Μπορεί η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ να είναι διαχρονικά συνδεδεμένη με ηπατικές βλάβες, όμως νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι οι επιπτώσεις φτάνουν πολύ πιο βαθιά — μέχρι τον εγκέφαλο, τη μνήμη και τη διάρκεια ζωής. Επιστημονική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Σάο Πάολο στη Βραζιλία, δημοσίευσε πρόσφατα στο έγκριτο περιοδικό Neurology ευρήματα που προκαλούν ανησυχία, συνδέοντας τη μακροχρόνια κατανάλωση αλκοόλ με εγκεφαλικές αλλοιώσεις, γνωστική εξασθένηση και πρόωρο θάνατο.
Η μελέτη βασίστηκε σε νεκροτομές εγκεφάλων σχεδόν 1.800 ατόμων, οι οποίες συνδυάστηκαν με δεδομένα από την UK Biobank, μία από τις μεγαλύτερες βάσεις δεδομένων υγείας παγκοσμίως. Ο συνδυασμός αυτός επέτρεψε στους ερευνητές να αναλύσουν τις συνήθειες κατανάλωσης αλκοόλ και τη νευρολογική κατάσταση των ατόμων πριν τον θάνατό τους.
Οι συμμετέχοντες κατηγοριοποιήθηκαν σε τέσσερις ομάδες:
- Άτομα που δεν κατανάλωναν ποτέ αλκοόλ
- Μετριοπαθείς πότες
- Πρώην βαρείς πότες
- Βαρείς πότες που συνέχισαν να πίνουν μέχρι το τέλος της ζωής τους
Ένα από τα πλέον ανησυχητικά ευρήματα ήταν η συσχέτιση της έντονης κατανάλωσης αλκοόλ με μια μορφή αγγειακής βλάβης, κατά την οποία τα μικρά αγγεία του εγκεφάλου γίνονται σκληρά και στενά, περιορίζοντας τη ροή του αίματος και καθιστώντας τον εγκέφαλο πιο ευάλωτο σε βλάβες με την πάροδο του χρόνου. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η συγκεκριμένη αγγειακή αλλοίωση είναι γνωστό ότι επηρεάζει τη μνήμη και τις γνωστικές λειτουργίες, ενισχύοντας τη σύνδεση ανάμεσα στην κατανάλωση αλκοόλ, τη βλάβη του εγκεφάλου και την μακροχρόνια νοητική εξασθένηση.
Ένα ακόμη ενδιαφέρον συμπέρασμα της μελέτης ήταν η διαπίστωση ότι ακόμη και οι πρώην βαρείς πότες, δηλαδή άτομα που διέκοψαν την κατανάλωση πριν τον θάνατό τους, παρουσίαζαν αυξημένες ενδείξεις βλάβης στον εγκέφαλο. Οι βλάβες αυτές δεν φαίνεται να υποχωρούν με την αποχή, γεγονός που καταρρίπτει την ελπίδα πως το σώμα μπορεί να επανέλθει πλήρως μετά την παύση της χρήσης.
Στους εγκεφάλους των πρώην βαρέων καταναλωτών παρατηρήθηκαν αυξημένα επίπεδα της πρωτεΐνης tau, η οποία σχετίζεται άμεσα με νόσο του Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας. Επιπλέον, εμφάνιζαν μικρότερη συνολική εγκεφαλική μάζα σε σχέση με το μέγεθος του σώματος και χαμηλότερες επιδόσεις σε γνωστικά τεστ.
Ίσως το πιο σοκαριστικό εύρημα της έρευνας ήταν ότι τα άτομα που κατανάλωναν μεγάλες ποσότητες αλκοόλ ζούσαν κατά μέσο όρο 13 χρόνια λιγότερο από εκείνα που δεν έπιναν ποτέ. Παρόλο που οι επιστήμονες αποφεύγουν να δηλώσουν ευθέως ότι το αλκοόλ προκαλεί πρόωρο θάνατο, τα στατιστικά δεδομένα δείχνουν μια σαφή συσχέτιση.
Η μελέτη ενισχύει την αυξανόμενη επιστημονική θεώρηση ότι ακόμη και η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να έχει βλαπτικές επιπτώσεις, ειδικά όταν διαρκεί για πολλά χρόνια.
Οι ερευνητές παραδέχονται ορισμένους περιορισμούς στη μελέτη, όπως το γεγονός ότι δεν μπορούσαν να προσδιορίσουν ακριβώς για πόσα χρόνια έπιναν οι συμμετέχοντες. Ωστόσο, τα ευρήματα ενισχύουν την άποψη ότι οι νευροεκφυλιστικές συνέπειες του αλκοόλ είναι πραγματικές και πιθανότατα ξεκινούν νωρίτερα από την εμφάνιση των συμπτωμάτων.
Το μήνυμα είναι σαφές: η μακροχρόνια και βαριά κατανάλωση αλκοόλ δεν πλήττει μόνο το ήπαρ, αλλά αφήνει μόνιμα σημάδια στον εγκέφαλο, στη σκέψη και στη μνήμη — ακόμη και σε όσους έχουν σταματήσει να πίνουν.
Η μελέτη αυτή έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά πρόσφατων ερευνών που αμφισβητούν το παλιό αφήγημα πως «λίγο κρασί κάνει καλό». Αντιθέτως, η νέα επιστημονική προσέγγιση φαίνεται να οδηγεί σε μια πιο αυστηρή θεώρηση της κατανάλωσης αλκοόλ ως επιβαρυντικού παράγοντα για την υγεία, ακόμη και σε φαινομενικά ανεκτά επίπεδα.
[via]
