Στα περίχωρα του Palo, μιας αγροτικής κοινότητας στην ανατολική Iowa, οι γκρίζοι πύργοι του πυρηνικού σταθμού Duane Arnold στέκονταν για χρόνια σιωπηλοί. Οι κάτοικοι θυμούνται ακόμα τον σταθερό βόμβο που συνόδευε τα παιδικά τους χρόνια, το ηχητικό υπόβαθρο μιας εποχής όπου ο αντιδραστήρας αποτελούσε μέρος του φυσικού τοπίου και της ηλεκτρικής καρδιάς της αμερικανικής ενδοχώρας. Όλα αυτά άλλαξαν τον Αύγουστο του 2020, όταν μια σφοδρή καταιγίδα κατέστρεψε τις καλλιέργειες καλαμποκιού και έπληξε τις εγκαταστάσεις ψύξης του σταθμού. Το Duane Arnold έκλεισε και κανείς δεν περίμενε να ξανανοίξει.
Ο σταθμός, ήδη γερασμένος και με άδεια κοντά στη λήξη, θεωρήθηκε οριστικά νεκρός. Πέντε χρόνια αργότερα, ωστόσο, η σιωπή του πρόκειται να σπάσει. Όχι χάρη σε κάποια κρατική πρωτοβουλία ή σε μια νέα πυρηνική στρατηγική, αλλά μέσω της Google. Μαζί με την NextEra Energy, ο τεχνολογικός κολοσσός θα επενδύσει πάνω από 1,6 δισεκατομμύρια δολάρια για να επαναφέρει τον σταθμό στη ζωή έως το 2029.
Σύμφωνα με το Reuters, η Google θα αγοράζει το μεγαλύτερο μέρος της παραγόμενης ενέργειας για τα data centers της, με σύμβαση διάρκειας 25 ετών. Η NextEra Energy θα αναλάβει πλήρως τη διαχείριση του σταθμού, αποκτώντας τα μερίδια των τοπικών εταίρων. Η διαδικασία όμως δεν είναι απλή. Η επανεκκίνηση ενός πυρηνικού σταθμού απαιτεί εκτεταμένες εργασίες: αντικατάσταση κρίσιμων υποδομών, αναβάθμιση συστημάτων ασφαλείας και, φυσικά, έγκριση από τη Nuclear Regulatory Commission (NRC) πριν εκδοθεί νέα άδεια λειτουργίας.
Η προσπάθεια είναι πρωτόγνωρη: καμία άλλη εταιρεία δεν έχει προσπαθήσει να «αναστήσει» έναν πυρηνικό σταθμό που είχε κλείσει υπό τα σημερινά, αυστηρά πρότυπα ασφαλείας. Όπως σχολιάζουν αναλυτές στους Financial Times, το να επαναλειτουργήσει ένας υπάρχων σταθμός είναι πιο γρήγορο και οικονομικά αποδοτικό από το να χτιστεί ένας καινούργιος. Αν όλα κυλήσουν σύμφωνα με το σχέδιο, το Duane Arnold θα παράγει ξανά 615 megawatts το 2029, μαζί με άλλα ονόματα που επανέρχονται στο πυρηνικό προσκήνιο, όπως τα Palisades και Three Mile Island.
Δεν είναι μεμονωμένο φαινόμενο. Οι Big Tech εταιρείες στρέφονται όλο και περισσότερο προς την πυρηνική ενέργεια για να καλύψουν τις τεράστιες ενεργειακές ανάγκες της AI. Η Microsoft έχει συνάψει ανάλογη συμφωνία με την Constellation Energy για την επανεκκίνηση του Three Mile Island στην Pennsylvania, ενώ η Amazon συνεργάζεται με την Dominion Energy για την ανάπτυξη SMR (Small Modular Reactors) αντιδραστήρων στη Virginia.
Η Google, από την πλευρά της, έχει ήδη προχωρήσει σε βήματα προς αυτή την κατεύθυνση. Πέρσι ανακοίνωσε συνεργασία με την Kairos Power για την κατασκευή επτά SMR αντιδραστήρων έως το 2030, συνολικής ισχύος 500 megawatts. Αυτοί οι μικροί, αρθρωτοί αντιδραστήρες θεωρούνται το μέλλον της πολιτικής πυρηνικής ενέργειας, καθώς είναι πιο αποδοτικοί, ασφαλείς και με δυνατότητα εγκατάστασης κοντά σε data centers, μειώνοντας έτσι τις απώλειες μεταφοράς.
Η ενεργειακή έκρηξη της τεχνητής νοημοσύνης είναι πλέον γεγονός. Κάθε νέο μοντέλο, από το ChatGPT μέχρι το Gemini και το Claude, απαιτεί τεράστια ποσά ενέργειας. Και το ενεργειακό αυτό κύμα μόλις ξεκινά. Η OpenAI έχει ήδη απευθυνθεί στην αμερικανική κυβέρνηση ζητώντας εθνικό σχέδιο για τη ριζική αύξηση της ηλεκτρικής παραγωγής, προτείνοντας την προσθήκη 100 gigawatts ετησίως. Όπως επισήμανε η εταιρεία στο CNBC, η Κίνα πρόσθεσε 429 gigawatts μέσα στο 2024, έναντι μόλις 51 στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Τα ηλεκτρόνια είναι το νέο πετρέλαιο», ανέφερε χαρακτηριστικά στην έκθεσή της.
Παρά τον ενθουσιασμό, το σχέδιο της Google δεν περνά απαρατήρητο από τους επικριτές. Ο φυσικός Edwin Lyman της Union of Concerned Scientists προειδοποιεί ότι το Duane Arnold έχει το ίδιο σχέδιο αντιδραστήρα με εκείνους που υπέστησαν τήξη στη Φουκουσίμα το 2011 και ότι υπέστη σημαντικές ζημιές το 2020. Μέχρι να υπάρξει ρεαλιστική εκτίμηση του κόστους και των εγγυήσεων ασφαλείας, λέει, δεν μπορεί να θεωρηθεί βέβαιο ότι η παραγόμενη ενέργεια θα είναι οικονομικά βιώσιμη.
Παρόμοιες ανησυχίες εκφράζουν και περιβαλλοντικές οργανώσεις, όπως η Sierra Club, που αμφισβητούν την καταλληλότητα ενός γερασμένου αντιδραστήρα και τη διαχείριση των ραδιενεργών αποβλήτων. Ωστόσο, ακόμα και οι πιο επιφυλακτικοί παραδέχονται πως η ενεργειακή πείνα της τεχνητής νοημοσύνης δεν αφήνει πολλά περιθώρια επιλογής.
[source]
