Στον κόσμο της Φυσικής, το απόλυτο μηδέν είναι ένας σχετικά γνωστός όρος. Πρόκειται για το κατώτατο όριο θερμοκρασίας, που αντιστοιχεί στους -273,15 βαθμούς Κελσίου ή 0 βαθμούς Kelvin. Στο σημείο αυτό, η θερμική κίνηση παύει εντελώς, καθώς η θερμότητα είναι ουσιαστικά κίνηση των σωματιδίων, η απόλυτη ακινησία σημαίνει και απόλυτη ψύξη. Αλλά τι συμβαίνει στο αντίθετο άκρο; Ποιο είναι το θεωρητικό όριο της μέγιστης θερμοκρασίας που μπορεί να φτάσει κάτι στο Σύμπαν;
Η απάντηση βρίσκεται στη λεγόμενη Θερμοκρασία Planck. Αντιπροσωπεύει την απόλυτη θερμότητα, ένα θεωρητικό σημείο στο οποίο καταρρέει κάθε γνώση μας για τη Φυσική όπως την καταλαβαίνουμε σήμερα. Η θερμοκρασία αυτή υπολογίζεται σε περίπου 1,42 x 10³² βαθμούς Κελσίου ή 142 εκατομμύρια τρισεκατομμύρια Kelvin. Σε αυτά τα επίπεδα, η διαφορά των 273 βαθμών ανάμεσα στις κλίμακες Kelvin και Κελσίου παύει να έχει οποιαδήποτε σημασία.
Για να καταλάβουμε την τεράστια αυτή θερμοκρασία, αρκεί να αναφέρουμε ότι ο πυρήνας του Ήλιου μας φτάνει περίπου τα 15 εκατομμύρια Kelvin, ενώ οι πυρήνες κάποιων υπερκαινοφανών αστέρων (supernovae) μπορεί να ξεπερνούν το ένα δισεκατομμύριο Kelvin. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στον Μεγάλο Επιταχυντή Αδρονίων (LHC) του CERN, οι επιστήμονες κατάφεραν να δημιουργήσουν θερμοκρασίες άνω των 5 δισεκατομμυρίων Kelvin.
Όμως τίποτα από αυτά δεν συγκρίνεται με τη Θερμοκρασία Planck. Για να φτάσουμε σε αυτό το ακραίο σημείο, πρέπει να ξεφύγουμε από τα όρια της θερμοδυναμικής και να εισχωρήσουμε στον κόσμο της κβαντικής φυσικής. Η θερμότητα σχετίζεται με την εκπομπή ενέργειας μέσω του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος. Όσο υψηλότερη η θερμοκρασία, τόσο πιο μικρό το μήκος κύματος και τόσο περισσότερη η ενέργεια.
Ωστόσο, το Σύμπαν έχει ένα κατώτατο φυσικό μήκος, γνωστό ως μήκος Planck. Αυτό το ελάχιστο μήκος αντιστοιχεί και στο μικρότερο δυνατό μήκος κύματος, άρα και στο μέγιστο δυνατό ποσό ενέργειας που μπορεί να φέρει ένα φωτόνιο. Πέρα από αυτό το σημείο, δεν μπορεί να μεταφερθεί περισσότερη θερμική ενέργεια. Η θερμοκρασία Planck, λοιπόν, αποτελεί το απόλυτο όριο θερμότητας.
Η έννοια αυτή, βεβαίως, είναι εντελώς θεωρητική. Οι συνθήκες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε θερμοκρασίες τέτοιου επιπέδου δεν υπάρχουν σήμερα στο γνωστό Σύμπαν. Ωστόσο, ενδέχεται να υπήρξαν για ελάχιστες στιγμές αμέσως μετά το Big Bang, όταν το Σύμπαν ήταν ακόμη υπερβολικά μικρό και πυκνό. Σε εκείνες τις συνθήκες, η θερμοκρασία θα μπορούσε να έχει αγγίξει την τιμή Planck. Το πρόβλημα είναι πως οι νόμοι της Φυσικής καταρρέουν σε αυτά τα άκρα, καθιστώντας αδύνατη την πλήρη περιγραφή τους με τα σημερινά εργαλεία μας.
Παρόμοια προβλήματα παρατηρούνται και στις μαύρες τρύπες, όπου η καμπυλότητα του χωροχρόνου γίνεται άπειρη και οι σημερινές θεωρίες αδυνατούν να περιγράψουν τι συμβαίνει στον «ορίζοντα γεγονότων».
Επιστήμονες σε όλο τον κόσμο προσπαθούν να κατανοήσουν τα άκρα της Φυσικής. Η ελπίδα είναι πως μια μελλοντική ενιαία θεωρία, που θα ενοποιεί τη γενική σχετικότητα με τη κβαντομηχανική, θα προσφέρει απαντήσεις στα μεγάλα ερωτήματα για το Σύμπαν, το Big Bang, και τα ακραία φαινόμενα όπως η θερμοκρασία Planck.
