Μια νέα εντυπωσιακή εφαρμογή της τεχνητής νοημοσύνης φέρνει στο προσκήνιο τις ικανότητες της σύγχρονης υπολογιστικής όρασης. Ερευνητές στην Κίνα ανέπτυξαν ένα σύστημα τεχνητής νοημοσύνης που μπορεί να προσδιορίσει με αξιοσημείωτη ακρίβεια την ηλικία ενός ατόμου, εξετάζοντας απλώς μια φωτογραφία του αμφιβληστροειδούς του ματιού.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature, δείχνει ότι η τεχνολογία αυτή δεν περιορίζεται στην αναγνώριση προσώπων ή τη δημιουργία εικόνων, όπως γίνεται με εργαλεία όπως το ChatGPT, το Gemini ή το Firefly, αλλά μπορεί να προσφέρει και σημαντικά ιατρικά δεδομένα. Μέσα από ένα μη επεμβατικό σκανάρισμα του ματιού, το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης είναι σε θέση όχι μόνο να υπολογίσει την ηλικία του ατόμου, αλλά και να διακρίνει διαφορές μεταξύ της πραγματικής ηλικίας και της «ηλικίας του ματιού».
Το ερευνητικό έργο βασίστηκε σε έναν αλγόριθμο που φέρει την ονομασία FLEX (Frozen and Learning Ensemble Crossover). Η ομάδα εκπαίδευσε το μοντέλο χρησιμοποιώντας πάνω από 20.000 φωτογραφίες αμφιβληστροειδών από περισσότερους από 10.000 ενήλικες, ενώ για πιο εξειδικευμένη ανάλυση χρησιμοποιήθηκαν και περίπου 2.500 εικόνες από σχεδόν 1.300 γυναίκες πριν την εμμηνόπαυση. Ο στόχος ήταν να διαπιστωθεί εάν η ηλικία του ματιού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δείκτης για ζητήματα που σχετίζονται με τη γονιμότητα και την αναπαραγωγική υγεία.
Η βασική ιδέα πίσω από την εφαρμογή αυτή είναι η ανάλυση των μικροαγγειακών χαρακτηριστικών στο πίσω μέρος του ματιού, τα οποία συνδέονται με τη βιολογική γήρανση. Ένα AI σύστημα εκπαιδευμένο πάνω σε τέτοια δεδομένα μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια τη λεγόμενη «ηλικία του αμφιβληστροειδούς» και να την συγκρίνει με τη χρονολογική ηλικία του εξεταζόμενου.
Τα αποτελέσματα της μελέτης είναι αποκαλυπτικά. Σε περιπτώσεις όπου η ηλικία του ματιού ήταν μεγαλύτερη από την πραγματική ηλικία της γυναίκας, καταγράφηκε συσχέτιση με χαμηλότερα επίπεδα της ορμόνης AMH (anti-Müllerian hormone), η οποία αποτελεί δείκτη της ωοθηκικής εφεδρείας. Όσο χαμηλότερη είναι αυτή η τιμή, τόσο πιο δύσκολη γίνεται η σύλληψη, ειδικά για γυναίκες μεγαλύτερης ηλικίας.
Η μελέτη επικεντρώθηκε σε γυναίκες ηλικίας 40 έως 50 ετών και αποκάλυψε ότι κάθε πρόσθετο «έτος ματιού» αύξανε τον κίνδυνο για χαμηλή τιμή AMH κατά 12% στις ηλικίες 40-44 και κατά 20% στην ηλικιακή ομάδα 45-50. Επίσης, παρατηρήθηκε ότι οι γυναίκες που είχαν γεννήσει περισσότερες φορές σε νεαρότερη ηλικία παρουσίαζαν επίσης μειωμένα επίπεδα AMH. Επιπλέον, κάθε επιπλέον «έτος ματιού» αύξανε κατά 36% την πιθανότητα εμφάνισης εμμηνόπαυσης πριν την ηλικία των 45 ετών.
Τα ευρήματα αυτά ανοίγουν τον δρόμο για νέες διαγνωστικές δυνατότητες στον τομέα της αναπαραγωγικής ιατρικής. Ένας απλός έλεγχος αμφιβληστροειδούς μπορεί να μετατραπεί σε εργαλείο πρόβλεψης για γυναικολογικά ζητήματα, προσφέροντας στις γυναίκες πολύτιμες πληροφορίες για τον προγραμματισμό της οικογένειας ή για το εάν θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο της κατάψυξης ωαρίων.
Παράλληλα, για γυναίκες άνω των 40 ετών που ανησυχούν για την πρόωρη εμμηνόπαυση, ένας τέτοιος έλεγχος θα μπορούσε να παρέχει ενδείξεις για την ανάγκη προληπτικών παρεμβάσεων, όπως η ορμονική θεραπεία, που θα μπορούσε να καθυστερήσει ή να αμβλύνει τα συμπτώματα.
Βέβαια, όλα αυτά βρίσκονται ακόμα σε αρχικό στάδιο. Για να μπορέσει η μέθοδος να αξιοποιηθεί ευρέως στην καθημερινή κλινική πρακτική, απαιτείται περαιτέρω επιβεβαίωση των ευρημάτων από ανεξάρτητες μελέτες. Παρ’ όλα αυτά, η δυνατότητα χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης για μια τόσο απλή και μη επεμβατική μέθοδο διάγνωσης, δείχνει τις τεράστιες προοπτικές που υπάρχουν στο πεδίο της ιατρικής τεχνολογίας.
Το FLEX, το μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιήθηκε στη συγκεκριμένη μελέτη, αναμένεται να αποτελέσει αντικείμενο περαιτέρω έρευνας και για άλλες παθήσεις που σχετίζονται με τη γήρανση, με την ελπίδα ότι το ανθρώπινο μάτι θα μπορούσε να αποκαλύψει πολλά περισσότερα από όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.
[via]
