Οι «τεχνητοί αστροναύτες» και το μέλλον της αποστολής στον Άρη

Η ιδέα μιας επανδρωμένης αποστολής στον Άρη παραμένει εδώ και δεκαετίες ένα από τα πιο φιλόδοξα όνειρα της Ανθρωπότητας. Δεκάδες μελέτες, τεχνολογικά προγράμματα και ερευνητικά σχέδια στοχεύουν σε αυτό το ταξίδι που θα αλλάξει για πάντα την ιστορία της διαστημικής εξερεύνησης. Ωστόσο, σύμφωνα με αρκετούς ειδικούς –ανάμεσά τους και ο πλανητολόγος Pascal Lee του SETI Institute– δεν είναι βέβαιο ότι οι μόνοι που θα επιχειρήσουν αυτό το ταξίδι θα είναι οι άνθρωποι από σάρκα και οστά. Στο πλευρό τους ίσως βρεθούν «τεχνητοί αστροναύτες»: ανδροειδή σχεδιασμένα να μιμούνται τις φυσικές και γνωστικές ικανότητες του ανθρώπου, χωρίς όμως να υπόκεινται στους ίδιους βιολογικούς περιορισμούς.

Η χρήση ρομπότ στο Διάστημα δεν αποτελεί καινούριο φαινόμενο. Η NASA και άλλες διαστημικές υπηρεσίες έχουν ήδη δοκιμάσει μηχανές που βοηθούν τα πληρώματα σε δύσκολες συνθήκες, από την εκτέλεση επισκευών μέχρι την υποστήριξη σε πειράματα. Αυτό που αλλάζει σήμερα είναι ο συνδυασμός με την ταχύτατη πρόοδο της τεχνητής νοημοσύνης. Μέσα στις επόμενες δεκαετίες, η ενοποίηση εξελιγμένων συστημάτων AI με την προηγμένη ρομποτική μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία πραγματικών «τεχνητών ανθρώπων». Αυτά τα ανδροειδή δεν θα χρειάζονται τροφή, νερό ή οξυγόνο, θα είναι ανθεκτικά στη ραδιενέργεια και θα μπορούν να πραγματοποιούν εξωοχηματικές δραστηριότητες χωρίς το κόστος και τους κινδύνους που συνεπάγονται οι διαστημικές στολές.

Ο Pascal Lee παρουσίασε το θέμα σε πρόσφατο workshop αφιερωμένο στη ρομποτική στο Διάστημα, περιγράφοντας μια νέα εποχή εξερεύνησης που αποκάλεσε «age of AI». Όπως τόνισε, το επόμενο βήμα θα είναι η ανάπτυξη «super artificial astronauts» – οντοτήτων με προηγμένη τεχνητή νοημοσύνη, ικανών να ξεπεράσουν τον άνθρωπο σε κάθε επίπεδο: από την επίλυση προβλημάτων μέχρι την προσαρμογή σε εχθρικά περιβάλλοντα.

Η προοπτική αυτή ανοίγει εντελώς νέους ορίζοντες. Στο μέλλον, τέτοιοι εξερευνητές θα μπορούσαν να φτάσουν μέχρι τα απομακρυσμένα φεγγάρια, όπως ο Τιτάνας, ή ακόμα και να ταξιδέψουν πέρα από τα όρια του Ηλιακού μας Συστήματος. Δεν αποκλείεται μάλιστα να μεταφέρουν δείγματα ανθρώπινου DNA, με στόχο να τα διατηρήσουν σε κατοικήσιμους πλανήτες, διασφαλίζοντας έτσι μια μορφή «αθανασίας» για το ανθρώπινο είδος μέσω της τεχνολογίας.

Αν φτάσουμε κάποτε στο σημείο να δημιουργήσουμε ανδροειδή με νοημοσύνη ισοδύναμη ή ανώτερη από τη δική μας, τότε η σχέση μαζί τους θα πάψει να είναι εκείνη του απλού εργαλείου. «Θα τους δούμε σαν παιδιά μας», σχολίασε χαρακτηριστικά ο Lee, υπογραμμίζοντας ότι η ανθρωπότητα θα μπορεί να ζει έμμεσα τις περιπέτειες αυτών των τεχνολογικών πλασμάτων. Παρ’ όλα αυτά, δεν λείπουν οι φωνές που εκφράζουν σκεπτικισμό, τονίζοντας ότι θα χρειαστούν πολλά χρόνια ακόμη για να φτάσουν τα ρομπότ σε επίπεδο που να προσεγγίζει πραγματικά τις ανθρώπινες δυνατότητες.

Πέρα από τις θεωρητικές προσεγγίσεις, υπάρχουν και πιο πρακτικά σχέδια. Ο Elon Musk, για παράδειγμα, έχει ήδη ανακοινώσει ότι σκοπεύει να στείλει στο μέλλον τα ανθρωποειδή Optimus στον Άρη, στο πλαίσιο δοκιμαστικών αποστολών με μη επανδρωμένα Starships. Αν το πείραμα αυτό αποδειχθεί επιτυχημένο, οι πρώτες επανδρωμένες αποστολές θα μπορούσαν να ακολουθήσουν μέχρι το 2029 ή λίγο αργότερα.

Το θέμα παραμένει έντονα διχαστικό. Από τη μία πλευρά, οι υποστηρικτές των «τεχνητών αστροναυτών» τονίζουν ότι η συμβολή τους μπορεί να είναι καθοριστική, μειώνοντας τους κινδύνους για τα ανθρώπινα πληρώματα και επιταχύνοντας τα χρονοδιαγράμματα των αποστολών. Από την άλλη, υπάρχουν ανησυχίες ότι η παρουσία τόσο προηγμένων ανδροειδών ίσως περιορίσει τον ρόλο του ανθρώπου στη διαστημική εξερεύνηση, αφαιρώντας του ένα μέρος από την πρωτοκαθεδρία που παραδοσιακά είχε.

Όποια κι αν είναι η τελική έκβαση, φαίνεται πως η συνάντηση της τεχνητής νοημοσύνης με τη ρομποτική θα αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι της μελλοντικής εξερεύνησης του Διαστήματος.

[via]