. Εκεί ακριβώς μπαίνει η τεχνητή νοημοσύνη.
Τα νέα wearables βασίζονται σε μικρορευστομηχανική και εύκαμπτα ηλεκτρονικά, λεπτές και ελαστικές επιφάνειες που εφαρμόζουν σαν αυτοκόλλητα στο δέρμα και συλλέγουν συνεχώς ίχνη ιδρώτα. Το πραγματικό άλμα, όμως, είναι η ανάλυση: AI μοντέλα μπορούν πλέον να συσχετίσουν μικρές διακυμάνσεις χημικών ουσιών με καταστάσεις όπως αυξημένο στρες (μέσω της κορτιζόλης), υπογλυκαιμία, ακόμα και πρώιμες ενδείξεις για νευροεκφυλιστικές ασθένειες όπως Parkinson's ή Alzheimer's. Για πρώτη φορά, ο ιδρώτας δεν διαβάζεται απλώς, αλλά ερμηνεύεται.
Η Dr. Janice McCauley από το UTS το συνοψίζει εύστοχα: ο ιδρώτας είναι ένα υποτιμημένο διαγνωστικό υγρό. Η δυνατότητα ταυτόχρονης μέτρησης πολλών βιοδεικτών και ασύρματης μετάδοσης δεδομένων ανοίγει έναν νέο ορίζοντα για την προληπτική ιατρική. Ενώ μέχρι πρόσφατα τα wearables έδιναν κυρίως μια επιφανειακή ματιά στη φυσική κατάσταση του χρήστη, τώρα κινούνται προς βαθύτερη βιολογική επίγνωση.
Οι εφαρμογές είναι συναρπαστικές. Για τους αθλητές, οι συσκευές θα μπορούσαν να υπολογίζουν με ακρίβεια την απώλεια ηλεκτρολυτών, να προλαμβάνουν αφυδάτωση ή υπερκόπωση και να προσφέρουν ακόμη και ένδειξη ότι ο οργανισμός είναι καθαρός από απαγορευμένες ουσίες. Για τους διαβητικούς, η ιδέα της μέτρησης γλυκόζης χωρίς τρύπημα δαχτύλου είναι επαναστατική. Οι συσκευές αυτές θα μπορούσαν επίσης να ενημερώνουν για λανθασμένα επίπεδα φαρμακευτικών ουσιών στον οργανισμό, βοηθώντας σε εξατομικευμένη δοσολογία.
Παράλληλα, το AI αναλαμβάνει τον εντοπισμό μοτίβων που ξεφεύγουν από το ανθρώπινο μάτι. Συσχετίζει εκατοντάδες μικρομεταβολές των τιμών, δημιουργώντας ένα μοντέλο που μαθαίνει από το ίδιο το σώμα του χρήστη. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ειδοποιήσεις για αυξημένο κίνδυνο χρόνιων παθήσεων προτού εμφανιστεί το πρώτο σύμπτωμα. Σε μια εποχή όπου η προληπτική ιατρική κερδίζει ολοένα μεγαλύτερη σημασία, τέτοιος τύπος αυτοδιαγνωστικής τεχνολογίας μπορεί να αποδειχθεί κρίσιμος.
Οι ερευνητές του UTS εργάζονται ήδη πάνω σε νέα εργαλεία ρευστομηχανικής που εντοπίζουν συγκεντρώσεις γλυκόζης ή κορτιζόλης σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, σε ποσότητες που ήταν έως πρόσφατα αδύνατο να μετρηθούν. Η πρόκληση τώρα είναι η μετάβαση από το εργαστήριο στο πραγματικό περιβάλλον: ανάπτυξη ανθεκτικών, χαμηλής κατανάλωσης και ασφαλών συσκευών που μπορούν να στέλνουν δεδομένα χωρίς να απαιτούν συχνή φόρτιση ή χειρισμό.
Παρά το ότι πολλά από τα νέα patches βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο, το ενδιαφέρον της βιομηχανίας αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς. Το οικοσύστημα wearables έχει ωριμάσει, οι χρήστες έχουν εξοικειωθεί με την ιδέα της συνεχούς παρακολούθησης, και η υποδομή cloud για ανάλυση δεδομένων βρίσκεται πια σε εντελώς άλλο επίπεδο από ό,τι πριν λίγα χρόνια.