Μια νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι η υιοθέτηση μιας πιο «ελαφριάς» εκδοχής της μεσογειακής διατροφής, σε συνδυασμό με μέτρια σωματική άσκηση και επαγγελματική καθοδήγηση, μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη τύπου 2 έως και κατά 31%.
Η μελέτη, με επικεφαλής το Universidad de Navarra, δείχνει ότι μικρές, αλλά σταθερές αλλαγές στον τρόπο ζωής μπορούν να επιφέρουν τεράστια οφέλη για την υγεία και να αποτελέσουν ένα παγκόσμιο μοντέλο πρόληψης απέναντι σε δύο από τις μεγαλύτερες σύγχρονες επιδημίες: την παχυσαρκία και τον διαβήτη.
Η έρευνα, γνωστή ως PREDIMED-Plus, αποτελεί τη μεγαλύτερη διατροφική κλινική μελέτη που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στην Ευρώπη. Ξεκίνησε το 2013 στο πλαίσιο ενός προγράμματος χρηματοδότησης άνω των 2 εκατομμυρίων ευρώ από το European Research Council και στη συνέχεια έλαβε συνολική χρηματοδότηση άνω των 15 εκατομμυρίων ευρώ από το Carlos III Health Institute (ISCIII) και τα ερευνητικά δίκτυα CIBEROBN, CIBERESP και CIBERDEM. Συνολικά συμμετείχαν πάνω από 200 επιστήμονες από 22 πανεπιστήμια και νοσοκομεία της Ισπανίας.
Η μελέτη παρακολούθησε 4.746 άτομα ηλικίας 55 έως 75 ετών, τα οποία ήταν υπέρβαρα ή παχύσαρκα και παρουσίαζαν μεταβολικό σύνδρομο, χωρίς όμως να έχουν διαγνωστεί με καρδιαγγειακή νόσο ή διαβήτη. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες: η πρώτη ακολούθησε μια μεσογειακή διατροφή μειωμένων θερμίδων (περίπου 600 θερμίδες λιγότερες ημερησίως), σε συνδυασμό με μέτρια φυσική άσκηση όπως γρήγορο περπάτημα και ασκήσεις ενδυνάμωσης, υπό την επίβλεψη ειδικών. Η δεύτερη ομάδα συνέχισε μια παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή χωρίς περιορισμό θερμίδων και χωρίς ειδικές οδηγίες άσκησης.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: όσοι ακολούθησαν τη μειωμένη σε θερμίδες εκδοχή της μεσογειακής διατροφής είχαν 31% χαμηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν διαβήτη τύπου 2. Παράλληλα, έχασαν κατά μέσο όρο 3,3 κιλά και μείωσαν την περιφέρεια της μέσης τους κατά 3,6 εκατοστά — έναντι μόλις 0,6 κιλών και 0,3 εκατοστών στην ομάδα ελέγχου. Αυτό σημαίνει ότι για κάθε 100 άτομα, αποφεύχθηκαν τρεις νέες περιπτώσεις διαβήτη — ένα στατιστικό που μπορεί να μεταφραστεί σε τεράστια οφέλη για τη δημόσια υγεία σε παγκόσμια κλίμακα.
Ο Miguel Ángel Martínez-González, καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και Δημόσιας Υγείας στο Universidad de Navarra και συνεργάτης του Harvard University, τόνισε:
Η μεσογειακή διατροφή με θερμιδικό περιορισμό, σε συνδυασμό με άσκηση και απώλεια βάρους, αποδεικνύεται μια εξαιρετικά αποτελεσματική στρατηγική πρόληψης. Εάν εφαρμοστεί ευρέως σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου, μπορεί να αποτρέψει χιλιάδες νέες διαγνώσεις διαβήτη κάθε χρόνο.
Σύμφωνα με την International Diabetes Federation, περισσότεροι από 530 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ζουν σήμερα με διαβήτη τύπου 2, αριθμός που αναμένεται να αυξηθεί δραματικά τις επόμενες δεκαετίες. Η αστικοποίηση, η κακή διατροφή, η έλλειψη άσκησης και η γήρανση του πληθυσμού αποτελούν βασικούς παράγοντες της αύξησης. Στην Ισπανία, περίπου 4,7 εκατομμύρια ενήλικες ζουν με διαβήτη, ενώ στην Ευρώπη ο αριθμός ξεπερνά τα 65 εκατομμύρια. Στις ΗΠΑ, 38,5 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από τη νόσο, η οποία συνδέεται με εξαιρετικά υψηλό κόστος περίθαλψης ανά ασθενή.
Ο Miguel Ruiz-Canela, πρόεδρος του Τμήματος Προληπτικής Ιατρικής και Δημόσιας Υγείας του Universidad de Navarra και κύριος συγγραφέας της μελέτης, εξήγησε:
Η μεσογειακή διατροφή δρα συνεργατικά βελτιώνοντας την ευαισθησία στην ινσουλίνη και μειώνοντας τη φλεγμονή. Με το PREDIMED-Plus αποδεικνύουμε ότι ο συνδυασμός θερμιδικού ελέγχου και φυσικής δραστηριότητας ενισχύει περαιτέρω αυτά τα οφέλη.
Ο ίδιος χαρακτήρισε το μοντέλο «νόστιμο, βιώσιμο και πολιτισμικά αποδεκτό», ικανό να προσφέρει μια ρεαλιστική και αποτελεσματική λύση για την πρόληψη του διαβήτη τύπου 2.
Η δημοσίευση της μελέτης συνοδεύτηκε από editorial των Sharon J. Herring και Gina L. Tripicchio από το Temple University στις ΗΠΑ, οι οποίες επαίνεσαν τη μελέτη ως ένα ισχυρό παράδειγμα προληπτικής ιατρικής με παγκόσμια σημασία. Επισήμαναν ωστόσο ότι η εφαρμογή της σε άλλες χώρες προϋποθέτει τη βελτίωση της πρόσβασης σε υγιεινά τρόφιμα, την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στα αστικά περιβάλλοντα και την ενίσχυση των πολιτικών δημόσιας υγείας.
Η μελέτη PREDIMED-Plus (2013-2024) αποτελεί συνέχεια του αρχικού προγράμματος PREDIMED (2003-2010), το οποίο είχε δείξει ότι η κλασική μεσογειακή διατροφή, εμπλουτισμένη με ελαιόλαδο ή ξηρούς καρπούς, μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων κατά 30%. Οι επιστήμονες υπογραμμίζουν ότι το νέο μοντέλο μπορεί να ενσωματωθεί εύκολα στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας, ως μια οικονομικά αποδοτική και βιώσιμη στρατηγική πρόληψης του διαβήτη σε μεγάλη κλίμακα.
[via]
