Μια ομάδα Ιταλών επιστημόνων έθεσε έναν εξαιρετικά φιλόδοξο στόχο: να φτάσει στον πιο απομακρυσμένο και μυστηριώδη νάνο πλανήτη του Ηλιακού μας Συστήματος, τον Sedna. Η πρόκληση είναι τεράστια, όχι μόνο λόγω της απόστασης, αλλά και εξαιτίας του ασυνήθιστου χρονικού παραθύρου που έχουμε στη διάθεσή μας. Αν δεν εκμεταλλευτούμε την επόμενη τριακονταετία, η ευκαιρία αυτή δεν θα παρουσιαστεί ξανά για άλλες έντεκα χιλιάδες χρόνια.
Ο Sedna, ο οποίος εντοπίστηκε το 2003, κινείται σε μια άκρως εκκεντρική τροχιά που διαρκεί περίπου 11.000 χρόνια για να ολοκληρωθεί. Το 2076 θα φτάσει στο περιήλιό του – το πλησιέστερο σημείο προς τον Ήλιο – αλλά ακόμη και τότε θα βρίσκεται σε απόσταση σχεδόν 11 δισεκατομμυρίων χιλιομέτρων, τριπλάσια από αυτήν του Ποσειδώνα. Η σπανιότητα αυτού του γεγονότος δημιουργεί ένα μοναδικό παράθυρο αποστολής για τη μελέτη του.
Με τις υπάρχουσες τεχνολογίες πυραύλων, ένα ταξίδι προς τον Sedna θα απαιτούσε μεταξύ 20 και 30 χρόνια, ενώ θα έπρεπε να προγραμματιστεί, να σχεδιαστεί και να χρηματοδοτηθεί σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, κάτι που είναι δύσκολα εφικτό. Ως εναλλακτική, οι Ιταλοί ερευνητές παρουσίασαν δύο καινοτόμες προτάσεις που υπόσχονται να μειώσουν δραστικά τον χρόνο του ταξιδιού, δίνοντας στην επιστημονική κοινότητα τη δυνατότητα να φτάσει στον Sedna πολύ πριν απομακρυνθεί ξανά στο σκοτάδι του βαθέως Διαστήματος.
Η πρώτη πρόταση αφορά ένα διαστημικό σκάφος εξοπλισμένο με ηλιακό ιστίο, μια τεχνολογία που αξιοποιεί την πίεση των φωτονίων του Ήλιου για να προωθήσει το σκάφος. Αν και η ιδέα έχει ήδη δοκιμαστεί σε προηγούμενες αποστολές, όπως το LightSail 2 της Planetary Society, η νέα προσέγγιση προτείνει ένα ιστίο επικαλυμμένο με υλικό που, όταν θερμαίνεται από τον Ήλιο, απελευθερώνει μόρια μέσω θερμικής εκρόφησης, ενισχύοντας περαιτέρω την ώθηση.
Με τη βοήθεια της βαρύτητας του Δία, ένα τέτοιο υπερ-ελαφρύ σκάφος θα μπορούσε να φτάσει στον Sedna σε μόλις επτά χρόνια. Το μεγάλο πλεονέκτημα είναι ότι δεν απαιτεί μεταφορά καυσίμων. Ωστόσο, περιορίζεται σε μια σύντομη διέλευση, παρόμοια με την αποστολή New Horizons στον Πλούτωνα. Θα μπορούσε να συλλέξει πολύτιμα δεδομένα, αλλά χωρίς τη δυνατότητα παρατεταμένης μελέτης.
Η δεύτερη πρόταση είναι σαφώς πιο φιλόδοξη: ένα σκάφος που κινείται με κινητήρα πυρηνικής σύντηξης. Ο κινητήρας αυτός αναπτύσσεται ήδη στο Princeton Plasma Physics Laboratory και βασίζεται στην άμεση μετατροπή της ενέργειας από τη σύντηξη σε προώθηση και ηλεκτρική ισχύ. Η τεχνολογία υπόσχεται συνεχή και ισχυρή επιτάχυνση, επιτρέποντας ένα ταξίδι διάρκειας δέκα ετών.
Παρόλο που το ταξίδι θα είναι ελαφρώς πιο αργό σε σχέση με το ηλιακό ιστίο, το πυρηνικό σκάφος έχει ένα θεμελιώδες πλεονέκτημα: μπορεί να τεθεί σε τροχιά γύρω από τον Sedna. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορούσε να παραμείνει εκεί για μεγάλο χρονικό διάστημα, παρέχοντας λεπτομερή μελέτη της επιφάνειας, της σύστασης και της αλληλεπίδρασης του πλανήτη με το διαστημικό περιβάλλον.
Αλλά γιατί τόσος ενθουσιασμός για έναν απομακρυσμένο, παγωμένο νάνο πλανήτη; Ο Sedna δεν είναι απλώς ένα ακόμη αντικείμενο πέρα από τον Ποσειδώνα. Η κοκκινωπή επιφάνειά του και η ακραία τροχιά του τον καθιστούν μοναδικό μάρτυρα των πρώτων χρόνων του Ηλιακού Συστήματος. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι περιέχει οργανικές ενώσεις και πάγους, τα πρωταρχικά "δομικά υλικά" των πλανητών.
Λόγω της απομακρυσμένης τροχιάς του, η επιφάνειά του έχει παραμείνει σχεδόν αλώβητη από την ηλιακή ακτινοβολία και τις θερμικές μεταβολές, γεγονός που τον καθιστά κάτι σαν χρονοκάψουλα της κοσμικής ιστορίας. Μια από τις πιο συναρπαστικές θεωρίες είναι ότι ο Sedna ενδέχεται να μην προέρχεται από το δικό μας Ηλιακό Σύστημα, αλλά να έχει αιχμαλωτιστεί από αυτό κατά τη διάρκεια μιας κοντινής συνάντησης με άλλο άστρο στο μακρινό παρελθόν.
Αν αυτό ισχύει, τότε μια αποστολή στον Sedna δεν θα προσφέρει μόνο στοιχεία για το πώς σχηματίστηκε το δικό μας σύστημα, αλλά πιθανόν και πληροφορίες για υλικό που προέρχεται από κάποιον άλλον αστρικό κόσμο. Μια αποστολή εκεί, όσο δύσκολη και αν είναι, θα μπορούσε να αποτελέσει την πλησιέστερη επαφή μας με μια μορφή "εξωπλανητικής γεωλογίας".
[via]
