Η μετατροπή του διοξειδίου του άνθρακα σε καύσιμο θεωρείται εδώ και χρόνια ο πιο φιλόδοξος στόχος της λεγόμενης πράσινης χημείας. Μια ομάδα ερευνητών στην Κορέα φαίνεται πως έκανε ένα καθοριστικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση, δημιουργώντας έναν νέο καταλύτη χαμηλής θερμοκρασίας, ικανό να μετατρέπει το CO2 σε συστατικά καυσίμου πιο γρήγορα, πιο αποδοτικά και σημαντικά φθηνότερα από οποιαδήποτε υπάρχουσα τεχνολογία.
Η ανακάλυψη προέρχεται από το Korea Institute of Energy Research (KIER), υπό την καθοδήγηση του Dr. Kee Young Koo, και βασίζεται σε έναν πρωτοποριακό καταλύτη από χαλκό, μαγνήσιο και σίδηρο. Ο καταλύτης αυτός επιτυγχάνει την ταχεία μετατροπή του CO2 σε μονοξείδιο του άνθρακα (CO) σε θερμοκρασίες μόλις 400 βαθμών Κελσίου, ανοίγοντας τον δρόμο για την παραγωγή συνθετικών, ανθρακικά ουδέτερων καυσίμων μεγάλης κλίμακας.
Η διαδικασία που βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της τεχνολογίας είναι η αντίδραση RWGS, κατά την οποία το CO2 αντιδρά με υδρογόνο (H2) και μετατρέπεται σε CO και νερό. Το παραγόμενο CO μπορεί στη συνέχεια να συνδυαστεί με επιπλέον υδρογόνο για να δημιουργήσει συνθετικό αέριο, ένα μείγμα που αποτελεί τη βάση για συνθετικά καύσιμα, όπως τα e-fuels και η μεθανόλη. Πρόκειται για μια από τις πιο ελπιδοφόρες μεθόδους αξιοποίησης του CO2 ως πρώτης ύλης, αντί να το θεωρούμε απλώς ρύπο.
Ωστόσο, η υλοποίηση αυτής της αντίδρασης σε μεγάλη κλίμακα έχει αντιμετωπίσει σημαντικά εμπόδια. Οι παραδοσιακοί καταλύτες (κυρίως αυτοί που βασίζονται στο νικέλιο) χρειάζονται θερμοκρασίες άνω των 800°C για να λειτουργήσουν αποτελεσματικά. Σε τόσο υψηλές θερμοκρασίες όμως, η απόδοση μειώνεται με τον χρόνο, καθώς τα μεταλλικά σωματίδια συγκολλούνται μεταξύ τους, χάνοντας ενεργή επιφάνεια. Η λειτουργία σε χαμηλότερες θερμοκρασίες θα ήταν ιδανική, αλλά οδηγεί συνήθως στη δημιουργία ανεπιθύμητων παραπροϊόντων, όπως μεθάνιο, περιορίζοντας την παραγωγή CO.
Εδώ ακριβώς μπαίνει στο παιχνίδι η ομάδα του Dr. Koo. Μελετώντας τον τρόπο που αλληλεπιδρούν τα μέταλλα μεταξύ τους σε νανοκλίμακα, οι ερευνητές κατάφεραν να σχεδιάσουν έναν καταλύτη που παραμένει εξαιρετικά ενεργός και σταθερός σε θερμοκρασίες πολύ χαμηλότερες από τις συνηθισμένες. Το κλειδί ήταν η εισαγωγή μιας δομής LDH, ενός στρωματοποιημένου υλικού που συγκρατεί λεπτά μεταλλικά φύλλα ανάμεσα σε στρώματα με νερό και ανιόντα. Με προσεκτική ρύθμιση της αναλογίας χαλκού, μαγνησίου και σιδήρου, οι επιστήμονες πέτυχαν ένα υλικό που αποτρέπει τη συγκόλληση των σωματιδίων και βελτιώνει τη θερμική αντοχή του συστήματος.
Το αποτέλεσμα; Ένας καταλύτης που όχι μόνο αντέχει, αλλά και υπερέχει. Στους 400°C, το νέο υλικό παράγει μονοξείδιο του άνθρακα με 1,7 φορές ταχύτερο ρυθμό και 1,5 φορές υψηλότερη απόδοση από τους εμπορικούς καταλύτες χαλκού. Επιπλέον, διατηρεί τη σταθερότητά του για πάνω από 100 ώρες συνεχούς λειτουργίας, ένας κρίσιμος δείκτης για τη βιομηχανική αξιοπιστία.
Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι ξεπερνά και τους καταλύτες που βασίζονται σε πλατίνα, ένα από τα πιο ακριβά αλλά και αποδοτικά υλικά της χημείας. Η νέα κορεατική λύση πέτυχε 2,2 φορές ταχύτερη παραγωγή CO και 1,8 φορές μεγαλύτερη απόδοση, με κόστος δραματικά χαμηλότερο.
Η επιτυχία αυτή οφείλεται εν μέρει στον μηχανισμό δράσης του καταλύτη. Ενώ οι περισσότεροι καταλύτες χαλκού λειτουργούν μέσω ενδιάμεσων ενώσεων, η νέα σύνθεση παρακάμπτει τελείως αυτό το βήμα. Το CO2 μετατρέπεται απευθείας σε CO στην επιφάνεια του υλικού, αποφεύγοντας παράλληλες αντιδράσεις που θα οδηγούσαν σε μεθάνιο ή άλλα ανεπιθύμητα προϊόντα. Αυτή η «παράκαμψη» κάνει την αντίδραση όχι μόνο πιο αποδοτική, αλλά και ενεργειακά οικονομικότερη.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, ο καταλύτης πέτυχε απόδοση 33,4% και ρυθμό σχηματισμού 223,7 μικρομόρια ανά γραμμάριο καταλύτη ανά δευτερόλεπτο, νούμερα που τον κατατάσσουν στους ταχύτερους καταλύτες μετατροπής CO2 παγκοσμίως.
Για τον Dr. Koo, το επίτευγμα δεν είναι απλώς τεχνολογικό, αλλά και περιβαλλοντικό:
Η τεχνολογία καταλυτών χαμηλής θερμοκρασίας για τη μετατροπή του CO2 σε μονοξείδιο του άνθρακα αποτελεί ορόσημο. Μπορεί να οδηγήσει σε αποδοτική παραγωγή συνθετικών καυσίμων χρησιμοποιώντας φθηνά και άφθονα μέταλλα. Επόμενος στόχος μας είναι η προσαρμογή της τεχνολογίας σε βιομηχανικές κλίμακες, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην επίτευξη της ανθρακικής ουδετερότητας.
Τα συνθετικά καύσιμα, γνωστά και ως e-fuels, αποτελούν μια από τις πιο υποσχόμενες λύσεις για την απανθρακοποίηση των μεταφορών, ειδικά σε τομείς όπως η αεροπορία και η ναυτιλία, όπου η ηλεκτροκίνηση παραμένει δύσκολη. Συνδυάζοντας «πράσινο» υδρογόνο με CO2 που έχει δεσμευτεί από την ατμόσφαιρα, μπορούν να παραχθούν καύσιμα με μηδενικό καθαρό αποτύπωμα άνθρακα.
[source]
