Όταν ο Manuele Aufiero ήταν παιδί, οι γονείς του τον πήγαιναν για πεζοπορία σε ένα φράγμα στη βόρεια Ιταλία. Ήταν όμως ένα διαφορετικό φράγμα – το νερό του ανέβαινε και κατέβαινε συνεχώς, καθώς αντλίες το μετέφεραν ψηλά όταν η ηλεκτρική ενέργεια ήταν φθηνή και το άφηναν να κυλήσει πίσω, παράγοντας ρεύμα, όταν η ζήτηση αυξανόταν. Αυτή ήταν η πρώτη του επαφή με την τεχνολογία της υδροηλεκτρικής ενέργειας μέσω αντλησιοστάσιων, ή απλούστερα pumped hydro, ένα είδος «υδροηλεκτρικής μπαταρίας» που χρησιμοποιείται για πάνω από έναν αιώνα.
Το pumped hydro λειτουργεί με έναν απλό αλλά ιδιοφυή μηχανισμό: όταν υπάρχει πλεόνασμα ενέργειας, αυτή χρησιμοποιείται για να αντλήσει νερό σε μια υψηλότερη δεξαμενή. Όταν υπάρχει ανάγκη για επιπλέον ρεύμα, το νερό αφήνεται να κατέβει ξανά, κινώντας τουρμπίνες που παράγουν ηλεκτρισμό. Παρά την ηλικία της, η τεχνολογία αυτή παραμένει εξαιρετικά αποδοτική, καθώς σύμφωνα με τον International Energy Agency, τα pumped hydro συστήματα παγκοσμίως αποθηκεύουν πάνω από 8.500 gigawatt-ώρες ενέργειας.
Το πρόβλημα είναι πως δεν υπάρχουν πολλές περιοχές στη Γη με την κατάλληλη γεωμορφολογία για να φιλοξενήσουν τέτοιες εγκαταστάσεις. Οι ανάγκες για ενέργεια αυξάνονται, οι ΑΠΕ γίνονται όλο και πιο απρόβλεπτες, και τα υφιστάμενα φράγματα δεν επαρκούν.
Η λύση που σκέφτηκε ο Aufiero ήταν απλή στη σύλληψη αλλά ριζοσπαστική στην εφαρμογή: να μεταφέρει την τεχνολογία στη θάλασσα. Έτσι ίδρυσε τη Sizable Energy, μια startup που φιλοδοξεί να δημιουργήσει την πρώτη μορφή «θαλάσσιας αποθήκευσης ενέργειας».
Το σύστημα της Sizable θυμίζει κλεψύδρα, μόνο που αντί για άμμο, ρέει αλμυρό νερό. Η εγκατάσταση αποτελείται από δύο εύκαμπτες, σφραγισμένες δεξαμενές: μία που επιπλέει στην επιφάνεια και μία που βρίσκεται στον βυθό. Οι δύο συνδέονται με έναν πλαστικό αγωγό, μέσα στον οποίο βρίσκονται οι τουρμπίνες.
Όταν υπάρχει περίσσεια ενέργειας, οι τουρμπίνες λειτουργούν ως αντλίες, στέλνοντας το υπεραλμυρό νερό από τη δεξαμενή του βυθού προς την επιφάνεια. Όταν η ζήτηση αυξάνεται, η βαλβίδα ανοίγει και το βαρύτερο νερό κατεβαίνει ξανά, παράγοντας ρεύμα καθώς κινεί τις τουρμπίνες.
Η πραγματική καινοτομία όμως βρίσκεται αλλού: το σύστημα της Sizable μπορεί να παραχθεί μαζικά, κάτι σχεδόν αδύνατο για τις παραδοσιακές εγκαταστάσεις στην ξηρά.
Κάθε έργο pumped hydro στη στεριά απαιτεί ειδικό σχεδιασμό ανάλογα με το ανάγλυφο και το έδαφος. Πρέπει να φτιάξεις ένα μοναδικό φράγμα κάθε φορά. Στη θάλασσα, μπορούμε να παράγουμε τις δεξαμενές σε εργοστάσιο, όλες ίδιες, και να τις τοποθετούμε όπου χρειάζεται.
Η startup έχει ήδη δοκιμάσει μικρές εκδοχές του συστήματος σε wave tanks και στα ανοιχτά της Reggio Calabria στην Ιταλία. Τώρα προετοιμάζει την πρώτη πιλοτική εγκατάσταση των επιπλεουσών δεξαμενών, με στόχο ένα πλήρες demo plant τα επόμενα χρόνια. Μέχρι το 2026, η Sizable σχεδιάζει να αναπτύξει εμπορικά έργα σε διάφορες τοποθεσίες παγκοσμίως.
Σε πλήρη κλίμακα, κάθε τουρμπίνα θα μπορεί να παράγει 6 έως 7 megawatts, ενώ για κάθε 100 μέτρα αγωγού θα υπάρχει μία τουρμπίνα. Όσο μεγαλύτερο είναι το βάθος, τόσο μεγαλύτερη και η δυναμική αποθήκευσης. Κάθε τοποθεσία θα μπορεί να φιλοξενεί πολλαπλές δεξαμενές, με στόχο να επιτευχθεί κόστος αποθήκευσης περίπου 20 ευρώ ανά κιλοβατώρα, σχεδόν δέκα φορές φθηνότερα από τις σημερινές grid-scale μπαταρίες.
Η τεχνολογία αυτή συνδυάζεται ιδανικά με τα υπεράκτια αιολικά πάρκα, καθώς μπορούν να μοιράζονται τις ίδιες υποδομές μεταφοράς ενέργειας προς τη στεριά, μειώνοντας έτσι το συνολικό κόστος.
Αν και η ιδέα της αποθήκευσης ενέργειας στη θάλασσα μοιάζει φουτουριστική, έχει μια βαθιά λογική. Οι εγκαταστάσεις μπορούν να τοποθετηθούν σε οποιοδήποτε σημείο με βάθος άνω των 500 μέτρων και πρόσβαση σε ηλεκτρικό δίκτυο ουσιαστικά, σχεδόν σε κάθε παράκτιο κράτος του πλανήτη.
[source]
