Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζεται να επανεξετάσει έναν από τους πιο καθοριστικούς κανονισμούς για το μέλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας: εκείνον που αφορά τις εκπομπές CO₂ από αυτοκίνητα και ελαφρά επαγγελματικά οχήματα. Ύστερα από μήνες έντονων πιέσεων από τη βιομηχανία – με πρωταγωνιστές τον CEO της BMW, τον εκπρόσωπο της Stellantis, αλλά και τον ίδιο τον Γερμανό καγκελάριο – η πρόεδρος της Επιτροπής Ursula von der Leyen φαίνεται να αλλάζει γραμμή πλεύσης. Για πρώτη φορά, αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ενσωμάτωσης εναλλακτικών καυσίμων χαμηλών ή μηδενικών εκπομπών στη νέα ευρωπαϊκή στρατηγική.
Η κίνηση αυτή, που επιβεβαιώθηκε σε επιστολή της προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο ενόψει της συνόδου κορυφής στις 24 Οκτωβρίου, θεωρείται καθοριστική. Όπως ανέφερε η Von der Leyen, η πρόταση αναθεώρησης θα παρουσιαστεί ως το τέλος του 2025, με στόχο να διατηρηθεί η ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας, χωρίς όμως να τεθεί σε κίνδυνο ο κεντρικός στόχος της κλιματικής ουδετερότητας.
Στο επίκεντρο της νέας προσέγγισης βρίσκεται μια σημαντική πολιτική μετατόπιση: η Ευρώπη δεν θα «κλείσει την πόρτα» σε καμία τεχνολογία. Η Von der Leyen υπογράμμισε την ανάγκη να διατηρηθεί η αρχή της τεχνολογικής ουδετερότητας, μια φιλοσοφία που επιτρέπει στις εταιρείες να επιλέγουν οι ίδιες τον πιο αποδοτικό δρόμο για τη μείωση των εκπομπών τους. Αυτό σημαίνει ότι η ηλεκτροκίνηση δεν θα είναι πλέον η μοναδική αποδεκτή λύση για την απανθρακοποίηση των μεταφορών.
Στην αναθεώρηση που ετοιμάζεται, αναμένεται να δοθεί θεσμικό βάρος σε τεχνολογίες όπως τα e-fuels και τα προηγμένα βιοκαύσιμα, επιλογές που μέχρι σήμερα παρέμεναν στο περιθώριο των ευρωπαϊκών κανονισμών. Τα συνθετικά καύσιμα (e-fuels), τα οποία έχουν ήδη αποτελέσει αντικείμενο διαπραγμάτευσης μεταξύ Βρυξελλών και Βερολίνου, επιβεβαιώνονται πλέον ως μέρος του σχεδίου της Επιτροπής. Η πραγματική καινοτομία, ωστόσο, είναι η ρητή αναγνώριση των προηγμένων βιοκαυσίμων ως κρίσιμου εργαλείου στη μεταβατική περίοδο μετά το 2030.
Τα προηγμένα βιοκαύσιμα παράγονται από υπολείμματα ή οργανικά απόβλητα, όχι από καλλιέργειες που ανταγωνίζονται την παραγωγή τροφίμων. Έτσι, προσφέρουν μια πιο βιώσιμη λύση, με ουσιαστικά ουδέτερο αποτύπωμα άνθρακα και χωρίς τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των πρώτης γενιάς βιοκαυσίμων.
Η αναθεώρηση του πλαισίου για τα καύσιμα θα μπορούσε να ανακουφίσει μια αυτοκινητοβιομηχανία που δυσκολεύεται να ακολουθήσει τον ρυθμό της ηλεκτρικής μετάβασης. Οι υψηλές τιμές των πρώτων υλών για τις μπαταρίες, η περιορισμένη διαθεσιμότητα κρίσιμων μετάλλων και η αργή ανάπτυξη υποδομών φόρτισης καθιστούν τον στόχο για πλήρη απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα ως το 2035 όλο και πιο φιλόδοξο – ίσως και ουτοπικό.
Παράλληλα με το άνοιγμα προς τα εναλλακτικά καύσιμα, η Von der Leyen ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή θα εντείνει τον διάλογο με τους κατασκευαστές βαρέων οχημάτων. Ο τομέας αυτός, που ιστορικά είναι πολύ πιο δύσκολο να ηλεκτροποιηθεί σε σχέση με τα επιβατικά αυτοκίνητα, χρειάζεται ειδικά κίνητρα και προσαρμοσμένα μέτρα στήριξης. Η πρόεδρος της Επιτροπής διαβεβαίωσε πως ήδη προετοιμάζονται συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, ώστε να διασφαλιστεί ότι και τα φορτηγά και τα επαγγελματικά οχήματα θα μπορέσουν να συμβαδίσουν με τους ευρωπαϊκούς στόχους μείωσης εκπομπών.
Η κίνηση αυτή εντάσσεται σε μια πιο ρεαλιστική στρατηγική μετάβασης, που λαμβάνει υπόψη όχι μόνο τις περιβαλλοντικές ανάγκες, αλλά και τις οικονομικές και τεχνολογικές δυνατότητες της αγοράς.
Ο υφιστάμενος κανονισμός προβλέπει την απαγόρευση πώλησης νέων οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2035. Όμως, όλο και περισσότεροι αναλυτές και πολιτικοί παράγοντες αναγνωρίζουν πως αυτή η ημερομηνία έχει πλέον συμβολικό χαρακτήρα. Η οικονομική πίεση στις αυτοκινητοβιομηχανίες, ο σκληρός διεθνής ανταγωνισμός και οι επιβραδύνσεις στην αγορά ηλεκτρικών οχημάτων αναγκάζουν την Ευρώπη να υιοθετήσει μια πιο ευέλικτη στάση.
Η νέα προσέγγιση της Von der Leyen δεν σημαίνει εγκατάλειψη των πράσινων στόχων, αλλά μια προσπάθεια επαναπροσδιορισμού της στρατηγικής με βάση την πραγματικότητα. Η Ευρώπη επιδιώκει να παραμείνει πρωτοπόρος στην πράσινη μετάβαση, χωρίς να υπονομεύσει την ίδια της τη βιομηχανία.
[source]
