Η Ρωσία ανακοίνωσε ότι ολοκλήρωσε μια δοκιμαστική πτήση διάρκειας 15 ωρών του 9M730 Burevestnik, γνωστού και ως Skyfall, ενός στρατηγικού πυραύλου cruise που κινείται με πυρηνικό κινητήρα και μπορεί να φέρει πυρηνική κεφαλή. Η είδηση επιβεβαιώθηκε σε τηλεοπτική συνεδρίαση υπό την προεδρία του Vladimir Putin, ο οποίος παρουσίασε τη δοκιμή ως ορόσημο στην ανάπτυξη της ρωσικής πυρηνικής τεχνολογίας.
Η δοκιμή αυτή φέρνει στη μνήμη εικόνες της ψυχροπολεμικής εποχής. Η ιδέα ενός πυραύλου που κινείται με πυρηνική ενέργεια και έχει θεωρητικά απεριόριστη εμβέλεια είχε κάνει την εμφάνισή της ήδη από τη δεκαετία του 1960, αλλά παρέμενε σε μεγάλο βαθμό επιστημονική φαντασία. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με όσα δήλωσε ο Putin, ο Burevestnik αποτελεί πλέον πραγματικότητα.
Θυμάμαι καθαρά όταν ανακοινώσαμε ότι αναπτύσσουμε ένα τέτοιο όπλο. Ακόμα και κορυφαίοι ειδικοί μας είπαν ότι ήταν ένας αξιοπρεπής, αλλά ανέφικτος στόχος. Τώρα όμως οι καθοριστικές δοκιμές έχουν ολοκληρωθεί. Απομένει πολύ έργο πριν τεθεί σε επιχειρησιακή ετοιμότητα, αλλά τα κύρια τεχνικά εμπόδια φαίνεται να έχουν ξεπεραστεί.
Σύμφωνα με τον αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Valery Gerasimov, το Skyfall πέταξε για περίπου 15 ώρες στις 21 Οκτωβρίου 2025, καλύπτοντας απόσταση περίπου 14.000 χιλιομέτρων. Αν τα στοιχεία αυτά επαληθευτούν, πρόκειται για μια από τις πιο εντυπωσιακές δοκιμές πυραύλου cruise που έχουν γίνει ποτέ.
Η ύπαρξη του Burevestnik έγινε για πρώτη φορά γνωστή το 2018, όταν ο Putin παρουσίασε μια σειρά από νέα «ακατανίκητα» ρωσικά όπλα. Ανάμεσά τους, το Skyfall ξεχώριζε για την υπόσχεση ότι θα μπορούσε να πετάξει απρόβλεπτα, αποφεύγοντας κάθε σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας της Δύσης. Ωστόσο, η πορεία ανάπτυξής του ήταν γεμάτη εμπόδια: η πρώτη δοκιμή το 2016 αντιμετώπισε τεχνικές αποτυχίες, ενώ το 2019 μια δεύτερη κατέληξε σε έκρηξη στο Λευκό Πέλαγος, με αποτέλεσμα τον θάνατο πέντε πυρηνικών μηχανικών και την ανίχνευση ραδιενεργού νέφους που εντοπίστηκε ακόμη και από αμερικανικούς αισθητήρες.
Η Ρωσία δεν αποκαλύπτει σχεδόν τίποτα για τα τεχνικά χαρακτηριστικά του Skyfall, γεγονός που τροφοδοτεί εικασίες. Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι το σχέδιό του θυμίζει το αμερικανικό πρόγραμμα Supersonic Low-Altitude Missile (SLAM), γνωστό από το Project Pluto της δεκαετίας του ’60. Και εκείνο το πρόγραμμα στόχευε στη δημιουργία ενός πυρηνοκίνητου πυραύλου cruise με διαπλανητική εμβέλεια, αλλά εγκαταλείφθηκε λόγω τεχνικών και περιβαλλοντικών κινδύνων.
Αν η σύγκριση είναι ακριβής, τότε ο Skyfall λειτουργεί όπως ένας Tomahawk, αλλά με έναν μικροσκοπικό πυρηνικό αντιδραστήρα στη θέση του κινητήρα jet. Ο αντιδραστήρας θερμαίνει τον αέρα που εισέρχεται στον κινητήρα και έτσι δημιουργεί ώθηση χωρίς την ανάγκη συμβατικών καυσίμων. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι η εμβέλεια του πυραύλου είναι σχεδόν απεριόριστη και περιορίζεται μόνο από τη διάρκεια ζωής του μηχανισμού πρόωσης.
Η σχεδίαση αυτή επιτρέπει στο Skyfall να πετά για πολλές ώρες σε χαμηλό ύψος, ακολουθώντας το ανάγλυφο του εδάφους και αλλάζοντας απρόβλεπτα πορεία, ταχύτητα και ύψος. Για τα ραντάρ των δυτικών δυνάμεων, ένας τέτοιος πύραυλος θα ήταν σχεδόν αδύνατο να εντοπιστεί έγκαιρα.
Οι εκτιμήσεις για τις επιδόσεις του παραμένουν ασαφείς. Πηγές μιλούν για μήκος περίπου 12 μέτρων (μειούμενο στα 9 μέτρα κατά την πτήση), ενώ η ταχύτητα του εκτιμάται στα 1200 χιλιόμετρα την ώρα — λίγο κάτω από την υπερηχητική περιοχή. Ορισμένες ρωσικές αναφορές ανεβάζουν την ταχύτητα σε υπερηχητικά ή ακόμα και υπερυπερηχητικά επίπεδα (πάνω από Mach 5), αν και οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν αυτούς τους ισχυρισμούς υπερβολικούς.
Δεν έχει γίνει γνωστό αν το Skyfall έφερε πολεμική κεφαλή κατά τη δοκιμή, κάτι εξαιρετικά απίθανο. Επίσης, δεν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για το αν το πρόγραμμα βρίσκεται κοντά σε επιχειρησιακή ετοιμότητα ή αν παραμένει κυρίως σε πειραματικό στάδιο. Πολλοί δυτικοί ειδικοί εκτιμούν ότι η τεχνολογία αυτή παραμένει επικίνδυνη, ασταθής και δύσκολη να αξιοποιηθεί στρατιωτικά. Ορισμένες αναλύσεις αναφέρουν ότι το όπλο θα μπορούσε να φτάνει σε βάρος τους 24 τόνους, γεγονός που θέτει σοβαρά πρακτικά ζητήματα εκτόξευσης και μεταφοράς.
Πέρα από τις τεχνικές προκλήσεις, η ύπαρξη ενός πυραύλου που κινείται με πυρηνική ενέργεια εγείρει τεράστια γεωπολιτικά και περιβαλλοντικά ερωτήματα. Μια απλή δοκιμή θα μπορούσε να προκαλέσει διεθνή ανησυχία, αφού ακόμη και χωρίς να φέρει πυρηνική κεφαλή, ο κινητήρας του εκπέμπει ραδιενέργεια καθ’ όλη τη διάρκεια της πτήσης.
[source]
