Ένα υλικό που κάποτε τροφοδοτούσε τον φόβο της απόλυτης καταστροφής ετοιμάζεται να επιστρέψει, αυτή τη φορά ως πηγή καθαρής ενέργειας. Το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ (DOE) σχεδιάζει να αξιοποιήσει πλουτώνιο από παλαιούς πυρηνικούς πυραύλους του Ψυχρού Πολέμου, μετατρέποντάς το σε καύσιμο για τους αντιδραστήρες νέας γενιάς. Μια επιλογή που έχει σαφώς στρατηγική διάσταση: να μειωθεί η εξάρτηση της χώρας από το εισαγόμενο ουράνιο, ιδιαίτερα από τη Ρωσία.
Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times, το DOE θα επιτρέψει σε αμερικανικές εταιρείες να αιτηθούν πρόσβαση σε έως και 19 τόνους πλουτωνίου που προέρχεται από αποσυναρμολογημένες στρατιωτικές κεφαλές. Το συγκεκριμένο υλικό —κυρίως το ισότοπο πλουτώνιο-239, το ίδιο που χρησιμοποιείται για την κατασκευή πυρηνικών όπλων— μπορεί να μετατραπεί σε καύσιμο για τους λεγόμενους fast neutron reactors, μια τεχνολογία που θεωρείται από πολλούς το μέλλον της πυρηνικής ενέργειας.
Η ιδέα δεν είναι απλώς να επαναχρησιμοποιηθεί ένα επικίνδυνο κατάλοιπο του Ψυχρού Πολέμου, αλλά να αξιοποιηθεί ως μέσο ενεργειακής αυτονομίας και τεχνολογικής καινοτομίας. Η Ουάσινγκτον θέλει να επαναφέρει τις ΗΠΑ στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας πυρηνικής βιομηχανίας, αυτή τη φορά όχι με βόμβες, αλλά με βιώσιμη ενέργεια.
Το DOE σχεδιάζει να επιλέξει τις πρώτες εταιρείες που θα έχουν δικαίωμα πρόσβασης στο πλουτώνιο έως τις 31 Δεκεμβρίου. Οι «νικητές» θα αποκτήσουν ένα γρήγορο μονοπάτι προς την απαραίτητη άδεια από την Nuclear Regulatory Commission (NRC), που εποπτεύει την κατασκευή και λειτουργία πυρηνικών εγκαταστάσεων στις ΗΠΑ.
Ανάμεσα στα ονόματα που αναμένεται να συμμετάσχουν βρίσκονται δύο γνωστοί παίκτες του νέου πυρηνικού τοπίου: η αμερικανική Oklo —μεταξύ των επενδυτών της βρίσκεται ο Sam Altman, CEO της OpenAI— και η βρετανική Newcleo. Οι δύο εταιρείες έχουν ήδη συνάψει συνεργασία για την ανάπτυξη υποδομών παραγωγής πυρηνικών καυσίμων στις ΗΠΑ, με στόχο τη δημιουργία αντιδραστήρων που θα μπορούν να λειτουργούν με «υποπροϊόντα» παλιών όπλων ή απαρχαιωμένων αντιδραστήρων.
Η φιλοσοφία τους είναι να «κλείσουν τον κύκλο» του καυσίμου: να μετατρέψουν δηλαδή τα υπολείμματα της πυρηνικής βιομηχανίας σε νέα, αξιοποιήσιμη ενέργεια, μειώνοντας ταυτόχρονα την ποσότητα ραδιενεργών αποβλήτων που απαιτούν μακροχρόνια αποθήκευση.
Το πλουτώνιο δεν είναι απλώς ένα υποπροϊόν του ουρανίου-238· αποτελεί την καρδιά των fast neutron reactors, των αντιδραστήρων που χρησιμοποιούν ταχεία νετρόνια για να παράγουν περισσότερη ενέργεια και να «αναγεννούν» το καύσιμο που καταναλώνουν. Η ικανότητα αυτών των συστημάτων να ανακυκλώνουν το πλουτώνιο τα καθιστά κεντρικό στοιχείο μιας πιο αποδοτικής και βιώσιμης πυρηνικής οικονομίας.
Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι, αν και η επανεπεξεργασία χρησιμοποιημένων καυσίμων παραμένει απαγορευμένη στις ΗΠΑ, η νέα πρωτοβουλία του DOE ίσως σηματοδοτεί στροφή προς μια πιο «κυκλική» προσέγγιση στη διαχείριση σχάσιμων υλικών. Μια τέτοια αλλαγή πολιτικής θα έφερνε τις ΗΠΑ πιο κοντά στα ευρωπαϊκά και ιαπωνικά μοντέλα, όπου η επαναχρησιμοποίηση πλουτωνίου και ουρανίου θεωρείται πλέον απαραίτητο βήμα για την ενεργειακή αυτάρκεια.
[source]
